شهر کرمان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران است که در جنوب شرقی کشورمان و استان کرمان جای گرفته است. کرمان که در هزاره سوم قبل از میلاد تبدیل به شهر شده است، آثار تاریخی فراوانی را در خود جای داده که هر کدام متعلق به دوره‌ای بوده و حاکی از تاریخ غنی این شهر هستند. شاید با دیدن عبارت «آثار تاریخی»، بیمارستان گزینه‌ای نباشد که به ذهن‌تان بیاورید. اما در شهر کرمان یک بیمارستان قدیمی و زیبا به نام «بیمارستان نوریه» قرار دارد که اولین بیمارستان این شهر به حساب می‌آید. در این مقاله می‌خواهیم شما را با این بیمارستان که بیش از صد سال سن دارد، آشنا کنیم.
موقعیت
امیدواریم هیچ وقت به عنوان بیمار مجبور نشوید به بیمارستان نوریه سر بزنید! ولی اگر به عنوان شخصی که علاقه‌مند به دیدن بناهای قدیمی است، باید بگوییم که بیمارستان نوریه در انتهای خیابان زریسف در غرب کرمان واقع شده است. این منطقه از جاهای دیدنی کرمان و از مناطق گردشگری و خوش آب و هوای شهر به حساب می‌آید. موقعیت دقیق بیمارستان نوریه را می‌توانید بر روی نقشه زیر مشاهده کنید:
$('.map-container')
.click(function(){
$(this).find('iframe').addClass('clicked')})
.mouseleave(function(){
$(this).find('iframe').removeClass('clicked')});
تاریخچه
ساخت بیمارستان نوریه به سال ۱۲۹۶ هجری شمسی برمی‌گردد. در آن سال، جناب «نورالله خان» که نوه «ابراهیم‌خان ظهیرالدوله»، حاکم وقت کرمان بود و با لقب «ظهیرالممالک» نیز شناخته می‌شد، تصمیم به ساخت «مریضخانه و معلم‌خانه طبی نوریه» گرفت. علت این تصمیم نیز گویا این بوده که نورالله خان برای مراجعه به مراکز درمانی به منظور درمان بیماری خود، مشکلات و سختی‌هایی داشته است.
البته پس از ساخت این بیمارستان و در ابتدای کار، بیشتر مردم به سبب دوری آن و قرار گرفتنش در میان باغ‌ها و خانه‌های ثروتمندان و حاکمان کرمان به آن جا مراجعه نمی‌کردند و بیمارستان بیشتر مورد استفاده همین ثروتمندان و حکام و خانواده آنان بود. ولی بعدها و با گسترش پیدا کردن شهر کرمان به سمت غرب، این بیمارستان بیش از پیش جزیی از شهر به حساب می‌آمد و استفاده عموم مردم از آن نیز افزایش یافت.
نورالله خان برای ساخت این مرکز درمانی، دارایی‌ها و املاک خود اعم از مزارع بیاض، کریم‌آباد، گلنا‌آباد، کبوترخان، باغ زریسف و خانه واقع در کنار آن را وقف نمود. بیمارستان نوریه یا همان مریضخانه و معلم‌خانه طبی نوریه، اولین بیمارستان بومی شهر کرمان است.
مشخصات
در همان ابتدا که بخواهید وارد این بیمارستان شوید، سردر ورودی زیبای آن توجه شما را به خود جلب خواهد کرد. در ساخت این سردر از آجرکاری‌ها و کاشی‌کاری‌های جذابی استفاده شده است. خشتی نیز در میان آن قرار داده شده که با خطی زیبا عبارت «مریضخانه و معلم‌خانه طبی نوریه» و در زیر آن نام واقف، سال تاسیس بیمارستان و همچنین نام متولی بنا آورده شده است.
از سردر که بگذریم و وارد محوطه شویم ساختمان اصلی بیمارستان را می‌بینیم که در سه طبقه ساخته شده است. نکات مثبت زیادی در مورد این بیمارستان وجود دارند. به عنوان نمونه، بیمارستان دارای تعداد زیادی درخت و مساحت مناسبی از فضای سبز بوده و همچنین ترافیک در خیابان‌های اطراف آن هم معمولا سنگین نیست. همچنین همان‌طور که پیش از این هم اشاره کردیم، بیمارستان در منطقه‌ای خوش آب و هوا از شهر کرمان واقع شده به گونه‌ای که حتی یکبار شهردار کرمان اشاره کرد که این ناحیه چهار تا پنج درجه‌ای از سایر نواحی شهر خنک‌تر است. این‌ها همگی نقاط قوتی برای بیمارستان نوریه به حساب می‌آیند و این بیمارستان تاریخی را برای جذب گردشگران سلامت در استان کرمان نیز مساعد می‌سازند.
با توجه به وجود تزیینات آجر و کاشی در سردر بنا که در طول سالیان زیاد دچار یک سری آسیب دیدگی‌هایی شده بودند، در چند سال اخیر برنامه‌ها و اقداماتی برای مرمت و بازسازی سردر این بنای قدیمی که به واقع دارای معماری باشکوه و چشم‌نوازی است، در نظر گرفته شده است.
تصویری از زمان بازسازی سردر تاریخی بیمارستان
وضعیت فعلی
هم‌اکنون بیمارستان نوریه با عنوان «بیمارستان اعصاب و روان نوریه» و به عنوان یک مرکز تخصصی در زمینه اعصاب و روان در خدمت مردم شهر کرمان است. لازم به ذکر است که فاز دوم بیمارستان نوریه نیز در سال ۱۳۹۵ افتتاح شده است.
بیمارستان اعصاب و روان نوریه دارای ۷۰ تخت است. از بخش‌های مختلف آن می‌توان به بخش‌های روانپزشکی مردان، روانپزشکی زنان، متادون، اورژانس، کلینیک و پاراکلینیک و درمانهای غیر دارویی اشاره کرد.
این بیمارستان که مجهز به به روزترین دستگاه‌های پزشکی است، خدمات گوناگونی همچون بستری و سرپایی، درمان اعتیاد، اختلالات روانی کودکان و نوجوانان، اختلالات زناشویی، برگزاری کلاس‌هایی همچون ریلکسیشن، خنده درمانی و ورزش و موسیقی درمانی را در اختیار بیماران خود قرار می‌دهد که امیدواریم شما خیلی از این خدمات را هیچ‌گاه دریافت نکنید!
ثبت در فهرست آثار ملی
بیمارستان نوریه یا همان مریضخانه و معلم‌خانه طبی نوریه به عنوان نخستین بیمارستان بومی شهر کرمان که قدمتی بیش از صد سال را دارا است، با شماره ثبت ۳۶۳۶ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است.
نویسنده: پویا جوانمرد
info@hospnouriyeh.ir