مدرسه عمادیه گرگان از جاهای دیدنی گرگان و از بناهای تاریخی این شهر است که در دوره شاه سلیمان صفوی ساخته شده است. این مدرسه پلانی مستطیل شکل داشته و دارای چهار ایوان در دو طبقه و حجره‌هایی در یک طبقه است. مرمت‌هایی روی این مدرسه در طول زمان انجام گرفته است.
مدرسه عمادیه که نام‌های دیگر آن مدرسه آقا حسین عمادیه یا دروازه نو است، از بناهای قدیمی شهر گرگان است که در سال ۹۵۲ هجری قمری در دوره پادشاهی سلیمان صفوی به وسیله روح‌الله حسینی استرآبادی در خیابان امام خمینی در ضلع شرقی مرکز محله درب نو در بافت قدیم تاسیس شد. محله درب نو از سمت شرق به بازار نعلبندان و از سمت غرب به محله، میدان و خیابان شهید رجایی و از جنوب به خیابان امام خمینی گرگان راه دارد.
این مدرسه تاریخی با ۱۵۵۰ متر زمین همراه با آب‌انبار، قبرستان، حمام، مغازه‌های گوناگون، مسجد گلشن، مجموعه چند تکیه، بافت و عناصر عمده محله درب نو و نیز قسمتی از بافت بازار کهنه استرآباد را شامل می‌شوند. اخبار دقیقی درباره زمان ساخت این مدرسه موجود نیست، ولی اصل بنا در اواخر دوره تیموری و به‌خصوص اوایل دوره صفویه درست شده است.
مدرسه عمادیه حاوی چهار ایوان در چهار طرف شرق، غرب، شمال و جنوب است. بالای هر یک این ایوان‌ها طبقه دوم وجود دارد که از درون حیاط مدرسه دارای پیشخوان تخته‌ای با نرده‌های زیبا هستند که جلوه‌ای بر طبیعت حیاط (درختان، باغچه، حوض آب و…) دارند. ایوان غربی یعنی همان ورودی مدرسه، دارای در چوبی و بزرگ و مهم‌ترین ایوان است که بر فراز طبقه دوم گلدسته چوبی ساخته شده و محل اذان‌گو است.
حجره‌ها با ترتیب منظم و با شکل یکسان و زیبایی دورتادور محیط داخلی بنا درست شده و حجره‌های شبیه به هم به‌وسیله ایوان‌ها از هم‌دیگر متفاوت می‌شوند.
مدرسه عمادیه پلانی به شکل مستطیل دارد و به‌صورت چهار ایوانی و به شکل حیاط مرکزی است که همه عناصر آن به‌طور قرنیه و با شکل و ترتیب منظم و یکسانی کنار هم‌دیگر قرار دارند. در جناح غربی و در شرق و مرکز محله درب نو، در بافت قدیم گرگان ورودی بنا به‌طور مسقف و پوشیده از تیرهای ضخیم چوبی افقی قرار دارد.
دو عدد سکو به منظور استراحت و نشستن قبل از در ورودی درست شده است. پس از در اصلی مدرسه نخستین چیزی که وجود دارد، ایوان زیبای شرقی مدرسه است که رو به روی ایوان غربی قرار دارد. از درون مدرسه جرزهای ورودی دارای طاق‌نماهایی است که نسبت به سطح زمین تقریبا نیم متر بالاتر ساخته شده است.
این ساختمان حیاط مستطیل شکل مرکزی دارد و در جناح جنوب و شمال و شمال غربی نیز حیاط‌هایی خلوت ساخته شده است، بنای یاد شده کرسی چینی و بندکشی شده و جرزهای مدرسه آجری با ملات گل و آهک است و جرز خشت خام در برخی نقاط به چشم می‌خورد.
با گذشت زمان تعمیرات و تغییرهای بسیاری روی این مدرسه انجام شده که از آن جمله می‌توان با توجه به اسناد موجود به تعمیر این بنا در سال ۱۳۴۱ شمسی به وسیله اداره اوقاف اشاره کرد. مدرسه عمادیه گرگان در تاریخ ۱۹ مهر ماه سال ۱۳۷۸ با شماره سند ۲۴۶۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
موقعیت مدرسه عمادیه گرگان روی نقشه
$('.map-container')
.click(function(){
$(this).find('iframe').addClass('clicked')})
.mouseleave(function(){
$(this).find('iframe').removeClass('clicked')});
نویسنده: فرناز رهبران رنجبر