خانه بانک ملی یکی از جاذبه‌های خاص بجنورد در استان خراسان شمالی است. این ساختمان که از اواخر دوره قاجار و اوایل عصر پهلوی برجای مانده است، تلفیقی از معماری اروپایی و سنتی ایران است. معماری خانه بانک ملی بجنورد، معماری اروپایی است. این نوع معماری قرن هجدهمی، جذابیت بسیاری برای گردشگران و بازدیدکنندگان آن دارد و همین امر سبب شده است که در فهرست آثار ملی قرار گیرد. این خانه‌ی تاریخی که در خیابان امیریه جنوبی بجنورد قرار دارد، در سال ۱۳۸۵به شماره ۱۴۱۵۰ ثبت ملی شده است.
شاخصه اصلی این بنا معماری خاص، شیروانی‌های خوش فرم با پوشش و رنگ‌های سفید گالوانیزه و رنگین در زمان خود است. این بنا امروزه به عنوان یکی از جاذبه‌های تاریخی شهر مورد توجه است.
مشخصات بنا
این بنای تاریخی به عنوان قدیمی‌ترین بانک بجنورد محسوب می‌شود. بنا دارای سقف شیروانی از نوع گالوانیزه است. ساختمان بنا دارای چهار ستون است که به صورت قرینه در دو ایوان جداگانه ساخته شده‌اند. تنه ستون‌ها استوانه‌ای شکل و سرستون‌های آن دارای تزیینات هستند. در قسمت‌های داخلی بنا، پیش بخاری سازی دیده می‌شود و ابزارزنی روی گچکاری سقف به صورت قاب‌بندی در اشکال ساده و برجسته شکل داده شده است. آیینه‌کاری و گچ‌بری گل و گیاه و نیز منبت‌کاری بر روی درب‌ها و پنجره‌ها و دیگر تزیینات بنا محسوب می‌شوند.
در سرستون‌ها موتیف‌های (نقش مایه) تجریدی تلفیقی کار شده است. در این بنا آجرهای تراش‌خورده زیبایی در قسمت بالای ستون‌های گچکاری شده و در زیر شیروانی گالوانیزه در دو ردیف کار شده‌اند که زیبایی خاصی به بنا بخشیده‌اند. یک قاب کاشی‌کاری با کاشی هفت رنگ نیز جز تزئینات بنا محسوب می‌شود. سه قاب فروریخته در نمای ساختمان بدون تزیین کار شده است. پنجره‌ها و برخی ورودی‌های بنا با قوس کمانی پوشش یافته‌اند و بر بالای آن‌ها قاب‌های کاشی‌کاری ساخته شده است. ویژگی‌های معماری این بنا به طور کلی شاخصه‌های معماری اروپایی قرن‌های ۱۸ و ۱۹ میلادی را در خود دارد و اقتباسی از معماری اروپای آن زمان است.
بنا در قسمت داخلی دارای پیش بخاری بوده و به ابزارزنی چوبی گچکاری به‌صورت قاب‌زنی به اشکال ساده برجسته تزیین شده است و از هنرهایی چون آیینه‌کاری، گچ‌بری گل و گیاه و منبت‌کاری بر روی در و پنجره آن استفاده شده است.
بنای خانه بانک ملی در حدود ۹۰ سال قدمت دارد و محل سکونت یکی از وکلای سابق بجنورد بوده و پس از انقلاب ۵۷ در اختیار بانک ملی قرار گرفته است. همزمان با تاسیس اداره امور شعب استان خراسان شمالی در سال ۱۳۸۳، عمارت این بنا به عنوان بخشی از ساختمان اداری این اداره مورد استفاده و بهره‌برداری قرار گرفت.
این بنا امروزه به عنوان یکی از بناها و آثار تاریخی و جاهای دیدنی بجنورد محل توجه گردشگران بسیاری است و زیبایی ظاهر ساختمان سبب جلب توجه مسافران در شهر بجنورد می‌شود، زیبایی داخل ساختمان نیز به دلیل تزئینات داخلی آن که بسیار هنرمندانه انجام شده، چشم‌نواز است.
نویسنده: زهرا آذرنیوش