خانه استاد شهریار، شاعر معاصر ایرانی، به موزه و یکی از جاهای دیدنی تبریز تبدیل شده است.
عکاس: مسعود فرد انور
درباره استاد شهریار
استاد شهریار در سال ۱۲۸۵ در بازارچه میرزا نصرالله تبریز -واقع در منطقه چایکنار- چشم به جهان گشود. پدر وی، حاج میرزا آقا خشکنابی از وکلای مبارز دادگستری تبریز و مردی فاضل و از خوش‌نویسان دوره خود بود. در سال ۱۳۲۸ و در جریان حوادث مشروطیت در تبریز، پدرش وی را به روستای خشکناب -قمیش قورشاق- منتقل کرد و به این ترتیب دوره کودکی استاد در دامان طبیعت سپری شد که بعدها الهام‌بخش خلق منظومه «حیدربابا» شد. در سال ۱۳۰۰ و پس از پایان سیکل اول متوسطه در تبریز، برای ادامه تحصیل راهی تهران شد و تا ۱۳۰۳ در مدرسه دارالفنون به تحصیل پرداخت. پس از این دوره راهی مدرسه طب شد و از این پس زندگی پر فراز و نشیب او آغاز شد. چنین نقل شده است که ۷ ماه پیش از فارغ‌التحصیلی، استاد عاشق دختری می‌شود و پس از دریافت پاسخ رد، ترک تحصیل کرده و بصورت جدی به شعر روی می‌آورد. استاد شهریار، پس از یک دوره بیماری در ۲۷ شهریور سال ۱۳۶۷ به سرای باقی شتافت و بنا به وصیت خود در مقبره‌الشعرای تبریز به خاک سپرده شد.
از جمله آثار ارزشمند این شاعر نامی منظومه «حیدربابایه سلام» است که از شاهکارهای ادبیات ترکی آذربایجانی به‌شمار می‌رود. همچنین وی در انواع گونه‌های شعر فارسی غزل، قصیده، مثنوی، رباعی و شعر نیمایی تبحر داشت، ولی عمده شهرت استاد مرهون غزل بوده و از جمله غزل‌های معروف او می‌توان به «علی ای همای رحمت» و «آمدی جانم به قربانت» اشاره کرد.
عکاس: رضا عادلی
موقعیت جغرافیایی و معماری بنا
خانه یا موزه استاد شهریار در یکی از محله‌های قدیمی شهر تبریز، محله مقصودیه، و در خیابان ارتش جنوبی واقع است. ساختمان فعلی موزه سومین منزلگاه استاد شهریار، شاعر معاصر ایران بوده که در سال ۱۳۴۷توسط ایشان خریداری شده و در بیست سال پایانی عمر استاد میزبان و محل تراوشات ذهنی ایشان بوده است.
قدمت ساخت این خانه به سال‌های دهه ۱۳۳۰ باز می‌گردد و دارای زیربنایی در حدود ۲۵۰ مترمربع و مساحتی بالغ بر ۲۴۱ و شامل دو طبقه -فوقانی و زیرزمین- با مصالح جدید است. خانه استاد شهریار در سال ۱۳۸۶توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با شماره ۲۲۷۲۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
وضعیت فعلی و کاربری بنا
در سال ۱۳۶۷، پس از درگذشت استاد منزل مسکونی وی از سوی شهرداری تبریز خریداری شده و با تواقف خانواده استاد و همکاری آن‌ها در اهدای وسایل وی به موزه ادبی استاد شهریار تبدیل شد. این موزه از آن دوران تا به امروز زیر نظر این نهاد اداره می‌شود.
همچنین پس از افتتاح موزه در سال ۱۳۷۰، طی فراخوانی از مردم دعوت شد تا اسنادی را که از این شاعر گرانقدر در اختیار دارند، در اختیار موزه قرار دهند و در نتیجه این اقدام، مردم کلیه اسناد و مدارک مربوط را به موزه سپردند و حتی بسیاری از شاعران آذربایجان وسایلی با ارزش مانند کمانچه‌ای از کشور آذربایجان، بشقاب قدیمی شاعر زنجانی و ... را به موزه اهدا کردند.
لوازم التحریر استاد شهریار
مجموعه‌ای از لباس‌های استاد شهریار
در مجموع، بیش از ۵۰۰ قطعه از آثار لوازم شخصی استاد شهریار مانند کتاب‌ها، کیف، عصا، آثار چاپ شده، دفترها و اوراق دست‌نویس آثار وی، نسخه قرآنی که توسط ایشان با خط نسخ نوشته شده، لوازم تحریر، وسایل شخصی و لوازم زندگی، آلبوم‌های عکس و انواع یادبودها و هدایای داخلی و خارجی این شاعر اندیشمند و فرزانه در معرض نمایش عموم قرار داده شده است.
نمونه ای از اشیا داخل خانه استاد شهریار
در قسمت زیرزمین موزه نیز عکس‌های استاد از دوران زندگی مختلف وی، واحد سمعی-بصری و قسمتی برای استراحت میهمانان و بازدیدکنندگان موزه قرار دارد.
همچنین سه تار معروف استاد نیز برای نمایش عموم قرار داده شده است.
$('.map-container') .click(function(){$(this).find('iframe').addClass('clicked')}) .mouseleave(function(){$(this).find('iframe').removeClass('clicked')});
نویسنده: سعیده خلیلی صفا