ری در لغت معنی شهر سلطنتی را می‌دهد. از کهنه‌ترین شهرهای دنیا و با توجه به تقسیمات شهر تهران منطقه بیست تهران امروز است. این شهر محل به دنیا آمدن زرتشت، پیامبر ایران و مرکز مهم سیاسی دینی و اقتصادی در طول تاریخ ایران تا به امروز است. ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد، تاریخ سکونت در این شهر است. در دوره اقوام آریایی ری پیدا شده و بزرگ‌تر از همه شهرهای ماد بوده است.
به کسی که ساکن و اهل ری باشد، رازی می‌گویند. در دوره‌ای از تاریخ ری پایتخت ایران محسوب می‌شده است. نام‌های مختلفی در مناسبت‌های مختلف برای این شهر در طول تاریخ در نظر گرفته شده است که عبارتند از : راکس (رکس)، راگز، راگا، رغه، ارشکیه، رام اردشیر، ام‌البلاد، ری‌شهر، شیخ‌البلاد و محمدیه. با توجه با کتاب اوستا ری سیزدهمین شهری است که در دنیا درست شده است.
این شهر از طرف شمال به تهران، از جنوب به شهرستان قم، از شرق به شهرستان ورامین و شهرستان پاکدشت، از غرب به شهرستان‌های اسلام‌شهر، رباط کریم و زرندیه ختم می‌شود. ری تنها محوطه باستانی استان تهران است که از آثار تاریخی و مکان‌های دیدنی بسیاری تشکیل شده که بازار تاریخی ری از جمله این مکان‌ها است.
بازار تاریخی ری
این بازار از بازارهای تاریخی دوره صفویه است که به فرمان امیرکبیر بازسازی شد. بازار ری از جاهای دیدنی تهران است و در امتداد شمالی جنوبی صحن حضرت عبدالعظیم (ع) قرار دارد. بازار از دو راسته بازار تشکیل شده است که چهار سوقی را در محل تلاقی خود شکل می‌دهد. آجر، خشت و گل مصالح به کار برده شده در ساخت این بازار تاریخی است.
چهار سوقی با با پوشش گنبدی میانه بازار را شکل می‌دهد که از طرف غرب به راسته کاروان‌سرا دوقلو و از طرف شرق به میدان کوچک وصل می‌شود.
در سال‌های پیشین بازار ری یکی از مرکزهای فروش ادویه، داروهای گیاهی و کالاهای تجاری بود و جاده ابریشم وارد ری می‌شد. امروزه این بازار یکی از مهم‌ترین مراکز خرید است.
ادویه و داروهای گیاهی هنوز هم جزو مهم‌ترین محصولات این بازار است و نقره‌جات، سجاده‌ها، لوازم مورد نیاز حجاج و داروهای گیاهی اغلب اجناسی است که در بازار ری به فروش می‌رسد.
برخی از مغازه‌ها به فروش پوشاک و لوازم خوراکی مانند انواع سوهان، گز و آب‌نبات‌های رنگی پرداخته‌اند. چند رستوران در بازار موجود است و چون کباب، سبزی، کاهوپیچ و ماست شهر ری همواره زبانزد است، هنوز هم تعدادی از اهالی قدیمی تهران هنگامی که به ری می‌روند، به رستوران‌های اطراف بازار سری می‌زنند.
بازار ری در طی سال‌های گذشته چند بار مرمت شده است. درباره نوسازی این بازار برنامه‌هایی وجود دارد، ولی تاریخی بودن بازار مانع از ایجاد هرگونه اقدامی شده است. این کهنه بازار به خاطر داشتن فضای سنتی یکی از بازارهای مورد علاقه مردم شهر ری و زائران واقع شده است.
بازار جدید ری
بازار جدیدی که «بازار بزرگ ری» نام دارد، مجاور این بازار قرار دارد و دارای کالاهای به روز و جدیدی است که باعث جبران نقص بازار قدیم شده است. این بازار در ضلع غربی حرم حضرت عبدالعظیم (ع) در زمینی به وسعت ۲۰۰۰ مترمربع و در سه طبقه ساخته شده و یک طبقه از آن در زیرزمین قرار دارد.
با توجه به شواهد در دسترس، تعداد زیادی از مغازه‌های بازار جدید طی مدت‌های متمادی فاقد متقاضی بوده و در حال حاضر بسیار کند به متقاضیان با شرایط خاص واگذار می‌شود.
ظاهرا معماری بازار جدید ری به سبک معماری قدیم درست شده است، به طوری که با بافت قدیمی ری هم‌خوانی داشته باشد، اما چون اغلب مغازه‌ها هنوز واگذار نشده و هنوز بازار رونق نیافته است، بازار رو به فرسودگی می‌رود. در حدود ۴۰۰ مغازه در این بازار وجود دارد که بیشتر آن‌ها فروشنده پوشاک هستند. مغازه‌های دیگر بازار، خوراکی‌هایی مانند آجیل، سوهان، گز و ... و همچنین صنایع‌دستی نظیر لیوان، کاسه، بشقاب‌های سرامیک، کتب، انواع لوازم زینتی، نقره‌جات و ... می‌فروشد. اجناس موجود در این بازار با قیمت‌های تقریبا ارزان به فروش می‌رسد.
عکس‌های گالری از ساناز دریایی
نویسنده: فرناز رهبران رنجبر