برج خلعت‌پوشان تبریز در محله کرکج قرار دارد و مربوط به دوره صفویه است. این برج در گذشته محل برگزاری مراسم خلعت‌پوشی بود. در ادامه می‌خواهیم شما را با این برج تاریخی بیشتر آشنا کنیم؛ پس همراه ما باشید.
برج خلعت‌پوشان، برجی آجری است که در پنج کیلومتری مرکز شهر تبریز، در همسایگی رودخانه میدان چایی قرار دارد. این روزها به منظور انجام تحقیقات علمی، اطراف این برج، در اختیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز است.
این برج که قدمت آن به زمان صفویه برمی‌گردد، از جاهای دیدنی تبریز به شمار می‌رود و در قسمت چپ جاده تبریز-باسمنج در یک دره سرسبز احداث شده است.
برج خلعت‌پوشان در زمان صفویه و قاجاریه، محل دادن انعام و خلعت از طرف حکومت به شاهزادگان وحکام شهرها و مردم بود که این مراسم، با حضور ولیعهد مقیم تبریز انجام می‌شد.
برج خلعت‌پوشان تبریز دارای سه طبقه و به شکل یک منشور بلند است که این منشور دارای قاعده‌ای کثیرالاضلاع با ۱۶ ضلع و قطر ۹/۵ متر است. طبقه اول این برج دارای سقف گنبدی شکل است، سقف طبقه دوم آن هم در ابتدا ریخته شده بود که بعدها با پوشش تیرآهن مرمت شده است؛ طبقه سوم هم بدون سقف است.
براساس متون و سفرنامه های دوره قاجاریه برج در داخل استخری قرار داشت كه با گذشتن از روی پلی ورود به ساختمان میسر می‌شده است.
اكنون كانال اطراف برج پر شده و بصورت پیاده رو فرش شده‌ای در آمده است.
سر جان مالکُلم در کتاب خود به نام تاريخ ايران می‌نويسد:
چون وضع حکومت چيره بر ايران چنان است که می‌بايست در هر امری ملاحظه شئونات سلطنت بشود بسياری از آيين‌ها در ايران از اين سبب رواج يافته است. هر چيز که نام پادشاهی بر آنست يا از آن شاه است بايد با احترام و آزرم با آن عمل نمايند و به گونه ويژه‌ای ادای لوازم آداب کنند، برای نمونه اگر خلعتی از سوی پادشاه به حکام بلد يا کسی ديگر حتی شاهزادگان خانواده پادشاهی فرستاده شود، بايد به مسافت چند ميل به پيشواز آن رفته با سپاسگزاری بسيار خلعت را بپوشد آن گونه که هر استان حاکم نشينی جای ويژه‌ای در بيرون شهر دارد که آن را خلعت پوشان گويند. خلعت پوشان حدودا چهار مایل بیرون شهر قراردارد.
طبقه سوم این برج کنگره ای با فرم دندانه‌ای است که در گذشته محل اجرای مراسم خلعت‌پوشی بود و در آيين‌های ويژه از آن‌ها استفاده می‌شد.
عکس‌های گالری از سیده مریم یوسفی
نویسنده: فرناز رهبران رنجبر