یکی از جاذبه‌های طبیعی و تماشایی استان فارس و جاهای دیدنی شیراز، تالاب مهارلو یا دریاچه مهارلو است که در حدود ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی این شهر قرار دارد. دریاچه مهارلو به‌عنوان دریاچه صورتی نیز شناخته می‌شود و دلیل صورتی و قرمز بودن این دریاچه، رشد نوعی جلبک در آب آن است. این دریاچه بخشی از منطقه شکار ممنوع مهارلو در شیراز محسوب می‌شود و پناهگاه و زیستگاه پرندگان مهاجری چون فلامینگوها است.
با دریاچه مهارلو شیراز آشنا شوید:
معرفی دریاچه مهارلو
دریاچه مهارلو کجاست؟
علت صورتی بودن دریاچه مهارلو
وضعیت امروز دریاچه مهارلو
بهترین فصل سفر به دریاچه مهارلو
جاهای دیدنی اطراف دریاچه مهارلو
معرفی دریاچه مهارلو
منبع عکس: خبرگزاری فارس (عکاس: حدیث فقیری)
دریاچه مهارلو جزو منطقه شکار ممنوع مهارلو شیراز محسوب می‌شود
تالاب مهارلو که به‌عنوان دریاچه مهارلو شناخته می‌شود، بخشی از منطقه شکار ممنوع مهارلو شیراز به شمار می‌رود. این دریاچه با مساحت ۲۴ هزار هکتار در ارتفاع ۱۵۶۰ متری از سطح دریا قرار دارد. طول دریاچه مهارلو ۳۱ کیلومتر و حداکثر پهنای آن ۱۱ کیلومتر است. عمق متوسط دریاچه ۵۰ سانتی‌متر و عمیق‌ترین نقطه آن در زمان پر آبی سه متر است. آب این دریاچه از نوع کلرید سدیم- منیزیم و سولفات سدیم است و در فصل‌های خشک سال، یکی از کانسارهای بزرگ نمک ایران محسوب می‌شود.
مهارلو دریاچه‌ای فصلی است که در فصل تابستان، بخش عمده آن خشک و دوباره با بارش باران در فصل پاییز و زمستان آبگیری می‌شود. آب این دریاچه از طریق بارش‌های جوی و رودخانه خشک شیراز، چناراه و سلطان آباد تأمین می‌شود. این رودخانه‌ها سیلاب‌های غرب شیراز را جمع می‌کنند به دریاچه مهارلو می‌ریزند. در حوزه آبریز دریاچه مهارلو همچنین چشمه‌های متعددی وجود دارد که به دریاچه می‌ریزند.
وجه تمسیه دریاچه مهارلو
منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان (عکاس: الهه پورحسین)
دریاچه مهارلو با نام‌های متعددی چون مهلو، مهلویه و ماهلویه نیز شناخته می‌شود و در گذشته جنکال یا دریاچه نمک نیز نامیده می‌شد.
اصطخری، جغرافی‌دان قرن چهارم هجری قمری دریاچه مهارلو را جنکان نامیده و ابوالفدا و ابن‌بطوطه از آن، جمکان یاد کرده‌اند. در فارسنامه ابن بلخی و جغرافیای حمدالله مستوفی نیز نام این دریاچه ماهلویه نوشته است.
محیط زیست دریاچه مهارلو
خبرگزاری صدا و سیما (عکاس: الهه پورحسین)
دریاچه مهارلو پناهگاه حیات‌وحش و زیستگاه پرندگان مهاجر به شمار می‌رود. این پرندگان در صورت مساعد بودن شرایط زیست تا اواسط پاییز در مناطق تالابی فارس و دریاچه مهارلو می‌مانند. هر ساله جمعیت فراوانی از فلامینگوها به این منطقه می‌آیند. شور بودن آب دریاچه مهارلو موجب سازگاری این پرنده می‌شود؛ چراکه غذای اصلی فلامینگوها موجودی شور پسند به نام آرتمیا است و در آب مهارلو فراوان یافت می‌شود.
دریاچه مهارلو زیستگاه پرندگان مهاجری چون فلامینگوها
علاوه بر فلامینگوها پرندگانی چون آنقوت، تنجه، انواع کاکایی، انواع پرندگان کنار آبزی مانند گیلانشاه بزرگ، سلیم کوچک، انواع آبچلیک‌ها، حواصیل، اردک سرسبز و مرغابی در این تالاب زندگی می‌کنند. در اطراف دریاچه همچنین گونه‌های متنوعی از جانوران همچون شغال، گربه وحشی، کفتار و روباه نیز مشاهده می‌شوند.
اهمیت صنعتی دریاچه مهارلو
منبع عکس: خبرگزاری میزان (سهیل ستایش)
دریاچه مهارلو گنجی طبیعی و خدادادی است که از نظر تجاری و صنعتی از اهمیت بالایی برخودار است. این دریاچه از مهم‌ترین منابع تأمین کننده نمک خوراکی و صنعتی استان فارس است. همچنین در این دریاچه نوعی جلبک به نام دونالیلا سالینا رشد می‌کنند که در صنعت غذایی، تولید دارو و لوازم آرایشی به‌عنوان رنگ‌دانه قابل استفاده است.
دریاچه مهارلو از منابع مهم آرتمیا و نمک خوراکی و صنعتی است
جلبک دونالیلا سالینا همچنین غذای نوعی میگو به نام آرتمیا است. آرتمیا موجودی است که در آب‌های شور زندگی می‌کند و در آب دریاچه مهارلو نیز این موجود یافت می‌شود. پرندگانی چون فلامنیگو از آرتمیا تغذیه می‌کنند. آرتمیا در صنعت پرورش ماهی اهمیت بالایی دارد و در پرورش ماهی‌های خاویاری، زینتی و میگو از آن استفاده می‌کنند و در صادرات نیز سود سرشاری از آن به دست می‌آید.
دریاچه مهارلو کجاست؟
منبع عکس: خبرگزاری فارس (عکاس: حدیث فقیری)
دریاچه مهارلو در حدود ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی شیراز و حدود ۶۰ کیلومتری جاده شیراز به فسا واقع شده است. این دریاچه در نزدیکی روستای مهارلو یا دشت گل قرار دارد.
مسیر دسترسی به دریاچه مهارلو
برای رفتن به دریاچه مهارلو باید به استان فارس و شهر شیراز سفر کنید. سپس جاده شیراز به فسا را در پیش بگیرید و بعد از طی حدود ۶۰ کیلومتر از مسیر، به روستای مهارلو برسید؛ از آنجا می‌توانید راهی دریاچه شوید.
آدرس دریاچه مهارلو: استان فارس، حدود ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی شیراز (مشاهده روی نقشه)
علت صورتی بودن دریاچه مهارلو
منبع عکس: خبرگزاری فارس (عکاس: حدیث فقیری)
جلبک دونالیا سالینا عامل صورتی و قرمز رنگ بودن آب دریاچه مهارلو
در دریاچه مهارلو به‌دلیل شوری آب و نور فراوان، نوعی جلبک سبز بی‌خطر تک سلولی به نام دونالیلا سالینا رشد می‌کند. این جلبک خوراک میگوی آب شور یا آرتمیا یک سانتی‌متری است که در آب‌های شور مثل مهارلو زندگی می‌کند. جلبک سالینا با افزایش دما و غلظت نمک، نوعی ماده بتاکارتن ایجاد می‌کند که موجب تغییر رنگ آب دریاچه می‌شود؛ بتاکارتن خطر اکولوژیک و زیست‌بوم برای این دریاچه ندارد.
وضعیت امروز دریاچه مهارلو
منبع عکس: خبرگزاری فارس (عکاس: حدیث فقیری)
دریاچه مهارلو مانند بسیاری از تالاب‌ها و دریاچه‌های ایران با تهدیدات زیست‌محیطی متعددی از جمله خشکسالی مواجه است. این دریاچه در متعادل ساختن آب‌وهوای شهر شیراز موثر است و در زمستان از سرمای شدید و در تابستان به‌دلیل رطوبت حاصل از این دریاچه، از گرمای شدید جلوگیری می‌کند؛ اما در دهه‌های اخیر، این دریاچه به‌دلیل بارش کم و خشکسالی به کانون ریزگردها تبدیل شده و موجب آلودگی هوای منطقه می‌شود.
خشکسالی، ورود فاضلاب و مواد سمی از عوامل تهدید کننده حیات دریاچه مهارلو
کم‌آبی و خشکسالی دریاچه مهارلو بر کشاورزی نیز تأثیرگذار است؛ به‌گونه‌ای که اگر دریاچه مهارلو به‌طور کامل خشک شود، با وزش باد، نمک‌های بستر دریاچه برخاسته و خاک‌های اطراف دریاچه جابه‌جا شده و باعث ایجاد مشکلاتی برای کشاورزان و در نهایت شور شدن زمین‌های کشاورزی می‌شود.
تهدید دیگری که گریبان دریاچه مهارلو است، آلودگی این دریاچه با آلاینده‌ها و فلزات سنگینی مانند سرب است که از طریق آب رودخانه‌ها و فاضلاب وارد آب مهارلو می‌شوند. تبخیر آب دریاچه مهارلو در فصل تابستان زیاد است و این موجب افزایش آلاینده‌ها و بیشتر شدن آن‌ها از حد مجاز می‌شود. برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و حفر چاه‌های غیرمجاز نیز بر اکوسیستم این دریاچه اثر گذاشته و موجب کاهش جمعیت و تنوع پرندگان مهاجر شده است.
بهترین فصل سفر به دریاچه مهارلو
منبع عکس: خبرگزاری فارس (عکاس: حدیث فقیری)
چنانچه تصمیم گرفتید به دیدن دریاچه صورتی ایران بروید، پیشنهاد می‌دهیم از پاییز تا اواسط اردیبهشت ماه به این دریاچه سفر کنید. در این فصول دریاچه پرآب است و آب‌وهوای دلپذیرتر و خنک‌تری دارد.
منبع عکس: خبرگزاری ایلنا (عکاس: علی محمدی راد)، خبرگزاری ایرنا (عکاس: رضا قادری)، خبرگزاری صدا و سیما (عکاس: الهه پورحسین) و باشگاه خبرنگاران جوان (عکاس: الهه پورحسین)
جاهای دیدنی اطراف دریاچه مهارلو
از جاهای دیدنی نزدیک دریاچه مهارلو، روستای مهارلو است. اگر از جاده شیراز به فسا سفرتان را شروع کرده باشید پیش از رسیدن به دریاچه می‌توانید سری هم به این روستای تماشایی بزنید. گورستان قدیمی، بقایای کاروانسرای تاریخی، قلعه شاهرخی و چشمه آب گوگردی از دیدنی‌های این روستا است.
پرسش‌های متداول
دریاچه مهارلو کجاست؟
دریاچه مهارلو از جاذبه‌های طبیعی استان فارس است که در ۱۸ کیلومتری شهر شیراز قرار دارد.
مسیر دسترسی به دریاچه مهارلو چگونه است؟
برای رفتن به دریاچه مهارلو باید به استان فارس و شهر شیراز سفر کنید. سپس جاده شیراز به فسا را در پیش بگیرید و بعد از طی حدود ۶۰ کیلومتر از مسیر، به روستای مهارلو برسید؛ از آنجا می‌توانید راهی دریاچه شوید.
علت صورتی بودن دریاچه مهارلو چیست؟
در دریاچه مهارلو نوعی جلبک به نام دونالیلا سالینا رشد می‌کند که با افزایش دما و غلظت موجود در آب، ماده‌ای به نام بتاکارتن تولید می‌کند که موجب تغییر رنگ آب و تبدیل شدن آن به رنگ صورتی و قرمز می‌شود.
دریاچه مهارلو به چه خطراتی مواجه است؟
آلودگی این دریاچه با آلاینده‌ها و فلزات سنگینی مانند سرب، خشکسالی و برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و حفر چاه‌های غیرمجاز، اکوسیستم این دریاچه را تحت تاثیر قرار داده‌اند.