شاید با شنیدن نام تهران اولین تصویری که از این شهر برای شما شکل می‌گیرد و اولین چیزی که به یادتان می‌آید دود و دم، آلودگی، سر‌وصدا، ترافیک و... باشد؛ اما این تنها بخشی از واقعیت این پایتخت بزرگ است. اگر کمی به جاهای دیدنی تهران بروید، حتما نظرتان عوض خواهد شد. کجارو نیز یکی از این مکان‌های تماشایی را معرفی می‌کند تا قاب خاطراتتان از شهر تهران با تصاویر قشنگ شکل بگیرد.
در این مقاله، کجارو شما را به تماشای مهمانی لاله‌ها در باغی ایرانی دعوت می‌کند. با ما در این باغ‌گردی در گلستان لاله‌ها همراه باشید.
چو آفتاب می از مشرق پیاله برآید / ز باغ عارض ساقی هزار لاله برآید
«حافظ»
باغ ایرانی کجاست؟
منبع عکس: خبرگزاری میزان (عکاس: مهناز رحیم لو)
نام و نشان جای دنجی که کجارو پیشنهاد کرده را باید در ده ونک جستجو کنید. باغ ایرانی در منطقه‌ی سه و در واقع در بالا شهر تهران قرار دارد. خیابان شیخ بهایی شمالی، ۲۰ متری پیروزان، کوچه شهید صابری این باغ را در خود جای داده است.
منبع عکس: خبرگزاری میزان (عکاس: مهناز رحیم لو) و خبرگزاری مهر (عکاس: مریم کامیاب)
باغ ایرانی؛ بوستانی از لاله‌ها
منبع عکس: خبرگزاری میزان (عکاس: مهناز رحیم لو)
و اما برویم سراغ باغی در شهر تهران، در محله‌ای که روزگاری از نقاط خوش آب‌وهوای پایتخت بوده است.
بوستان مهندس علی مختاری؛ نامی که شما بر بالای سردر باغ ایرانی ده ونک می‌بینید و شما را کنجکاو می‌کند که آیا این باغ متعلق به علی مختاری است؟ اما عجله نکنید! از سردر و ورودی‌های آجری و مشبک باغ، در حالی که لوسترهای سبز و آبی آن را تماشا می‌کنید عبور کنید، وارد باغ شوید تا با داستان آن بیشتر آشنا شوید و جواب سؤالتان را پیدا کنید.
باغ ایرانی از باغ‌های قدیمی محله ونک تهران است؛ این باغ که چهره‌ی جدیدی به خود گرفته است، با مساحتی حدود ۳٫۴ هکتار بیش از دو هکتار از آن را فضای سبز پوشانده است. دوست دارید بدانید ساکنان قدیمی این باغ چه کسانی هستند؟ درختان ۱۵۰ ساله تا ۲۵۰ که سن عهد قاجاری دارند؛ چنارها، سروها، نارون‌ها، زبان‌گنجشک‌ها، اقاقیا و درخت‌های چون گردو، توت، انار و خرمالو به‌همراه یک استخر قدیمی از ساکنان این مکان هستند که حق آب و گل دارند. بقیه چیزهایی که می‌بینید جدید هستند و عمر زیادی از آن‌ها نمی‌گذرد. بی‌کرانگی، طبیعت، شعر، باغ درون، بهشت یک، بهشت دو، تنهایی، آرامش، دو رنگ، خاطره و اسطوره؛ نام ۱۱ بخش باغ ایرانی است که به دو محور به نام‌های سروستان و چنارستان، طاق ایرانی، شش آب‌نما، و گونه‌های گیاهی دیگر از قبیل برگ نو، برگ بو، زرشک، شیر خشت، مورد، پیراکانتا، انواع رز و نسترن و بوته‌های فصلی و دائمی به مجموعه‌ای بی‌نظیر تبدیل شده‌اند. یکی از قسمت‌های دنج این باغ چشم‌اندازی تماشایی روبه اتوبان نیایش دارد و در سردر غربی قرار دارد.
داستان باغ ایرانی از کجا شروع می‌شود؟
منبع عکس: خبرگزاری میزان (عکاس: مهناز رحیم لو)
و اما داستان باغ ایرانی! این باغ در واقع متعلق به یکی از خاندان‌های معروف دوره‌ی قاجار است و بخشی از باغ مستوفی است که دیوار به دیوار شمالی آن ساختمان‌ها و دیوار گلی باغ قدیمی را می‌توان دید. این مجموعه باغ و عمارت آن برای میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک، فرزند میرزا یوسف‌خان مستوفی و شکر خانم، دختر رئیس یکی از قبایل کرد بود. خاندان وی از خانوداه‌های مهم و سیاسی در تاریخ ایران است که مالک بیشتر زمین‌های ده ونک بودند. پدر میرزا حسن اراضی ده ونک را از ناصرالدین شاه خرید و با حفر چند رشته قنات آن را به‌صورت آبادی درآورد. و حالا هم علی مهتاری مختاری؛ نامی که برا بالای سردر دیدید، با حفظ اصالت آن، طرح و الگوی باغ ایرانی را به آن داده و به‌صورت بوستانی دیدنی در پایتخت تبدیل شده است. این مجموعه در سال ۱۳۸۱ به‌عنوان اثری ملی در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است.
گل‌های لاله؛ زیبارویان باغ ایرانی
منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: مریم کامیاب)
اما یکی از دیدنی‌ترین بخش باغ ایرانی لاله‌های رنگارنگی هستند که هر ساله از اواخر فروردین‌ماه تا اواسط یا حدود اواخر اردیبهشت‌ماه در این باغ چشم‌نوازی و دلبری می‌کنند و از بهانه‌های اصلی بازدیدکنندکان برای آمدن به این مکان است. حالا که صحبت از گل لاله شد بد نیست کمی از این زیباروی باغ ایرانی بدانید.
جالب است بدانید که گل لاله یکی از گیاهان بومی کشور است که علاوه بر ایران، بومی نواحی جنوب اروپا، شمال آفریقا، آناتولی و شمال غربی چین نیز است. این گل به خانواده‌ی Liliaceae و راسته‌ی Liliales تعلق و ۱۰۹ گونه دارد. لاله گیاهی چندساله و پیاز دار است و بیشتر آن‌هایی که امروزه کشت می‌شوند از گونه‌ی Tulipa gesneriana به‌دست آمده‌اند.
منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: مریم کامیاب) و خبرگزاری گسترش نیوز (عکاس: آیدا فریدی)
باغ ایرانی از چه قسمت‌های تشکیل شده است؟
منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: مریم کامیاب)
کوشک: ساختمان اصلی باغ ایرانی یا کوشک آن در سمت شمال آن و در انتهای باغ جای دارد. این بنا که قبلا به‌عنوان کافه و رستوران استفاده می‌شد در حال حاضر بخشی از آن به‌عنوان کتاب‌خانه اهدایی رهبر معظم انقلاب در نظر گرفته شده است.
وروردی: باغ ایرانی چندتا ورودی دارد. ورودی اصلی در بخش جنوبی قرار دارد و دو ورودی شرقی و غربی با سازه‌های مشبک، آجری و زیبا و لوسترهایی سبزرنگ در دو سوی باغ دیده می‌شوند.
کتاب‌خانه: از ویژگی‌های جالب باغ ایرانی داشتن کتاب‌خانه هم برای آقایان و هم خانم‌ها است و خوب فضای دلنشین این مکان هم جان می‌دهد برای خواندن کتاب و لذت بردن از مطالعه.
نکته‌ای که در مورد باغ ایرانی لازم است بدانید این است که به‌دلیل وجود ویروس کرونا کتاب‌خانه بسته است.
امکانات باغ ایرانی
منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: مریم کامیاب)
باغ ایرانی علاوه بر فضاهای مشجر شده و چشم‌نواز دارای امکاناتی است که عبارت‌اند از:
زمین بازی: اگر کودکانتان برای گردش در باغ ایرانی همراه شما است، بهتر است بدانید برای سرگرمی آن‌ها در این باغ بخشی اختصاص داده شده است و آن‌ها می‌توانند به بازی و تفریح مشغول باشند.
زمین ورزش: در ضلع غربی باغ بخشی وجود دارد که برای فعالیت‌های ورزشی خانواده‌ها در نظر گرفته شده است.
آلاچیق‌ها: وجود آلاچیق‌های متعدد و سکوهای نشستن مکانی مناسب برای یک دورهمی خانوادگی و گل گفتن و گل شنیدن است. پس در بازدیدتان از این باغ زیرانداز را فراموش نکنید.
نمازخانه و سرویس بهداشتی: که به سرویس بهداشتی ویژه افراد توان‌یاب نیز مجهز است.
نکاتی که در مورد باغ ایرانی بهتر است بدانید
منبع عکس: خبرگزاری میزان (عکاس: مهناز رحیم لو)
اگر جزو افراد توان‌یاب هستید، برای بازدید از باغ ایرانی خیالتان راحت باشد چون مسیرهای رفت‌وآمد این باغ به‌گونه‌ای طراحی شده که بتوانید از آن عبور کنید.
اگر با کودکان و فرزندان دلبند‌تان به این مکان می‌روید مراقب آن‌ها باشید چون که حوض‌ها و آب راه‌ها، حفاظی ندارند.
گل‌های لاله‌ی این باغ به شما زیبایی را هدیه می‌دهند و برای شما را برای تماشای زیبایی‌شان دعوت کرده‌اند؛ پس از چیدن آن‌ها یا وارد شدن به باغچه‌ها جداً خودداری کنید.
ساعت بازدید از باغ ایرانی
منبع عکس: خبرگزاری میزان (عکاس: مهناز رحیم لو)
باغ ایرانی ۲۴ ساعت برای گردش و تفریح شما باز است و ورودی آن رایگان است و به‌راحتی می‌توانید یک روز شاد و مفرح را در آن سپری کنید.
دوست دارید با چه کسی روی این صندلی بشینید؟
منبع عکس: خبرگزاری تسنیم (عکاس: فواد اشتری)
دوست دارید با چه کسی روی این صندلی بشینید و از تماشای باغ ایرانی لذت ببرید؟ و دلتان می‌خوهد قاب‌عکس به‌یادماندنی از این باغ را با تصویر چه کسی در گنجینه‌ی خاطرات زندگی‌تان به ثبت برسانید؟
با هرکس که به این باغ بروید، با دوستان و خانوداه؛ باغ ایرانی منتظر شما است و در فصل زیبای بهار، دعوت‌نامه‌ی ویژه برای بازدید از مناظر دیدنی‌اش که با رنگ گل‌های زیبا و رنگارنگ لاله مزین شده برای‌تان می‌فرستد. باغی که سکوت و آرامش آن شما را به داشتن لحظاتی فرح‌بخش دعوت و به خواندن کتاب موردعلاقه‌تان وسوسه می‌کند. آدمی در این مکان دوست دارد ساعت‌ها بشیند و خاطرات خوش و دلنشین زندگی را مرور کند یا با رفیقی ساعت‌ها به گفت‌وگویی دوستانه بپردازد.
راستی چه کتابی را روی این صندلی در باغ ایرانی می‌خوانید؟
منبع عکس: خبرگزاری میزان (عکاس: مهناز رحیم لو) و خبرگزاری گسترش نیوز عکاس: (آیدا فریدی)
چگونه به باغ ایرانی برویم؟
منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: مریم کامیاب)
برای رسیدن به باغ ایرانی به میدان ونک بروید و از سمت شمال وارد خیابان ولیعصر شوید؛ پس از کمی پیاده‌روی در سمت چپ به خیابان خدامی می‌رسید؛ پایانه تاکسی ده ونک در اول خیابان خدامی قرار دارد؛ به راننده بگویید باغ ایرانی پیاده می‌شوید، در خیابان صابری پیاده شوید. از آنجا تا ورودی جنوبی و اصلی باغ پنج دقیقه پیاده‌روی خواهید تا داشت تا به آن برسید.
منبع عکس: خبرگزاری تسنیم (عکاس: فواد اشتری) و خبرگزاری مهر (عکاس: مریم کامیاب)
آشنایی مختصر با باغ ایرانی
چقدر با باغ‌های ایرانی آشنا هستید و نام چند عدد از بهترین باغ‌های معروف ایرانی را می‌شناسید؟
باغ‌های ایرانی با سبک معماری و ساختار خود در جهان بی‌نظیر هستند. باغ‌هایی که در تمامی ادوار تاریخی این مرز و بوم شکل گرفته‌اند و همیشه جزو یکی از بهترین تفرج‌گاه‌های پادشاهان و سلاطین هم بوده‌اند؛ مثل اولین باغ ایرانی در دوره‌ی هخامنشیان یعنی پاسارگاد و باغ شاهزاده ماهان در کرمان و ارم در شیراز. این باغ‌ها الگوی خاص خودشان را دارند و با هم نوعان خود در سایر کشورها فرق دارند. باغ ایرانی مکانی است که با عمارت یا کوشکی در وسط و نهرهایی روان که با انواع گل‌ها، گیاهان و درختان که در چهار طرف آن به‌طور منظم کاشته شده‌اند، مشجر شده است. حوض و حوضچه‌ای در وسط و کل باغ با دیوارهایی بلند که آن را از دنیای شلوغ اطرافشان جدا و دنیایی از آرامش را ایجاد می‌کند، محصور شده‌اند. همین ویژگی‌ها باعث شده باغ موردنظر ما نام باغ ایرانی را به خود بگیرد.
بهار را باور کن
باز کن پنجره‌ها را، که نسیم روز میلاد اقاقی‌ها را جشن می‌گیرد و بهار روی هر شاخه، کنار هر برگ شمع روشن کرده ست. همه‌ی چلچله‌ها برگشتند و طراوت را فریاد زدند. کوچه یک‌پارچه آواز شده ست و درخت گیلاس، هدیه‌ی جشن اقاقی‌ها را گل به دامن کرده ست...
«فریدون مشیری»
عکس کاور: خبرگزاری میزان (عکاس: مهناز رحیم لو)
نویسنده: اکرم زمانی نوری