ایران، استان کرمان، کرمان، خیابان بهشتی، ایستگاه طهماسب آباد، نرسیده به خیابان فردوسی
شماره تماس:
برای دیدن شماره تماس کلیک کنید.
توضیحات:
در دوره قاجار باغ‌های متعددی در کرمان احداث شد که باغ هرندی یکی از آن‌ها است. محمدرضاخان عدل‌السلطان که یکی از صاحب‌منصبان نظامی کرمان بود، در سال ۱۲۹۰ قمری/۱۲۵۲ خورشیدی باغ را خارج از حصار کرمان ساخت. نقشه ساختمان مرکزی باغ که موزه باستان‌شناسی کرمان و موزه سازهای سنتی در آن قرار دارد، را مرتضی قلی اسفندیاری، پسر عدل السلطان، در حدود سال ۱۲۶۶ خورشیدی از فرانسه برای پدرش فرستاد. طرح ساختمان تلفیقی از نقشه‌ای فرنگی و معماری ایرانی است.
موقعیت خانه هرندی روی نقشه
ساختمان مرکزی در دوطبقه، در قسمت شمالی باغ و در کنار آب‌نماهای مختلف بنا شده و مساحت تقریبی زیربنای آن حدود ۲۰۰۰ متر مربع است. عمارت باغ موزه هرندی در دو طبقه ساخته شده است که دارای سقف گنبدی با عمق کم است. جنس کف آن آجر سنتی قدیمی بوده که اکنون سرامیک شده است. در روی ساختمان و در مرکز پشت بام، کلاه فرنگی وجود دارد که چندضلعی است و نور را تأمین می‌کند.
باغ در سال ۱۳۱۳ به ابوالقاسم هرندی، که یزدی‌الاصل و از تجار معروف کرمان بود، فروخته شد. ساختمان و قسمتی از باغ در سال ۱۳۴۹ به وزارت فرهنگ و هنر جهت تبدیل شدن به موزه اهدا شد و پس از مدتی بقیه باغ را هم وزارت فرهنگ و هنر خرید. باغ در ۱۸ آذر ۱۳۵۴ با شماره ۱۱۷۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و امروزه از مکان های دیدنی کرمان است.
عکسی از نمای جنوب شرقی خانه هرندی در سال ۱۳۵۳
سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۶۸ یک سری ساز از ایرج گلسرخی خرید. استاد حسین مسعود کرمانی، که از کارمندان سازمان میراث فرهنگی و آخرین نفری بود که به روش قدما تار می‌ساخت، در سال ۱۳۷۸ اعلام کرد می‌خواهد یک موزه ساز در کرمان راه بیندازد. سید محمد بهشتی، رئیس وقت سازمان، از این پیشنهاد استقبال کرد و سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۸۰ با هزینه‌ای بالغ بر ۱۶۰ میلیون تومان برای تعمیرات و بازسازی اساسی صرف و رسما باغ موزه را افتتاح کرد.
ورودی موزه و کرایسلر مدل ۱۹۴۷ که برخلاف واقع، شایع شده متعلق به رضاشاه بوده است
ساختمان مرکزی هم در سال ۱۳۸۲ به عنوان موزه باستان‌شناسی کرمان راه‌اندازی شد. این موزه پس از افتتاح به دلیل مشکلاتی که داشت تعطیل و پس از رفع آن‌ها در سال ۱۳۸۳ بازگشایی شد. باغ موزه چهار غرفه دارد. در غرفه‌ها آثار کشف شده از ظروف سفالی، سنگی، فلزی، شیشه‌ای و کتیبه‌های سنگی قرون مختلف از جمله دوران اسلامی، آمیخته‌ای از فرهنگ یونان و آسیای مرکزی نگهداری می‌شود. اکثر آثار تاریخی که در این موزه نگهداری می‌شوند، از حوزه هلیل‌رود (جیرفت) و شهداد به دست آمده‌اند.
در حال حاضر طبقه همکف ساختمان به موزه سازهای سنتی و طبقه بالایی به موزه باستان‌شناسی تبدیل شده است.
از اهداف مهم موزه باستان‌شناسی معرفی تمدن‌های کهن منطقه جنوب شرق ایران و ارتباط آن‌ها با تمدن‌های هم‌جوار است. این موزه از دو بخش کلی دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی تشکیل شده و شامل غرفه‌های متعددی است که عبارتند از:
غرفه شهداد
آثار به نمایش گذاشته شده در این غرفه از کاوش‌های باستان‌شناسی مجموعه باستانی شهداد است و شامل انواع ظرف‌های سفالی، سنگی و فلزی (مفرغ) مربوط به هزاره‌های سوم و چهارم پیش از میلاد مسیح است. از سایر آثار این غرفه می‌توان به گردنبندهای بسیار ظریف و ظروف سنگی شبیه به دوات اشاره کرد.
غرفه جازموریان (پیش از تاریخ)
آثار کشف شده از جازموریان شامل انواع سفال‌های خاکستری بسیار ظریف و با نقوش زیبا است. آثار این دوره مربوط به اواخر هزاره سوم و اوایل هزاره دوم پیش از میلاد مسیح است. نمونه چشمگیرش تبرهای مفرغی است که از جیرفت، غرب باتلاق جازموریان و از کاوش‌های غیرمجاز به دست آمده است.
تبر با تیغه یک‌طرفه عمودی
تبرهای با تیغه دوطرفه افقی هلالی
غرفه جازموریان (دوره تاریخی)
آثار مهم دیگری که از منطقه جازموریان به دست آمده، متعلق به دوره سلوکی، اشکانی، آمیخته‌ای از فرهنگ یونان، آسیای مرکزی، هند، فلات مرکزی ایران و میان‌رودان است. این یافته‌ها شامل جام‌های سفالین، بشقاب، کوزه و ریتون‌های منتهی به سر جانورانی چون اسب، قوچ، گاو و نیم‌تنه انسان است. سورنای متعلق به دوران هخامنشی از شاخص‌ترین آثار باغ موزه هرندی است.
غرفه شماره چهار
آثار موجود در این غرفه اغلب شامل سفال‌های مختلف منقوش و نیز حیوانات کوچک مفرغی زیبای یافته شده در کاوش‌های جیرفت است. از سایر آثار مهم این بخش می‌توان از ظروف مفرغی کشف‌شده در بزنجان بافت نام برد.
غرفه اسلامی
سفال‌های لعاب‌دار و اشیای فلزی و شیشه‌های شامل انواع ظروف و پیه‌سوز و عطردان و نیز کتیبه‌های سنگی مربوط به قرون مختلف اسلامی زینت‌بخش این غرفه است.
موزه باستان‌شناسی کرمان مدتی میزبان سرستونی از تخت جمشید نیز بوده است؛ این سرستون، طی یک درگیری مسلحانه، از قاچاقچیان مواد مخدر گرفته و به باغ موزه هرندی کرمان منتقل شده بود، اما در سال ۱۳۸۵ به تخت جمشید بازگردانده شد.
موزه سازهای سنتی
موزه سازهای سنتی دارای ۳۲ عدد ویترین است که از بیش از ۲۵۰ ساز سنتی بی‌نظیر محافظت می‌کنند. پنج عدد از سازهای این موزه را استاد حسین مسعود ساخته است. او همچنین تعدادی ساز شامل یک عدد عود، یک عدد سه‌تار، که استاد نریمان ساخته و یک عدد تنبک، که مربوط به دوره قاجار است، و نیز دو عدد ساز، که تاریخ ساخت آن‌ها قریب به ۵۰ سال پیش است، به موزه سازهای سنتی کرمان اهدا کرده است.
در این موزه سازهایی از قبیل قیچک، سنتور، قانون، رباب، تنبک، تار، دایره، کمانچه، دوتار خراسان، تنبور کرمانشاه، چنگ، کوزک بم، نی، بربط، کاسوره خوزستان و... وجود دارد که در معرض دید علاقه‌مندان و بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد. موزه سازهای سنتی کرمان دارای بخش اطلاع‌رسانی جهت ارائه خدمات صوتی و تصویری از طریق نرم‌افزار، سخت‌افزار، خدمات اینترنتی و ویدیویی است. در این موزه مرکز مطالعه جهت بررسی و پژوهش در زمینه موسیقی سنتی ایران دایر شده است.
سیستم صوتی ویترین‌ها به بازدیدکننده امکان می‌دهد که ضمن بازدید از سازهای موجود، با نحوه نواختن و نیز نوای ساز استادهای بزرگ موسیقی آشنا شوند. همه‌ساله طبق برنامه مشخص، مراسمی با عنوان «شبی با موسیقی سنتی ایران» در این موزه برپا می‌شود. در این مراسم استادها و پیشکسوتان موسیقی با سازهای قدیمی برنامه‌های جالبی را اجرا می‌کنند. در کنار ویترین‌ها و بر روی دیوار نقاشی‌های خطی زیبایی اجرا شده و تصاویر و اشعار دلنشینی در زمینه موسیقی اصیل ایرانی به چشم می‌خورد. تصاویر هنرمندان بزرگ و پیشکسوتان موسیقی ایران نیز زینت‌بخش قسمت‌های دیگر موزه است.
حدود ۳۰۰ عکس قدیمی از زمان قاجار با موضوع موسیقی هم در انبار موزه است و تعدادی از آن‌ها هم به نمایش درآمده‌اند.
گردشگران خارجی که به موزه سر زده‌اند، از نبود توضیحات انگلیسی گله کرده‌اند و به همین دلیل موزه موسیقی اصفهان را ترجیح می‌دهند.
کاغذهای حاوی توضیحات درباره سازها، به دلیل رطوبت، جمع شده و اثرات نم نیز روی دیوارهای عمارت دیده می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که ساختمان عمارت برای موزه مناسب نیست و دمای آن متغیر است و این تغییرات می‌تواند به سازهایی که داخل موزه نگهداری می‌شوند، آسیب برسانند. ضمن اینکه ویترین‌ها، که سازها داخل آن‌ها نگهداری می‌شوند، در واقع طاقچه پنجره عمارت هستند و سازها مقابل نور مستقیم آفتاب قرار می‌گیرند.
از این‌رو از سال ۱۳۹۵ صحبت‌هایی مبنی بر اینکه آثار موزه هرندی به کاروانسرای گنجعلی‌خان منتقل شود، شده است؛ اما هنوز این موزه برپا است.
از نزدیک‌ترین جاهای دیدنی کرمان به خانه هرندی می‌توان به مجموعه گنجعلی‌خان اشاره کرد.
نویسنده: رضا اردو
شبکه‌های اجتماعی کسبوکار
هنوز هیچ راه ارتباطی‌ای با این کسبوکار اضافه نشده است.