برج در لغت به معنای بنای بلند و باریک و استوانه‌ای یا چند پهلو است که معمولا برای دیده‌بانی و دفاع مورد استفاده قرار می‌گرفت. برج‌های ایران به‌صورت حصاری استوانه‌ای و مستقل در نزدیکی دیوار شهرها یا قلاع قرار داشت و گاه نیز متصل به استحکامات قلعه ساخته می‌شد. علاوه بر قلاع، در دو سوی در ورودی کاروانسراها نیز برای دیده‌بانی و مراقبت برج‌هایی ساخته می‌شد. برخی بناهای بلند و مرتفع در ایران است که سابقه تاریخی دارند و برج نامیده می‌شوند و کارکرد آن‌ها متفاوت بوده است. برای مثال بسیاری بناهای مناره مانند و برخی از بناهای آرامگاهی نیز برج نامیده می‌شوند. یکی از بناهایی که برج نامیده می‌شود برج نگار سلجوقی است.
عکس از محمدرضا مددی
برج نگار در شهر نگار در بردسیر کرمان قرار دارد
برج نگار در شهر نگار واقع در بردسیر استان کرمان قرار دارد. این برج در ۳۰ کیلومتری شهر بردسیر در جنوب کرمان و در مسیر کرمان-بافت قرار گرفته است. شهر نگار نام شهری دورافتاده است که چندان شهرت ندارد، اما مردمانی مهمان‌نواز دارد و شهر دارای اهمیت تاریخی است. شهر نگار دو بخش جدید و قدیم دارد. در قسمت قدیمی شهر نگار چندین اثر تاریخی از دوره سلجوقی برجای مانده که از اهمیت بسیاری برخوردار است. جمعیت شهر نگار را در سال ۱۳۸۵ برابر با ۹۳۰۵ نفر دانسته‌اند. بیشتر فعالیت ساکنین این شهر کشاورزی بود و به دلیل قرارگیری در مسیر کرمان-بافت محل مناسبی برای فروش تولیدات دامی محسوب می‌شود. در کتاب‌های جغرافیای تاریخی از اهمیت این شهر بسیار گفته شده است. این بنای تاریخی یکی از آثار به جای مانده از عصر سلجوقیان است که در این شهر به یادگار مانده است.
عکس از سایت سیری در ایران
برج نگار باقی مانده یک مناره از مسجد دوره سلجوقی است که در خیابان هدایتی شهر نگار قرار دارد
برج نگار یکی از آثار تاریخی به جای مانده از دوره سلجوقی و جاهای دیدنی بردسیر است. برای دیدن این برج باید به خیابان هدایتی شهر نگار بروید، چون برج تاریخی نگار در این خیابان قرار دارد. برج نگار در واقع یک مناره از یک مسجد است که از دوره سلجوقیان برجای مانده است. اصل مسجد به طور امل از بین رفته است و به جای آن بناهای جدیدی ساخته‌اند. این برج زیبای تاریخی با طراحی خاصی آجرچینی شده است. روی برج نگار که در شهر نگار بردسیر قرار گرفته است کتیبه‌ای با خط کوفی نگاشته شده که جنس آن از کاشی فیروزه‌ای است. خط کوفی یکی از چندین خط اسلامی است که منسوب به کوفه است و گفته شده که از این شهر برخاسته است. این خط در اوایل دوره اسلامی بیشتر کاربرد داشت و بعد از آن به کارگیری خطوط دیگر مثل نسخ کاربرد آن کم شد. برج نگار دارای یک پلکان مدور برای بالا رفتن از مناره نیز هست که به زیباتر شدن برج و معماری آن کمک بسیاری می‌کند. این برج از گذشته تاکنون تغییرات و دگرگونی‌های بسیاری داشته است.
عکس از سایت باشگاه خبرنگاران جوان
این برج از دوره سلجوقیان برجای مانده است. خاندان سلجوقی از آسیای مرکزی وارد ایران شدند، اما به علت تحولات نژادی به ترکمان شهرت یافتند. سلجوقیان که از ترکان آسیای مرکزی بودند با آمدن به ایران، فرهنگ ایرانی را پذیرفتند. با به کارگیری دیوانسالاران ایرانی خدمات بسیاری به فرهنگ و معماری ایران کردند. نظام اداری سلجوقیان برگرفته از نظام اداری سامانیان بود که در راس آن سلطان و پس از آن وزیر قرار داشت که تمام امور مملکت را اداره می‌کرد. اگر از شهر بردسیر کرمان گذر کردید به شهر تاریخی نگار نیز سری زده و از آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری آن نیز دیدن کنید. بدون شک دیدن برج نگار سلجوقی برای علاقه‌مندان به آثار تاریخی و معماری خالی از لطف نخواهد بود.
نویسنده: زهرا آذرنیوش