روستای لما علیا از توابع شهر یاسوج در استان کهگیلویه و بویراحمد و از جاهای دیدنی پاتاوه است که در ۴۰ کیلومتری محور یاسوج به اصفهان و در منطقه چال شاهین شهرستان دنا قرار دارد. این روستا با حدود ۴۰۰ نفر جمعیت در شمال این استان واقع شده است و مردمان آن به زبان لری سخن می‌گویند. مردم این منطقه از ایلات اصیل و ریشه دار لُر بویر احمدی هستند. در این منطقه رودخانه‌های متعدد و آبشارهای فصلی و دایمی بسیاری قرار دارد. همچنین این روستا در میان ارتفاعات قرار گرفته است که کوهنوردان و طبیعت دوستان بسیاری به دیدن آن می‌روند.
عکس: Eneshat
این روستا یکی از مناطق باستانی شهرستان دنا به شمار می‌رود چراکه کارشناسان قدمت این روستا را سه هزار و ۵۰۰ سال تخمین زده‌اند. براساس تحقیقات باستان‌شناسان این منطقه محل زندگی انسان‌های نخستین بوده است و آغاز دوره تاریخی آن را همزمان با حکومت عیلامیان می‌دانند. تل مهره‌ای و گورستان باستانی لما از آثار باستانی این روستا به شمار می‌رود که نشان می‌دهد قبل از ورود قوم آریایی، دارای سکنه و تمدن بوده است.
گورستان باستانی لما که که متعلق به هزاره دوم قبل از میلاد است، اهمیت ویژه‌ایی در میان کارشناسان دارد. این گورستان در طی عملیات راه‌سازی چال شاهین لما در سال ۱۳۷۹ به صورت اتفاقی کشف شد. در پی کاوش‌های متعدد بیش از ۴۰۰ اثر تاریخی از این گورستان یافت شده است که هم‌اکنون در موزه نگهداری می‌شوند. همچنین ۷۰ عدد گور کشف شده است که طول برخی از آن‌ها به ۵ متر می‌رسد. از انواع آثاری که پس از گشودن گورها بدست آمد، می‌توان به مقدار زیادی استخوان، کوزه‌های سفالی و مفرغی، انواع خنجر، نوک پیکان و نیزه اشاره کرد. این گورستان باستانی را متعلق به قوم عیلامیان می‌دانند. قبایلی که در آن زمان، از مسیر روستای تاریخی لما کوچ می‌کرده اند، زمانی که کسی از آن‌ها فوت می‌شده است طایفه مردگان خود را در یک گور در این گورستان دفن می‌کردند.
عکس: Eneshat
دیواره‌های گورها به صورت سنگ چین، قرار گرفته که در گذر زمان مقدار قابل توجهی از آن‌ها از بین رفته است. کارشناسان احتمال می‌دهند گورستان‌های دیگری نیز در منطقه لما وجود داشته باشد. داخل این گورستان تاریخی استخوان حیواناتی همچون اسب و گوسفند و همچنین داخل ظروف سفالی هم تکه استخوان‌هایی یافت شده است. این گورستان مهم‌ترین جاذبه تاریخی این منطقه به شمار می‌رود.
نویسنده: بهاره غنچه