فارس ،شیراز بلوار کریمخان زند ، خیابان آیت الله طالقانی ، کنار مسجد وکیل
حمام وکیل که بین حمام های تاریخی شیراز از همه معروف تر است، نمونه کاملی از پیشرفت معماری حمام در دوره زندیه ست. این حمام دارای فضاهایی مانند رختکن، گرم خانه، خزینه و بخش شاه نشینه که گفته می شود فقط شخص شاه یا شاید دیگر بزرگان ازش استفاده می کردند. سربینه حمام به شکل هشت ضلعیه و هشت ستون رنگی، شقف گنبدی بنا رو نگه می دارند. این سقف به خاطر تصویری آهک بری روی آن نقش بسته که، بسیار معروفه و بازدید کنندگان رو مجبور می کند کمی سر به هوا حرکت کنند. معراج پیامبر، شمایل حضرت علی(ع) و ذوالفقارش، دیدار شیرین و فرهاد و دیدار بیژن و منیژه، از صحنه هایی ست که بر سقف نقش بسته اند. حمام وکیل در سالیان اخیر به رستوران تبدیل گردید، اما چون این کاربری در شان چنین حمامی نبود و دچار آسیب دیدگی گردید، به موزه مردم شناسی تبدیلش کردن که در اون می تونیم با فرهنگ و آداب و رسوم مردم استان فارس، به ویژه شیرازی ها آشنا بشویم.
شاهچراغ در کنار میدان احمدی شیراز قرار دارد. شاهچراغ آرامگاهی است که در آن حضرت میرسیداحمد فرزند امام موسی کاظم (ع) معروف به شاهچراغ و برادر امام رضا (ع) دفن شدهاند.
حضرت شاهچراغ در آغاز قرن سوم هجری به شیراز هجرت کرد و در آنجا وفات یافت. احمدبنموسی (ع) در راه پیوستن به برادر خود به سوی خراسان سفر کرد ولی در راه توسط افراد مأمون، خلیفهی عباسی در شهر شیراز به شهادت رسید.
گنبد و بارگاه شاهچراغ شیراز دارای کاشی کاریهای زیبایی است. در سالهای ۴۰-۱۳۳۹ خورشیدی و در پی مرمت و نوسازی ساختمان گنبد، طراحی کاشیکاری آن توسط استادعیسی بهادری صورت گرفته و به اجرا درآمد.
موقعیت جغرافیایی
احمدبن موسی بن جعفر(ع)، از فرزندان امام موسی کاظم(ع) معروف به سیدالسادات و شاهچراغ است که از شخصیتهای عالیمقام و جلیلالقدر و پرهیزکار بود.
حضرت سیدمیرمحمدبنموسی (ع) معروف به "سیدمیرمحمدعابد" از فرزندان حضرت امام موسی کاظم (ع) است که در جوار حرم مطهر احمدبنموسی (ع) مدفون است.
آستان مبارک حضرت محمدبنموسی (ع)
آستان مقدس محمدی قبلا دارای صحن و حیاط مستقل بوده و از طریق بازار بینالحرمین به صحن مطهر حضرت شاهچراغ (ع) ارتباط داشته است. از اوایل دههی شصت، تعمیرات اساسی در بارگاه مبارک محمدی انجام شد. با توجه به کمبود فضای سرپوشیدهی حرم مطهر حضرت سیدمیرمحمد (ع)، سالن جدیدی بالای سر ضریح مطهر احداث شده و مورد بهرهبرداری قرار گرفته است.
جاهای دیدنی شیراز علاوه بر شاهچراغ، شامل اماکن و جاذبه های گردشگری دیگری بوده که در سطح جهانی مطرح هستند. تورهای فراوانی نیز وجود دارند که سفری راحت و برنامهریزی شده را برای گردشگران در نظر میگیرند و بازدید از تک تک مهمترین دیدنی های شیراز را در برنامههای خود قرار میدهند.
ایوان این حرم نیز وسعت یافته و نماسازی آن توسط هنرمندان بارگاه ملکوتی حضرت شاهچراغ (ع) به اتمام رسیده است.
زندگینامهی مختصر حضرت احمدبنموسی (ع)
حضرت سيداميراحمد (ع) ملقب به شاهچراغ و سيدالساداتالاعاظم، فرزند بزرگوار امام موسی كاظم (ع) است.
پیدایش قبر احمدبنموسی (ع) در زمان اتابکان
بیشترین و معتبرترین منابع متقدم و متاخر که به شرح حال و زندگانی احمدبنموسی (ع) پرداختهاند، آشکار شدن مدفن آن حضرت را در عهد امیر مقرّبالدین مسعود بن بدر بین سالهای (۶۵۸-۶۲۳) میدانند.
معماری آستان مقدس
ایوانها
ایوان در قسمت شرق حرم واقع است. احداث صحن قدیمی قبل از ایوان بوده است و بنای اولین ایوان را به دوران علاءالدوله قاجار نسبت میدهند.
ابعاد ایوان مطهّر پس از توسعه طولی معادل ۳۸.۳۰ متر و عرض ۵.۵ متر دارد و دارای ده ستون است. دوازده حجره در دو طرف به صورت دو طبقه ساخته شده و یک دهنی بزرگ در وسط دارد که بدنههای آن با گچبری تزئین شدهاند. در دو طرف درب طلائی حرم مطهّر، دو راهرو وجود دارد که به حرم و ایوان، منتهی میشوند.
سقف ايوان توسط هنرمندان کارگاه نجاری آستان مقدّس به زیبایی تمام تزئین شده است. در اطراف چهار بر ستونهای ایوان، نامهای خداوند نوشته شده است. زیر پای ستونها و نمای جلوی ایوان از سنگ مرمر یکپارچه با نقوش زیبای اسلیمی به دست سنگتراشان هنرمند حرم مطهّر، حجاری و نصب شده است.
سه رواق به سمت جنوبی ایوان اضافه شده تا علاوه بر ارائهی خدمات بیشتر به زائرین، شمال و جنوب ایوان قرینه شوند. کاشیکاریهای این قسمت در نوع خود کمنظیر هستند. سقف و ستونهای چوبی که در اثر فرسودگی و خوردن موریانه، خطرناک و در شرف انهدام بود با به کار گرفتن ستونهای آهنی برای استخوانبندی تعویض شده است.
بنای حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع)
اولین بنای حرم مطهّر حضرت شاهچراغ (ع) را به زمان عضدالدوله دیلمی فرزند حسن ملقب به رکنالدوله از سلاطین آل بویه نسبت میدهند.
تعمیرات بنای قبلی و اضافه کردن ابنیهی جدید در زمان اتابکان فارس (۶۲۳ تا ۶۵۹ هـ.ق) به دستور امیر مقربالدین مسعود بدرالدین وزیر اتابک ابوبکر سعد زنگی صورت گرفته است. بعدا در سال ۹۱۲ ه.ق توسط شاه اسماعیل صفوی تعمیراتی در بقعهی مطهّره انجام میشود.
تصاویر قدیم شاهچراغ
در سال ۱۱۴۱ ه.ق به دستور نادرشاه افشار تعمیرات بعدی انجام میشود.
اگر چه در زلزلههای شیراز به خصوص در سالهای ۹۹۷ و ۱۲۳۹ ه.ق بخشهای عمدهی ساختمان حرم مطهّر ویران میشوند اما با همت مسئولین حرم مطهّر و مردم در زمان حسینعلی میرزا حاکم فارس و فتحعلی شاه قاجار، مرمت و بازسازی میشوند. آينهكاری سقف و ديوارهای حرم نيز در سال ۱۳۰۵ ه.ق توسط استاد زينالعابدين پايان يافته است.
ساختار كنونی
علاقه و محبت دوستداران اهل بیت سبب شده است که حرم مطهّر و روضهی منوّرهی حضرت شاهچراغ (ع) در اعصار مختلف، تعمیر شده و توسعه یابد. پس از پیروزی انقلاب، عملیات عمرانی وسیعی در حرمین شریفین احمدی و محمّدی علیهماالسلام آغاز شده است كه همچنان ادامه دارد. عملیاتی چون احداث و تکمیل سالن بزرگ بالای سر و آينهكاری سقف و دیوارهای قسمت قدیمی حرم. منبر بزرگی نيز در قسمت جنوبی این سالن نصب شده که از مرمر یکپارچه ساخته و به زیبایی تمام حجاری شده است.
صحن مطهر
در گذشته هر کدام از حرمین مطهّر احمدی و محمّدی (ع) دارای صحن مستقلی بودند که از طریق بازار بینالحرمین به یکدیگر متصل میشدند.
در طرح توسعه و عمرانی آستان مقدّس حضرت شاهچراغ علیهالسلام پس از خرید و تخریب اماکن بازار بینالحرمین، صحن مطهّر وسعت یافته به طوری که هم اکنون حضور هر دو مرقد مطهّر در یک صحن، بر عظمت و شکوه آن افزوده است.
ولی آنچه که در این بین مد نظر گرفته نشد، خانههای ارزشمند تاریخی و بافت تاریخی شهری چون شیراز بود که صرفا به دلیل گسترش حرم بدون در نظر گرفتن قوانین میراث فرهنگی تخریب شد و اکنون این بخش از شهر هویت سابق خود را ندارد.
صحن مرکزی مستطیلی است به مساحت چهاردههزار مترمربع که در اطراف آن ۱۶۲ غرفه در دو طبقه ساخته شده است. عملیات نماسازی رواقها با آجر و کاشی به دست استادکاران آستان مقدّس حضرت شاهچراغ (ع) به اتمام رسیده است.
نردههای چوبی آن به سبک سنتی از چوب ساج ساخته و نصب شده و کف صحن مطهّر با سنگ گندمک فارس فرش شده است.
حوض صحن
عملیات ساخت حوض صحن مرکزی به دلیل حضور آب از دیر باز در بناهای ایران به خصوص بناهای مذهبی آن نیز در راستای مراحل ساخت ساخته شد.
ضریح مطهر شاهچراغ (ع)
درسال ۱۲۴۳ ه.ق در زمان فتحعلیشاه قاجار ضريحی ساخته شده كه طول آن ۳.۲۵ متر و عرض ۱.۷۵ متر بوده است و با نقره پوشیده شده و اطرافش اشعاری به زبان عربی و فارسی و سلام و صلوات بر ائمّه اطهار علیهمالسلام منقوش بوده است.
ساختار كنونی
ضریح مطهّر تماما از نقره ساخته شده و بالای آن با برگهای طلایی تزیین شده است. طول ضریح مطهّر ۳.۵۸ مــتر، عرض ۲.۲۶ متر و ارتفاع آن ۲.۹۲ متر است. در داخل ضریح، روی مرقد مطهّر صندوقی بسیار زیبا از خاتم قرار دارد. ستونهای بدنهی داخلی و سقف ضریح مطهّر با خاتم و چوب تزيين شدهاند. خاتمکاری داخل اين ضریح مطهّردر سال ۱۳۸۲ هـ.ش در كارگاه آستان مقدس ساخته شده است.
رواقها و درها
صحن مطهّر اکنون دارای شش در ورودی میباشد.
دو سر در بزرگ در سمت غرب و جنوب غربی، بابالرضا(ع) و شمال غربی حرم مطهر، باب موسیبن جعفر (ع) که به میدان احمدی سابق یا صحن جمهوری اسلامی اشراف دارند. در سر درشرقی، یک در به مسجد جامع عتیق منتهی میشود. سر در شمالی از طریق چهار سوی به بازار شاهچراغ و خیابان احمدی ارتباط دارد. سر درجنوبی به دارالشفا حرم مطهر و کوچهی بینالحرمین اتصال دارد و در کنار حرم مطهر حضرت سیدمیرمحمد(ع) بابالسجاد است که از طریق بازار حاجی به خیابان لطفعلیخان متصل میشود.
سر در باب الرضا(ع)
در گذشته چون صحن مطهّر تنها یک درورودی از طرف میدان احمدی داشت به منظور تسهیل رفتوآمد زوار، در جدیدی در قسمت جنوب غربی ساخته شد. اسکلت این سر در از بتن و کارهای هنری انجام شدهی آن تحسینبرانگیز است. پیچکهای سنگی و ستونهای اطراف سر در که به دست سنگتراشان چیرهدست آستان مقدّس، طراحی و تراشیده شدهاند، در نوع خود بینظیر هستند.
سردر باب موسیبنجعفر(ع)
این در مشرف به میدان احمدی سابق و روبروی در بزرگ مسجد جامع شهدا قرار گرفته است و قرینهی سردر جنوب غربی است. عملیات کاشیکاری این سردر بعد از پیروزی انقلاب به اتمام رسید. به منظور تسهیل در رفتوآمد، دو راهرو در کنار این ورودی گشایش یافت که عملیات قرینهسازی و کاشیکاری آن توسط هنرمندان کارگاههای سنتی آستان مقدّس انجام شد.
درهای ورودی به حرم مطهّر
حرم مطهّر، هفت در ورودی اصلی در صحن مطهّر دارد. دو در از سمت شمال (ورودی خواهران)، دو در در سمت جنوب (ورودی برادران) و یک در طلا ورودی از ایوان مطهّر و دو ورودی از ایوان مطهر که به تازگی ایجاد شده است.
درطلای ایوان مطهّر: ابعاد این در با چهارچوب دو متر است. روی در و چهارچوبها اشعاری با خط زيبا و با هنر منبت نقش بسته است. در قديمی حرم مطهر كه به در ظلالسلطان مشهور بوده اكنون در موزه نگهداری میشود.
در نقرهای رواق جنوبی: در جنوبی که از آن به رواق جنوبی پائین پا وارد میشوند، به در عسکرخانی مشهور است. در و چهارچوب آن از نقره روپوش شدهاند. سازندهی اين در، آقا ميرزابزرگ زرگر، استاد علیاصغر زرگر و ميرزا علی آقا قلمزن و ميرزا محمود قلمزن بودهاند.
درنقره رواق شمالی: این در و چهارچوب آن روپوش نقره دارد و به درحاج نصیرالملک مشهور است. این در هم اکنون در طبقه دوم موزه حرم مطهر نگهداری میشود.
گنبد منور آستان مقدس شاهچراغ (ع)
اولین گنبد بقعهی مطهّر حضرت شاهچراغ (ع) در سال ۶۲۳ هـ.ق در زمان اتابکان فارس به دستور امیرمقربالدین مسعودبنبدرالدین وزیر اتابک ساخته شده است.
در سال ۷۴۵ ه.ق در دوران آل مظفر، ملکه تاشی خاتون (مادر شاه ابواسحاق) دستور میدهد تا روی گنبد، تعمیرات اساسی انجام شود.
در سال ۱۲۳۹ ه.ق زلزلهی شدیدی در شیراز به وقوع میپیوندد که باعث فرو ریختن بناهای بسیار از جمله گنبد و حرم حضرت شاهچراغ (ع) میشود.
به دستور حسینعلی میرزا قاجار حاکم فارس، حرم را تعمیر و گنبدی جدید بنا میکنند.
در سال ۱۲۴۶ ه.ق در زمان فتحعلیشاه قاجار، گنبد تعمیر میشود و بر ساقهی داخلی آن سورهی مبارکهی «فتح» با آینهکاری نوشته میشود.
در سال ۱۳۷۹ ه.ق گنبد قدیمی برچیده میشود و گنبدی با اسکلت فلزی از آهن تهیه و روی پایههای گنبد سابق کار گذاشته میشود. وزن آهن به کار رفته سی و شش تن است که یک دوم وزن گنبد سابق است.
گنبد حرم حضرت شاهچراغ (ع) که یکی از شکیلترین و زیباترین گنبدهای موجود در دنیا است.
پيش از انقلاب اسلامی، کاشیهای آن کاملا تخریب شده بود كه در زمان تولیت حضرت آيةالله حاج سيّدمحمّدمهدی دستغيب، تعمیر کاشیکاری گنبد حرم مطهّر در اولویت قرار گرفت و ضمن مشورت با بهترین مهندسین شیراز و اساتید دانشگاه و همچنین مهندسان و معماران خبرهی آستان قدس رضوی با توجه به این که اسکلت گنبد از آهن ساخته شده است، طرح جدیدی در مورد اتصال کاشیها به بدنه اصلی گنبد به کار گرفته شد.
پس از رفع موانع بسیار، اکنون این گنبد به زیبایی کاشیکاری شده و شکوه و زیبایی خاصی به شهر شیراز داده است.
گلدستهها
آستان مبارک، دو گلدسته در شمال و جنوب ایوان دارد که ساختمان آن بتن آرمه است. به منظور زیبایی بیشتر این بارگاه شریف و پخش صوت ملکوتی قرآن و اذان تا اقصی نقاط شهر و قرینهسازی دو طرف ایوان حرم مطهّر، ساختمان گلدستهی جنوبی طراحی و اجرا شد. عملیات کاشیکاری این گلدسته با استفاده از رنگهای طبیعی به زیبایی توسط کارگاه معرقکاری آستان مقدّس انجام شده است.
معرفی موزهی آستان مقدس و اشیاء هنری آن
تاریخچهی موزه
شکلگیری موزهی آستان مقدس به سال ١٣٤٤ هجری شمسی باز میگردد. در آن سال با توجه به آثار و اشیاء موجود که بیشتر شامل نسخ خطی و اسناد و مدارک مربوط به آستان مقدس میشود، موزهای کوچک در گوشهای از حرم مطهر ایجاد شد.
در زمان تولیت آیتالله سیدمحمدمهدی دستغیب، امکانات موجود مورد بازنگری قرار گرفت، به همین منظور تالار جدیدالاحداثی نیز برای عرضه و نمایش آثار اختصاص یافت. این بخش در دو طبقه و با وسعت ١١٠٠ متر مربع مطابق با استاندارهای موزهای مورد بهرهبرداری قرار گرفته است.
آثار موزهی حرم مطهر
آداب نیک اهدا اشیاء و آثار به موزه که در فرهنگ مردم جاری است، سبب شده که هماکنون در موزه و خزانهی این مجموعهی فرهنگی، بالغ بر چهارهزار شیء با ارزش تاریخی و فرهنگی نگهداری شود که در معرض دید و پژوهش علاقهمندان، محققان و دانشجویان قرار دارد.
این اشیاء که همگی به صورت وقف، اهدا و نذر بوده، به لحاظ قدمت از دوران بسیار کهن تاریخی، شروع و تا زمان معاصر (قاجار و پهلوی) ادامه مییابد.
مجموعهی اشیاء سفالی
این مجموعهی ارزشمند قدیمی شامل حدود ٦٠٠ قطعه میباشد که تقریبأ ١٠٠ قطعه از آنها در معرض نمایش قرار دارد.
شاخصترین آنها ١٢ قطعه پیکرک سفالی، ٣٠٠ قطعه سفال موسوم به کوزهی مخروطی شکل در ابعاد مختلف از مناطق جنوبی کشور، قمقمهی اشکانی، پیهسوز، خمرههای لبهدار و ... هستند.
مجموعهی اشیاء فلزی
این مجموعه شامل سلاحهای جنگی و شمشیرهایی مربوط به دوران ولایت شاه عباس صفوی و سلسلهی قاجار، گلدانهای فلزی و میناکاری (مسطح و برجسته) عموما مربوط به دوران قاجاریه، سقاخانه ی برنجی قاجار، چاقوهای طلاکوب، شمعدان، زیورآلات و... است.
مجموعهی مسکوکات
این مجموعهی بسیار ارزشمند شامل چهارصد عدد سکه، از دورانهای اشکانی و ساسانی به بعد است.
مجموعهی نسخ خطی و اسناد موقوفات حرم مطهر
این مجموعهی تاریخی با موضوعات قرآن، ادعیه، کتب ادبی و علمی و وقفنامهها، دیگر آثار موجود در موزهی حرم مطهر را تشکیل میدهد.
آثار شهید دستغیب
بخشی از فضای موزه به آثاری از شهید محراب، حضرت آیتالله سید عبدالحسین دستغیب اختصاص یافته که مبین مبارزات سیاسی و فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی آن شهید بزرگوار است.
معرفی برخی دیگر از اشیاء ارزشمند موزه
دو لنگه درب نقرهای اهدایی توسط یمینالدوله فرزند ناصرالدینشاه قاجار به آستان مقدس که از چوب گردو و روکش نقره با ارتفاع سه متر و عرض دو متر ساخته شده و در حاشیهی هر یک از لنگههای دو درب دوازده بیت از اشعار مرحوم احمد وصال متخلص به وقار شیرازی «پسر ارشد وصال شیرازی» با خط نستعلیق به رنگ آبی میناکاری شده است.
معجر قدیمی مرقد مطهر حضرت سید میرمحمدبنموسیالکاظم (ع) که جنس آن از چوب و در ابعادی حدود ٨٠ سانتیمتر در ٢ متر ساخته شده است که علاوه بر اسامی دوازده امام (ع)، نام تنی چند از اولیاء، با خط ثلث روی سطوح چهارگانه با مشبکهای چوبی شش ضلعی آراسته شده است که از این فهرست میتوان به بایزید بسطامی، ابراهیم ادهم، شاه شجاع کرمانی، عمار یاسر و ... اشاره کرد.
درب خاتم حرم مطهر حضرت احمدبنموسی به ابعاد ٢٠٣٠*١٠٤٠ که با رنگهای زیبای فیروزهای و مخلوطی از استخوانی، سیم و فویل تزیین شده است. این درب، قبل از درب مینا و درب طلای کنونی، در قسمت ورودی حرم مطهر حضرت شاهچراغ نصب بوده و مربوط به حدود ١٥٠ سال پیش است.
دو جلد قرآن که هر کدام حاوی ١٥ جزء آیات الهی است و با خط نسخ و روی کاغذ خان بالغ به رشتهی تحریر درآمده و از قدمتی ٨٠٠ ساله برخوردار است، نیز در زمرهی آثار گرانبهایی است که در موزهی حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) نگهداری میشوند.
مدفونین مشهور حرم مطهر
آيتالله شهيد سيد عبدالحسين دستغيب، دومين شهيد محراب انقلاب اسلامی
حضرت آيتالله نجابت، از ياران آيتالله دستغيب
بسمل شيرازی، يكی از دانشمندان بزرگ شيراز
ميرزا ابوالقاسم سكوت، عارف مشهور قرن سيزدهم هجری
فرهنگ شيرازی، از شعرا و خوشنويسان شيراز
وصال شيرازی
صادق خان زند يكی از رجال مهم دوران حكومت زنديه و برادر كريمخان زند
حضرت آيتالله سيد محمد طاهری
حضرت آیتالله شیخ عبدالحسین حائری شیرازی
عکسهای گالری از خبرگزاری شبستان (عکاس: رضا قادری)
نویسنده: حمیده کریمی
$('.map-container') .click(function(){$(this).find('iframe').addClass('clicked')}) .mouseleave(function(){$(this).find('iframe').removeClass('clicked')});
info@shahecheragh.ir
این باغ با سروهای سر به فلک کشیده، گل های بسیار زیبا و متنوع و درختان گرمسیری و همچنین آب و هوای دلکش خود، عده زیادی از گردشگران را به سوی خود جلب می کند و دیدن آن برای هر ایرانی علاقه مندی کافی است. درخت سروناز باغ ارم شهرت جهانی دارد و گلستان زیبای گل های رز آن نیز نظر هر بیننده ای را به خود جلب می نماید.
کافه و کافی شاپ، مرکز تجاری، جاذبه گردشگری، فروشگاه فرش
شیراز، خیابان عفیف آباد، مجتمع تجاری-تفریحی ستاره فارس
مجتمع ستاره فارس یکی از بزرگ ترین مراکز تجاری و تفریحی شیراز است که در خیابان عفیف آباد واقع گردیده است. این مجتمع با مساحت کلی ۵۵۰ مترمربع و زیربنا ۴۳۰۰ مترمربع شامل ۹ طبقه به صورت پارکینگ، واحدهای تجاری، شهربازی، مسکونی، کافی شاپ و فست فود است.
در روز های آخر هفته و روزهای تعطیل به خصوص ایام عید به شدت پز ازدحام میشه و اونجوری که باید نمیتونید لذتش رو تجربه کنید...پیشنهادم اینه که روز های وسط هفته رو برای رفتن به این بارگاه نورانی انتخاب کنید
رستوران، فست فود، کافه و کافی شاپ، جاذبه گردشگری، تهیه غذا و کترینگ، حمل و نقل مسافربری
فارس ،شیراز جنوب بلوار جمهوری اسلامی و در دامنه بابا کوهی
اوایل سلطنت رضا شاه به تقلید از ارگ، قلعه ای به سبک اونجا ساخته گردید که به نام کریم خانی مشهوره. این قلعه رو روی باغ کاخ ساختن و چهار تا برج هم در چهار زاویه قلعه تدارک دیدن. قشنگه که بدونین از عمارت دو طبقه و آجری داخل قلعه می شه شهر شیراز رو دید. درختان سرو کهنسال و کاج و نارنج سراسر قلعه دیده می شن. حمام قلعه که چند طاق و اتاق تو درتو داشت هم الان به چایخانه سنتی تبدیل گردیده.
فارس ،شیراز گود عربان، در جنوب خیابان لطفعلی خان زند کوچه۲۷
چند تا نکته: اول: مطابق اکثر جاذبه های قدیمی شیراز، پارکینگ در کنارش نیست و اگر با ماشین شخصی هستید باید زودتر به فکر پارک ماشین باشید. دوم: در کنار یکی از شبستان ها، یک حیاط پشتی بود که توش آرامگاه امام زاده زنجیر بود سوم: رفتار نگهبان های ورودی بسیار زشت و زننده بود و مطابق برخوردهای سلیقه ای، به بعضی افراد اجازه بردن دوربین رو می دن و به بقیه خیر. چهارم: ورودی مسجد نفری ده هزار تومان بود و اگر صبح ها اول وقت برید، هم خلوت تره و هم روشنایی خورشید تصاویر زیبایی کنار پنجره ها ایجاد می کنه
این مسجد به دستور میرزا حسن علی ملقب به نصیرالملک که یکی از بزرگان سلسله قاجار بوده ساخته گردیده و معماریش هم کار محمد حسن معمار بوده که مدت ساخت آن حدود ۱۲ سال و از سال ۱۲۵۵ تا ۱۲۶۷ خورشیدی طول کشیده. واقعا زیبا و چشم نوازه. توصیه میکنم اگه شیراز رفتید دیدن این مسجد فوق العاده زیبا رو که در محله گود عربان و در جنوب خیابان لطفعلی خان زند قرار گرفته از دست ندین و از تماشاش لذت ببرید! مسجدی که شاید زیباترین مسجد شیراز باشه و تماشای آن با شیشه های رنگی، طاق های بلند و کابا کلاساری های زیبایش، از آرزوهای هر جهانگردی به حساب بیاد.
ایران، استان فارس، شیراز ، خیابان لطفعلی خان زند، نرسیده به خیابان زینبیه (فلکه غدیر)
باغ نارنجستان که در میان میردم به باغ قوام نیز شهرت دارد، یکی از زیباترین جاهای دیدنی شیراز است. این بنا از عمارتهای دوره قاجاریه است و به دلیل وفور درختان نارنج به این نام خوانده میشود.
موقعیت جغرافیایی مجموعه قوام
موقعیت نارنجستان قوام روی نقشه
این باغ در محله بالاکفت و در قسمت شرقی انتهای خیابان لطفعلیخان زند قرار دارد. این محدوده تقریبا در نقطه انتهایی و شرقی شهر قدیم، محلی که در گذشته دروازه دولت، دروازه منذر و کل شیخ ابوذرعه قرار داشتهاند، واقع شده است. از دیگر دیدنیهای تاریخی اطراف این مجموعه میتوان به خانهی زینتالملوک، مسجد نصیرالملک و خانهی سنتی پرهامی اشاره کرد، که با فاصلهی کمی با هم در خیابان لطفعلیخان زند واقع شدهاند.
تاریخچه
مجموعه قوام بین سالهای ۱۲۵۷ تا ۱۲۶۷ خورشیدی مقارن با حکومت ناصرالدینشاه قاجار، به دستور علیمحمدخان قوام ساخته شده و از دو قسمت بیرونی (موزه نارنجستان) و اندرونی (خانهی زینتالملوک) تشکیل شده که به وسیلهی تونل به هم مرتبط هستند. این بنا به عنوان دارالحکومه یا محل انجام امور سیاسی، نظامی و دیدار با نمایندگان دولتهای خارجی مورد استفاده بوده است. بنای نارنجستان در سال ۱۳۴۵ خورشیدی به دانشگاه شیراز اهدا شد و در فاصله سالهای ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۸ خورشیدی در اختیار موسسه آسیایی، به سرپرستی پروفسور آرتور اپهام پوپ، ایرانشناس مشهور قرار داشت.
معماری بنا
پلان عمارت قوام
کل مساحت این مجموعه ۳۵۰۰ متر مربع است و ساختمانهای آن که در دو ضلع شمالی و جنوبی واقع شدهاند، زیربنایی معادل ۹۴۰ متر مربع دارند. از دیگر بناهای موجود در این مجموعه میتوان به حمام گچینه، حسینیه قوام، مکتبخانه قوام (خانه عراقیها)، اندرونی قوام (منزل زینتالملوک)، دیوان خانه قوام (نارنجستان) و حمام اختصاصی قوام اشاره کرد. البته در گذشته اصطبل و زنجیرخانه و بازارچهای هم در این مجموعه وجود داشت که در اثر احداث خیابان لطفعلیخان زند از بین رفتهاند.
پلان قدیمی باغ و بنا
این دو ساختمان توسط معماران و هنرمندان شیرازی با استفاده از هنرهایی از قبیل آیینهکاری، منبتکاری، نقشپردازی، آجرکاری، معرقکاری، حجاری، گچبری، مقرنسکاری و... تزیین شدهاند. با ورود از زیر ساختمان جنوبی و فروشگاه لوازم سنتی و تزیینی، با محوطهای بسیار زیبا و متقارن از درختان نارنج و نخل روبهرو میشویم که به ساختمان اصلی بسیار پر رنگ و نور و آیینهکاری شده منتهی است.
با گذر از این محوطه به ساختمان اصلی و ایوان شکوهمندش میرسیم. در سمت چپ قهوهخانه قرار دارد. برای ورود به ساختمان و ایوانش چندین پلکان از دوطرف ایوان تعبیه شده که بسیار زیبا و هنرمندانه طراحی شدهاند.
در اطراف و پشت ایوان اتاقهای کوچکی وجود دارند که با ورود به آنها درون دریایی از هنر معرق و آیینهکاری غوطهور خواهیم شد. در این اتاقها وسایل و مبلمان تاریخی مربوط به همان دوران چشمنوازی میکنند.
سقف اتاقهای مجاور بیشتر از جنس چوب با نقش و نگارهایی زیبا بر آن است، ولی با ورود به اتاق اصلی مجاور ایوان، رنگهای منعکس شده از آیینهکاری سقف، چشمانتان را خیره خواهد کرد.
سرتاسر اتاق اصلی و ایوان از آیینه کاری بینظیر آن دوره پوشیده شده و توجه به تمامی جزئیات این اثر به روزها و حتی هفتهها زمان نیاز دارد. تالار اصلی که به تالار آیینه یا شاهنشین معروف است، از طریق یک پنجرهی چوبی هلالی با دریچههای ارسی به ایوان مرکزی مرتبط میشود. دیوارهای این تالار سراسر آیینهکاری شدهاند.
ارسیهای چوبی عمارت قوام
روی بخش بالایی شومینهای از جنس سنگ مرمر یکپارچه، دو تصویر قرینه از قوامالملوک سوم حجاری شده است. ایوان مرکزی با دو ستون سنگی بزرگ که برای برگزاری مراسم مختلف مورد استفاده بوده، دارای سقفی بلند و یکپارچه است که با آیینهکاری و نقاشیهای زیبا تزیین شده است. وجود آیینههای بزرگ روی دیوارهای تالار و ایوان، مناظر دیدنی را از محوطهی باغ، حوض و آبنما منعکس میکند.
تزئینات رخبام ایوان عمارت قوام
سقف باشکوه ایوان عمارت قوام
در جلوی ایوان، حوضی زیبا با تکفوارهاش ما را به شکوه دوران اوج این اثر میبرد. در زیرزمین این بنا موزهی اشیاء عتیقهی نارنجستان قرار دارد که متشکل از مجموعهی زیبا و ارزشمندی از ظروف، سکهها، تابلوها، کاشیکاریها و... از دورههای مختلف تاریخی ایران است.
دسترسی
برای دسترسی به این مجموعه میتوانید از سمت چهارراه نمازی در طول خیابان لطفعلیخان زند به سمت شرق حرکت کرده و پس از گذشتن از مسجد نصیرالملک، این مجموعه را در سمت چپ خود مشاهده کنید. در ساعات شلوغ روز پارک کردن در این منطقه کمی با مشکل رو به رو است که با توجه به طول مناسب خیابان میتوان اتومبیل را در فاصلهی معقولی متوقف کرد.
نمایی از عمارت قوام
صندلی بازمانده از همین مکان در زمان شکوه
دیوارهای بینظیر ایوان
طاق درگاه زیبای عمارت قوام
تزئینات در چوبی عمارت
فروشگاه صنایع دستی در ساختمان جنوبی
حجاریهای مرسوم آن دوره که در همه جای بنا به چشم میخورند
مرکز ساختمان جنوبی
نمایی از بالکن ساختمان جنوبی رو به باغ
بالکن ساختمان جنوبی
ورودی مجموعه
سقف راهروی ورودی
شاهکار آیینهکاری عمارت قوام
برخی از اشیا عتیقه و تاریخی درون موزه
نمونههایی از اشیای تاریخی موزه قوام
حجاری در قسمت ازاره های دو ضلع جنوبی و شمالی
عکسهای گالری از باشگاه خبرنگاران جوان (عکاس: الهه پورحسین)
نویسنده: رضا صادقی مقدم
namuseum@shirazu.ac.ir
اگر قصد سفر به شیراز را دارید، بازدید از عمارت شاپوری را حتماً در برنامههای خود قرار دهید، این عمارت مجلل یکی از زیباترین باغ عمارتها و مکان های دیدنی شیراز است که در خیابان انوری، روبروی خیابان اهلی قرار دارد.
باغ عمارت شاپوری یا عمارت شاپوری درواقع بنایی متعلق به دوره پهلوی اول است و در تاریخ ۱۶ مهر سال ۱۳۷۹ بهعنوان یک اثر ملی با شماره ۲۷۸۱ ثبت شد.
این عمارت از سال ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۵ زیر نظر معمار معروف «ابوالقاسم مهندسی» شناخته شد و بنا به «عبدالصاحب شاپوری» یکی از بزرگترین تجار شیراز، تعلق دارد. تا اوایل دهه ۷۰ هجری شمسی، خانواده شاپوری در این باغ عمارت سکونت داشتند ولی چند سال پس از اوایل دهه، خانه بهصورت متروکه درآمد و کسی در آن سکونت نداشت.
در سال ۱۳۷۸ سازمان میراث فرهنگی استان فارس این عمارت مجلل را از خانواده شاپوری خریداری کرد و در لیست میراث فرهنگی ایران ثبت کرد.
عمارت شاپوری،۲ طبقه دارد و زیربنای این عمارت ۸۴۰ مترمربع است و مساحت اصلی زمین آن ۴۶۳۵ مترمربع است. بنا به سبک معماری قاجاریه است و در لیست اولین بناهایی قرار دارد که با رویکرد معماری آزادانه طراحی و ساختهشده است.
اضافه کردن بالکن، سنتی غیرمتعارف در معماری ایران بوده ولی در این بنا از بالکن استفادهشده است.
دسترسی اصلی ساختمان در محور اصلی نیست و برای ورود به داخل آن باید چرخش ۹۰ درجهای در نمای شمالی داشت.
معابر این باغ از الگویی کاملا متقارن پیروی میکند ولی درختان بهصورت قرینه کاشته نشدهاند.
نقشه و طرح کلی این عمارت در کل طرحی بسیار خاص بوده است و در دوره خود بینظیر بوده، در این بنا از راهپله استفادهشده است که در هیچیک از بناهای آن زمان راهپله دیده نشده است.
در داخل این عمارت اتاقهای زیادی وجود دارد که هرکدام دارای کارکرد خاصی است. نوآوریهای استفادهشده در باغ عمارت شاپوری آن را به یک باغ ایرانی اروپایی تبدیل کرده است.
در نمای غربی عمارت ستونهای مدور و منقوش گچی با کاشیکاریهای طرح هخامنشی بر پیشانی ایوان فوقانی دیده میشود.
در مرکز باغ عمارت، حوض پنج پر بزرگ زیبایی وجود دارد که جلوهای زیبا به باغ داده است.
ازجمله درختان کاشته شده در باغ شاپوری میتوان به درخت سرو، افرا، چنار، درخت انجیر، انار، نارنج، خرما و گلهای رز و شمعدانی را میتوان نام برد
کافی شاپو رستوران عمارت شاپوری محلی دنج و زیبا برای گذراندن وقت است که بازدیدکنندگان زیادی از آن تعریف کردهاند. آدرس دقیق باغ عمارت شاپوری:
فارس، شیراز، خیابان کریمخان زند، خیابان انوری، تقاطع اهلی، باغ و عمارت شاپوری
موقعیت عمارت شاپوری روی نقشه
عکسهای متن و گالری از میلاد رفعت
نویسنده: فاطمه محمدی
info@shapourigarden.com
جون میده برای عکاسی و گشت و گذار و خوش گذرونی با خانواده
کریم خان زند یه باغ باصفا هم کنار خیابان دروازه قرآن ساخته که هنوزم به اسم جهان نما معروفه. البته گویا اصل باغ مربوط به دوره صفویه ست. پشت دیوار آجری و ساده این باغ، یه عمارت کلاه فرنگی با چهار تا خیابان و دو حوض بزرگ و دو تا حوض کوچیک می بینین که هنوزم در فضای زیبای اون باغ و درختای نارنج و انارش فوق العاده به نظر می رسه.
ایران، استان فارس، شیراز، فرودگاه بین المللی شهید دستغیب شیراز
فرودگاه بینالمللی شیراز یا فرودگاه شهید دستغیب، پس از فرودگاه امام خمینی یکی از مجهزترین فرودگاههای کشور از لحاظ تجهیزات ناوبری و الکترونیک است و فرودگاهی نظامی- مسافربری محسوب میشود. فرودگاه شیراز طبق آمار در سال ۱۳۹۲ توانست با جابهجایی بیش از دو میلیون مسافر در رده پنجم فرودگاههای کشور قرار بگیرد. در این فرودگاه در حال حاضر تمام گردشگران و تجار غیر ایرانی کشورهای مختلف به استثنای کشورهای آمریکا، کانادا، کلمبیا، بریتانیا، پاکستان، عراق، افغانستان، اردن، بنگلادش و سومالی پس از ورود به کشور، از طریق فرودگاه شیراز میتوانند ویزای توریستی دو هفتهای در مدت کمتر از ۱۵ دقیقه دریافت کنند.
syz.info@airport.ir
موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی دانشگاه شیراز که در اسفند ماه ۱۳۵۳ تاسیس شده است، بهعنوان یکی از جاذبه های گردشگری شیراز شناخته میشود. بخشهای موزه شامل جانورشناسی، تمبر-سکه-مردم شناسی، زمین شناسی، تاکسیدرمی، گیاه شناسی، تکنولوژی، آناتومی و هنر میشود. مجموعه موزه با بیش از ۲۵۰۰ نمونه از جانوران بیمهره و مهرهدار، ۶۰ گونه گیاهان دارویی، فسیل ماهی با قدمت ۷۰ میلیون سال و انواع کانی معدنی، مقصدی ایدهآل برای علاقمندان به تاریخ طبیعی و تکنولوژی است.
nhmshirazu@yahoo.com