نام كنونی قسمت عمده رودخانه ای است كه ظاهراً سرچشمه اصلی آن از داستان سارال بخش دیواندره ی شهرستان سنندج است كه پس از عبور از استانهای كردستان ،زنجان ، آذربایجان شرقی و اردبیل در لاهیجان گیلان در نزدیكی حسن كیاده به دریای خزر می ریزید طول خط سیرش حدود 500 كیلومتر است ، كه بیش از50% آن در خاك استان زنجان جریان دارد در گذشته بسیار پرآب تر از این بوده ، چنانكه گاه پر آب ترین رودخانه ایران معرفی گردیده است .
نام قدیمی (عهد باستان) آن آماردوس ، ماردوس ، مردوس ، آماری ، مردی ، ماردی ، و امردی ذكر گردیده ، كه گویا بر گرفته از نام اقوام مستقر در كنار آن بوده است .