مقبره الشعرا

یکی از دیدنی ‌های شهر تبریز، مقبره الشعرا محسوب می‌شود و هر گردشگری که به این شهر سفر کرده باشد، نام آن را شنیده و از آن دیدن کرده است. این بنا که یادبودی از شاعران و ادیبان مدفون در گورستان خرساب است، به‌عنوان نماد تبریز نیز شناخته می‌شود. در این مکان شاعرانی چون اسدی طوسی، خاقانی شروانی و شهریار دفن شده‌اند. با مقبره الشعرا تبریز آشنا شوید: معرفی مقبره الشعرا تاریخچه مقبره الشعرا تبریز یادبود مقبره الشعرا معماری مقبره الشعرا مقبره الشعرا کجاست؟ ساعات بازدید مقبره الشعرا تبریز جاهای دیدنی اطراف مقبره الشعرا معرفی مقبره الشعرا منبع عکس: سایت یور دوز به تبریز ار شوی ساکن زهی دولت زهی رفعت / به سرخاب ار شوی مدفون زهی روحا زهی راحت اگر کمی اهل شعر و ادبیات باشید و علاقه‌مند به شناخت شاعران و بزرگان شعر باشید، ممکن است نام مقبره الشعرا تبریز را شنیده باشید. مقبره الشعرا از ۸۰۰ سال پیش محل دفن بیش از ۴۰۰ شاعر، ادیب، عارف و رجال نامی است که در طول دوره‌های مختلف در این مکان دفن شده‌اند و اکنون این بنا یادبودی از این بزرگان است. شاعرانی چون اسدی طوسی، خاقانی شروانی و شهریار از جمله افراد مدفون در مقبره الشعرا هستند. مقبره الشعرا تبریز محل دفن بیش از ۴۰۰ شاعر، ادیب، عارف و رجال نامی است همچنین مقبره الشعرا موزه‌ شعر و ادب آذربایجان نیز محسوب می‌شود و شما در کنار بازدید از معماری تماشایی این یادبود زیبا با شعرا و آثار آن‌ها بیشتر آشنا خواهید. در داخل مقبره تنها قبر شهریار زبان پارسی؛ استاد محمدحسین بهجت تبریزی به چشم می‌خورد که آخرین شاعر نامی و بزرگ دفن شده در این مکان است. این بنا در سال ۱۳۸۷ در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است. تاریخچه مقبره الشعرا تبریز منبع عکس: خبرگزاری فارس (وحید عبدی) سرخاب نام کوی و محله‌ای تاریخی در شهر تبریز است که از دیرباز محل سکونت بزرگان و ادبا بوده است. در این محله اماکن، بناها، تکیه‌ها و مقابر معروفی چون ربع رشیدی، تکیه حیدر، بقعه عون بن علی، بقعه سید حمزه، صاحب الامر و سید ابراهیم یا حظیره بابا حسن، حظیره بابا مزید، صفوه الصفا و مقبره الشعرا به تقدس و معروفیت آن افزوده است. مقبره الشعرا گورستان تاریخی محله سرخاب است که در گذشته با نام‌هایی چون حظیره الشعرا، حظیره القضاه و قبرستان سرخاب شناخته می‌شد. در منابع تاریخی، از مقبره الشعرا تا قبل از قرن هشتم نامی برده نشده است؛ چنانچه در کتاب لباب الالباب محمد عوفی که در سنه ۶۱۸ نوشته شده و در آن شرح حال شاعران قرن ششم را مانند خاقانی و ظهیر را که در مقبره الشعرا دفن شده‌اند، آورده و نامی از مقبره الشعرا برده است؛ اما کتاب نزهه القلوب حمدلله مستوفی که در سال ۷۴۰ هجری قمری تألیف شده، قدیمی‌ترین کتابی محسوب می‌شود که نام مقبره الشعرای سرخاب به صراحت در آن ذکر شده است. مقبره الشعرا در طی زمان و ابر عوامل طبیعی چون سیل و زلزله تخریب شده است و آثاری از مقابر بزرگان باقی نمانده است در واقع از قرن شش هجری قمری و بعد از آنکه شاعران معروف قرن ششم مانند خاقانی و ظهیر در این مقبره دفن شده‌اند در کتاب‌های تاریخ و تذکره با نام مقبره الشعرا برمی‌خوریم. در این قرن تبریز مرکز حکومت اتابکان آذربایجان و پناهگاه شاعرانی شد که زندگی آرام و آسوده‌ای را دور از جنگ و نزاع جست‌وجو ‌کردند. خاقانی و ابوالعلا و فلکی از شروان و گنجه، ظهیر فاریابی و شاهپور نیشابوری از خراسان به تبریز آمدند و در این شهر ساکن شدند و پس از مرگ نیز در حظیره مخصوصی دفن شدند که از این حظیره در تاریخ و تذکره‌ها به‌عنوان مقبره الشعرا یاد کرده‌اند. شاعران دیگری نیز از عهد ایلخانیان تا ایلکانیان و دوره آق قویونلو در تبریز بودند یا از نقاط دیگر به تبریز آمده و در این شهر در گذشته‌اند که غالبا در همین حظیره و در جوار خاقانی مدفون هستند. متأسفانه این مکان در طول زمان با حوادث مختلف و طبیعی روبه‌رو شد به‌گونه‌ای حوادثی چون سیل و زلزله، شکل ظاهری آن را از بین برده و آثاری از مقابر این بزرگان بر جای نمانده است. در کتاب صاحب اودلاد اطهار نوشته طباطبایی که در سال ۱۲۹۴ هجری قمری نگارش شده، به زلزله‌های متعددی به‌ویژه زلزله سال ۱۱۹۳ و سال بعد آن اشاره شده است که موجب آسیب فراوانی به این قبرستان شده است. عزیز دولت آبادی نیز در مقاله زلزله‌های تبریز درباره قبور مقبره الشعرا نوشته است: با کمال تأسف از مزارات شهریاران شعر و ادب فارسی مثل خاقانی شروانی، اسدی طوسی، ظهیر فاریابی، مجیرالدین بیلقانی، حکیم قطران تبریزی، شاهپور بن محمد اشهری سبزواری، خواجه همام تبریزی و... کوچک‌ترین نشانه و اثری نمی یابید. شاعران و بزرگان مدفون در مقبره الشعرا منبع عکس: خبرگزاری ایسنا (مرتضی فتحی) غم غریبی و غربت چو بر نمی‌تابم / روم به شهر خود و شهریار خود باشم مقبره الشعرا محل دفن بزرگان، شعرا و ادبای زیادی است. گفته می‌شود در این مکان بیش از ۴۰۰ تن از افراد نامی دفن شده‌اند. شاعرانی چون اسدی طوسی، قطران تبریزی، خاقانی شروانی، مجیر الدین بیلقانی، ظهیر الدین فاریابی، شاهپور نیشابوری، شمس الدین سجاسی، ذوالفقار شروانی، همام تبريزی، سلمان ساوجی، قطب‌الدين شيرازی، مغربی تبریزی، مانی شیرازی، لسانی شیرازی و شکیبی تبریزی از جمله آن‌ها است. محمد حسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار نیز آخرین شاعر نامی است که در سال ۱۳۶۷ در این مقبره به خاک سپرده شده است و قبر وی در داخل فضای اصلی آرامگاه قرار دارد. در مقبره الشعرا افرادی چون اسدی طوسی، خاقانی شروانی و شهریار دفن شده‌اند از دیگر افرادی که در مقبره الشعرا به خاک سپرده شده‌اند، می‌توان به مجذوب علی شاه، عزیز خان مکری، هفت خواهران، امیر عبدالغفار، میرزا شفیع مستوفی، سهراب، پیر باب، امام طالحه، پیر محمد مشهور به پیر ممد، معین الدین صفار، کمال الدین عبد القادر نخجوانی، حافظ حسین زال، عبدالرحیم خلوتی و افراد معاصری چون دکتر مهدی روشن ضمیر، دکتر محمود پدیده، استاد جواد آذر، استاد میرزا طاهر خوش‌نویس تبریزی، محمود ملماسی، سید یوسف نجمی و استاد علی حریرچی می‌توان اشاره کرد. یادبود مقبره الشعرا منبع عکس: خبرگزاری فارس (وحید عبدی) یادبود فعلی مقبره الشعرا در دهه ۵۰ شمسی ساخته شده است در دهه ۵۰ به یاد نام و خاطره بزرگان مدفون در مقبره الشعرا یادبود فعلی ساخته شد. در شهریور ماه ۱۳۵۰ آگهی دعوت به مسابقه طرح یاد بود مقبره الشعرا از سوی انجمن آثار تاریخی ایران و ادارات فرهنگ و هنر وقت به روزنامه‌های کیهان و اطلاعات و مجله یغما فرستاده شد و از میان طرح‌های ارسالی، طرح پیشنهادی غلامرضا فرزانمهر انتخاب و عملیات عمرانی آن آغاز شد. تا پس از انقلاب عملیات ساخت این بنای معروف ادامه یافت تا اینکه در سال ۱۳۶۷ افتتاح شد. در سال‌های اخیر جهت اجرای طرح توسعه آن اطراف بنا حفاری شد و کارگاه‌های ساختمانی در اطراف آن ایجاد شدند. در حاضر بعد از چندین سال این پروژه به اتمام نرسیده و ناقص باقی مانده و بر چهره و سیمای این یادبود ارزشمند اثر گذاشته است. معماری مقبره الشعرا منبع عکس: سایت تبریز بیدار (عکاس: امیر اسماعیلی) معماری مقبره الشعرا بسیار زیبا و چشم‌نواز است. طاق‌های در هم تنیده شده و عظمت این بنا در اولین ورود شما را مات و مبهوت خواهد کرد. در ساخت این یادبود ترکیبی از معماری سنتی و مدرن است. ارتفاع این بنا ۳۰ متر بوده و پوشش بیرونی آن بتونی و لایه زیرین فلزی است. فضای اصلی مقبره الشعرا یک اتاق بسیار بزرگ است که چندین اتاق کوچک در اطراف آن قرار دارد. بر دیوارهای این فضا اشعار شاعرانی که در این مقبره دفن شده‌اند و تابلوهای عکس و خطاطی به چشم می‌خورد. بخش‌های اداری، فروشگاه کتاب و صنایع‌دستی و… سایر بخش‌های تشکیل دهنده این بنا هستند. مقبره الشعرا کجاست؟ مقبره الشعرا یکی از جاهای دیدنی تبریز است. این جاذبه در محله سرخاب تبریز واقع شده است و آن را در نزدیکی تکیه حیدر در ضلع شرقی بقعه سید حمزه و مقبره قائم مقام و ملاباشی می‌توانید ببیند. منبع عکس: سایت تبریز بیدار (عکاس: امیر اسماعیلی) مسیر دسترسی مقبره الشعرا برای رفتن به مقبره الشعرا به میدان منجم تبریز بروید. از طریق این میدان به‌راحتی به خیابان ثقه الاسلام دسترسی پیدا خواهید کرد. با رفتن به بلوار ۲۹ بهمن و سپس خیابان امام خمینی و بعد از گذر از مسجد کبود به خیابان ثقه الاسلام می‌رسید. آدرس مقبره الشعرا تبریز: محله ششگلان، خیابان ثقه الاسلام، تقاطع عارف، تکیه حیدر، در کنار بقعه سید حمزه و مقبره قائم مقام و ملاباشی (مشاهده روی نقشه) ساعات بازدید مقبره الشعرا تبریز از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۱۸ عصر بازدید از مقبره الشعرا امکان‌پذیر است؛ اما از آنجایی که این بنا در حال مرمت و بازسازی است پیش از رفتن به این مکان از باز بودن آن اطمینان حاصل کنید. جاهای دیدنی اطراف مقبره الشعرا شهر تبریز پر از جاذبه‌های دیدنی و تماشایی زیادی است و که دیدن همه آن‌ها چندین روز زمان می‌برد. پیشنهاد می‌کنیم که برنامه سفرتان را به شهر اولین‌ها به‌نحوی برنامه‌ریزی کنید که فرصت بازدید از بیشتر مکان‌های دیدنی این شهر را داشته باشید.  در نزدیکی مقبره الشعرا و در واقع در محله سرخاب دیدنی‌های چون سرخاب قاپیسی یا دروازه سرخاب، بقعه سیدحمزه متعلق به قرن هشت هجری قمری، امام‌زاده سید حمزه با دیوارهای مزین به نقاشی‌هایی از دوران قاجار قرار دارند که بعد از بازدید از مقبره الشعرا می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید. همچنین در جوار بقعه سید حمزه چندین مزار دیگر نیز وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به مزار میرزا محمد ابراهیم ظهیرالدین، میرزا عیسی قائم مقام، سردار کل عزیزخان مکری و شهید ثقه الاسلام اشاره کرد. پرسش‌های متداول مقبره الشعرا کجاست؟ مقبره الشعرا محل دفن حدود ۴۰۰ تن از بزرگان، شعرا و ادبیان است و در محله سرخاب تبریز قرار دارد. ساعت بازدید از مقبره‌الشعرا چگونه است؟ از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۱۸ عصر بازدید از مقبره الشعرا امکان‌پذیر است. آیا بازدید از مقبره الشعرا رایگان است؟ خیر. بازدید از مقبره الشعرا نیازمند تهیه بلیط است. بنای یادمان مقبره الشعرا چه زمانی ساخته شد؟ در دهه ۵۰ به یاد نام و خاطره بزرگان مدفون در مقبره الشعرا یادبود فعلی ساخته شد.