مقبره شیخ رکن الدین اوحدی مراغه ای

آرامگاه شیخ رکن‌الدین مراغه‌ای یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی و آرامگاه‌های موجود در ایران است. شاید بسیاری ندانند که این اثر زیبای تاریخی کجاست. آرامگاه شیخ رکن الدین‌ اوحدی یکی از آثار تاریخی زیبای استان آذربایجان شرقی است. موقعیت این آرامگاه در شهر مراغه قرار گرفته است. مراغه یکی از شهرهای معروف ایران است که طبیعت و معماری فوق‌العاده‌ای دارد. این شهر که یکی از زیباترین شهرهای ایران است، خاص‌ترین آثار تاریخی را در خود جای داده است. از این جهت جاذبه‌های مراغه بسیار زیاد و متنوع هستند و این شهر یکی از پرطرفدارترین شهرهای ایران محسوب می‌شود. آرامگاه شیخ رکن‌الدین اوحدی مراغه‌ای مقبره رکن‌الدین اوحدی، محل دفن رکن‌الدین ابوالحسن مراغی مشهور به اوحدی مراغه‌ای، عارف و شاعر پارسی‌گوی مشهور دوره ایلخانی، صاحب مثنوی معروف جام جم است. این آرامگاه در میان یک باغ سرسبز و زیبا قرار گرفته است. بدون شک، همین فضای زیبای باغ است که بر روی این مقبره تاثیر گذاشته و سبب دلنشین شدن فضا و چشم‌انداز آن شده است. مقبره رکن‌الدین اوحدی در سال ۱۳۵۲ توسط یک کمیته با نام تجدید بنای مقبره اوحدی (جمعی از معماران) مورد بازسازی قرار گرفت. این بازسازی آرامگاه، محوطه‌سازی مکان و کتابخانه را در برمی‌گرفت. در وسط باغ، گنبد زیبایی از بتن به جای آرامگاه قبلی ساخته شد و سنگ مقبره قبلی به موزه کنار آرامگاه، منتقل شد. در حال حاضر مکان مقبره در وسط باغ، قرار گرفته است. معماری مقبره رکن‌الدین اوحدی مقبره اوحدی و موزه‌ای که در آنجا ساخته شده سازه‌ای مدرن و بتنی است که در فاصله سال های ۵۳ تا ۵۷ به وسیله انجمن آثار ملی ایران بر روی مزار این شاعر شهیر قرن هفتم و هشتم هجری قمری قرار داده شده است. مقبره رکن‌الدین دارای شکلی مربعی است و بر روی یک سکو بنا شده است. سطح مقبره در حدود سه پله از سطح باغ بالاتر است و کف مقبره با سنگ‌فرش‌هایی مفروش شده است. محوطه باغ نیز با بلوک‌های سیمانی فرش شده است. آرامگاه اوحدی با سازه ای  بتنی خاص در وسط باغی مصفا قراردارد و دارای موزه و کتابخانه بوده و از معماری های مدرن ایران است این مقبره در اجرای ماده یک از قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و نظام اجرایی آن، در سی‌ام بهمن ماه سال ۱۳۸۶ با شماره ۲۱۰۸۰ ثبت ملی شد. مقبره از امکانات رفاهی و بهداشتی نیز برخوردار است و کسانی که از این مکان بازدید می‌کنند می‌توانند خیالی آسوده از لحاظ داشتن امکانات رفاهی اولیه، داشته باشند. موزه رکن‌الدین اوحدی آثار بسیاری از دوره ایلخانی در موزه رکن‌الدین جمع‌آوری شده است موزه رکن‌الدین در کنار مقبره وی و همان محوطه آرامگاه، قرار گرفته است. ساختمان این مقبره در سال ۱۳۵۷ و اوایل شکل‌گیری انقلاب اسلامی، به عنوان موزه تخصصی ایلخانی کشور فعالیت خود را آغاز کرد و با جمع‌آوری کردن آثار دوره ایلخانی از موزه‌های استان آذربایجان شرقی و موزه‌های کشور، سعی در پررونق کردن موزه برای تداوم برنامه توسعه آن کرد. در حال حاضر این موزه، از موزه‌های غنی کشورمان محسوب می‌شود. موزه ایلخانی مراغه آثار ارزشمندی از انواع سفال و کاشی‌های مختلف از همه تکنیک‌های رایج سفال‌گری این دوره و مجموعه کاملی از سکه‌های ایلخانان ایران و انواع اشیای شیشه‌ای، فلزی و تعدادی نسخ خطی را در خود جای داده است. رکن‌الدین اوحدی رکن‌الدین اوحدی مراغه‌ای عارف و شاعر پارسی‌گوی ایران در قرن هشتم هجری زندگی می‌کرد. وی در مراغه متولد شد اما پدرش اهل اصفهان بود. به همین دلیل مدتی را نیز در اصفهان گذراند. رکن‌الدین علاقه زیادی به تصوف و عرفان داشت و از پیروان ابوحامد اوحد‌الدین احمد کرمانی(از عرفای معروف) محسوب می‌شد. اوحدی، تخلص خود را از نام وی گرفته بود. اوحدی هم‌عصر ایلخان مغول، سلطان ابوسعید بود و آرامگاهش در شهر مراغه بود. رکن الدین هم عارف بود و هم شاعر و آثار بسیاری از خود به جای گذاشت در باره مذهب اوحدی نظرها متفاوت است و در این باره نظر مشخصی که بتوان به آن استناد کرد وجود ندارد. تنها در دیوان وی می‌توان اشاراتی مربوط به امامان شیعه، جستجو کرد. سیعد نفیسی نیز با اشاره وی به خلفای راشدین در اشعارش، او را سنی شافعی مذهب، معرفی کرده است. این نظرات از بین نوشته‌های دیوان وی به دست آمده است. اوحدی شاعر هم بود و از وی اشعار و آثار بسیاری بر جای مانده است. گفته شده شاعر تخلص خود با عنوان اوحدی را از عارف معروف، اوحد‌الدین کرمانی گرفته است. از آثار وی می‌توان به دیوان شعری، جام جم که شامل مثنوی‌های وی است. منطق العشاق که شامل نامه‌های عاشقانه وی می شود اشاره کرد. اوحدی مراغه‌ای سه غزل با عناوین «زبان اصفهان» دارد که جزی فهلویات وی شناخته می‌شوند. این آرامگاه یکی از زیباترین و باصفاترین جاهای دیدنی مراغه است که بازدید از آن و موزه آرامگاه می‌تواند برای علاقمندان به تاریخ، ادبیات و شعر، معماری و حتی عرفان جذاب و قابل توجه باشد. نویسنده: زهرا آذرنیوش