موزه‌ کتابخانه‌ اختصاصی نیاوران

موزه کتابخانه اختصاصی کاخ نیاوران که امروزه از جاهای دیدنی تهران است، در حدود سال ۱۳۵۵ شمسی در قسمت شمال‌ شرقی مجموعه نیاوران، در محیطی نسبتا دنج و همجوار با محل سکونت خاندان پهلوی، در دو طبقه و یک زیر زمین با زیر بنای تقریبی ۷۷۰ متر مربع احداث شد. این ساختمان که طراحی داخلی آن توسط عزیز فرمانفرمایان به انجام رسید، دارای ویژگی‌های متمایزی در سبک معماری است. ساختار سازه بر اساس الگوی رایج معماری مدرن در دهه‌ پنجاه خورشیدی به همراه ترکیب هوشمندانه‌ای از شیشه و احجام سنگی شکل گرفته‌ است. مجموعه کتب چاپی موجود در کتابخانه‌ اختصاصی بالغ بر ۲۳۰۰۰ جلد و ۱۶۰۰۰ عنوان است که شامل آثار فارسی (تالیفات فرهنگی، ادبی، اجتماعی، گزارشات و آمار) و آثار خارجی (دایر‌ه‌المعارف‌ها، دوره‌های تخصصی هنر، باستان‌شناسی و منابع تمدن و هنر ملل) می‌شود. در این میان سه رشته کتاب‌های مربوط به تاریخ ایران، ادبیات فرانسه و هنر نقاشی از غنای بیشتری برخوردار هستند. چاپ‌های اول بسیاری از سفرنامه‌های مشهور و معتبر خارجی‌ها را در سفر به آسیا و ایران در کتابخانه می‌توان یافت. مجموعه‌ نسبتا کامل انتشارات دانشگاه تهران و بنیاد فرهنگ ایران با صحافی به رنگ آبی سلطنتی و آثار بسیار معتبر از نقاشان معروف دنیا به ویژه نقاشان قرن ۲۰ میلادی با چاپ، کاغذ و صحافی نفیس نیز در موزه کتابخانه به چشم می‌خورد. وجود مجموعه‌های کاملی از آثار برخی نویسندگان فرانسوی قرن ۱۸ و ۱۹ میلادی که در زمان حیات آن‌ها به چاپ رسیده‌‌اند، بر ارزش‌ گنجینه افزوده است. یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد کتابخانه اختصاصی کاخ نیاوران وجود کتب اهدایی از طرف سران کشورها و نویسندگان نامی است. از جمله این افراد می‌توان به پروین اعتصامی، علی نقی وزیری، منوچهر آتشی، جان اف کندی، والت دیزنی، جواهر لعل نهرو، رولف بنی، گریشمن و بسیاری از افراد سرشناس دیگر اشاره کرد.