خانه پروین اعتصامی

رخشنده اعتصامی معروف به «پروین اعتصامی»، مشهورترین شاعر زن ایران است که در اسفند ۱۲۸۵ در خانه‌ای در محله ششگلان تبریز چشم به جهان گشود. اعتصامی از همان دوران کودکی استعدادهای خود را نمایان کرد و سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی را نزد پدرش «یوسف اعتصامی» آموخت. متولد شدن در چنین خانواده هنرمندی در تبدیل‌شدن پروین به بزرگ‌ترین بانوی شاعر ایران بی‌تأثیر نبود. او از همان روزهای کودکی تحت نظر اساتیدی هم چون علی‌اکبر دهخدا و ملک‌الشعرای بهار تعلیم دید. در ورودی خانه پروین اعتصامی پروین اعتصامی در ۲۸ سالگی ازدواج کرد ولی به دلیل اختلاف فکری با همسرش یک سال بعد از ازدواج از او جدا شد. همسر پروین پسرعموی او، «فصل الله اعتصامی» که یک نظامی خشک و افسر شهربانی بود به دلیل جدایی او از همسرش هم همین روحیه خشک او و عدم تفاهم با شاعری با چنین روح ظریفی بود. زمانی که پروین در قید حیات بود تنها یک دیوان از او منتشر شد و دومین نوبت چاپ دیوان او با مرگ نا به هنگامش مصادف شد. دیوان اشعار پروین دارای ۶۰۶ شعر شامل اشعاری در قالب‌های مثنوی، قطعه و قصیده است. محمدرضا پهلوی در حال بازدید از دانشسرای عالی،پروین اعتصامی در سمت راست تصویر پروین با مناظره‌های بی‌بدیلش مشهور است و بسیاری از افراد پروین اعتصامی را با مناظره‌هایش می‌شناسند. پروین اعتصامی، این بانوی بزرگ شعر فارسی، در سن ۳۵ سالگی به دلیل بیماری حصبه درگذشت و در حال حاضر در حرم فاطمه معصومه در آرامگاه خانوادگی‌اش به خاک سپرده‌شده. زادروز این هنرمند برجسته، ۲۵ اسفندماه روز بزرگداشت پروین اعتصامی نام‌گرفته است. از افتخارات پروین اعتصامی هرچه بگوییم کم گفته‌ایم، و اما خانه‌ای که این شاعر در آن چشم به جهان گشود، در تبریز و در محله ششگلان قرار دارد. مساحت کلی خانه هزار و ۳۰۰ مترمربع است که از زمان افتتاح تا امروز محل دائمی نمایشگاه‌های اداره کل میراث فرهنگی و صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان شرقی شده است. کمتر کسی این خانه را می‌شناسد و می‌داند که این مکان، محل تولد بزرگ بانوی شعر ایران بوده است. خانه پدری پروین اعتصامی در تبریز است که مساحت آن به چیزی حدود هزار و ۳۰۰ مترمربع می‌رسد. مساحت حیاط این خانه به‌تنهایی ۹۲۰ متر است، مگر می‌شود در چنین خانه‌ای زندگی کرد و شاعر نشد! قدمت این بنا به دوره اول پهلوی می‌رسد و پروین اعتصامی تا سن ۷ سالگی در این خانه زندگی کرده است. در بدو ورود به این خانه، باغچه زیبا و حوض وسط خانه نظر شمارا جلب می‌کند، کمی که جلوتر می‌روید با ساختمانی آجری مواجه می‌شوید که مجسمه پروین در حال بالا رفتن از پله را مشاهده می‌کنید. این خانه دل‌باز، دوطبقه و یک زیرزمین دارد و یک هشتی ورودی آن به ساختمان است. در داخل ساختمان دو اتاق و یک سالن با دو ورودی شرقی و غربی وجود دارد که زاویه دید خوبی به حیاط دارد. دو بهارخواب و سه اتاق که یکی از آن‌ها به آب‌انبار قدیمی راه دارد و یک تنور پخت نان که طی مرمت از زیرخاک بیرون آمده است، دیگر اجزای تشکیل‌دهنده ساختمان است. در زیرزمین خانه یک حوض‌خانه با سقف کلیل آذری و پنج اتاق گهواره‌ای وجود دارد. سنگ قبر پروین اعتصامی در حال حاضر این بنا که از جاهای دیدنی تبریز به شمار می‌رود، در دست سازمان ارشاد اسلامی است ولی بازدید برای عموم آزاد است. موزه قاجار و مقبره استاد شهریار فاصله کمی با خانه پروین اعتصامی داد و اگر روزی به این مکان رفتید بازدید از موزه و مقبره استاد شهریار را هم در برنامه بعدی خود قرار دهید. در طول سال نمایشگاه‌های مختلفی در این خانه برگزار می‌شود به همین دلیل بازدید زیادی از خانه صورت می‌پذیرد. ساختمان خانه پروین اعتصامی در طول ۲ سال مرمت‌شده است و در ایام نوروز با استقبال خوبی مواجه می‌شود، اگر روزی به تبریز رفتید، کافی است که سراغ محله ششگلان و خانه پروین را بگیرید تا مستقیم به این خانه رویایی بروید. عکس‌های گالری از مسعود سپهری نیا نویسنده: فاطمه محمدی