موزه پارینه سنگی زاگرس

موزه پارینه سنگی زاگرس از جاهای دیدنی کرمانشاه و نخستین موزه تاریخی پارینه سنگی خاورمیانه است که به‌صورت تخصصی در زمینه پیش از تاریخ فعالیت می‌کند. این موزه که در ردیف موزه‌های تاریخی جهان قرار دارد، در تکیه بیگلربیگی واقع در خیابان مدرس شهر کرمانشاه قرار گرفته است. تاریخچه موزه پارینه سنگی زاگرس که در سال ۱۳۸۶ توسط فریدون بیگلری و علیرضا مرادی بیستونی تاسیس شده، شامل مجموعه‌ای از ابزارآلات سنگی و استخوان‌های انسان از دوره‌های پارینه سنگی ایران و کشورهای دیگر است. وجود منطقه‌های پارینه سنگی در زاگرس و نیز شرایط مساعد این منطقه در اثر شکار، از اصلی‌ترین دلایل احداث این موزه بوده است. موزه پارینه سنگی کرمانشاه، حاوی کهن‌ترین مدارک کشف شده از سکونت انسان در ایران، شامل ابزارهای سنگی و سنگواره جانوارن شکار شده است. بخش‌های موزه موزه پارینه سنگی زاگرس از ۴ اتاق تشکیل شده است که هر اتاق آثاری از دوره‌های دیرینه سنگی و نوسنگی (بازه زمانی ۱۰۰ هزار سال تا ۸ هزار سال) پیش را دربر دارد. در این موزه ابزارهایی همچون سنگ‌های مادر، تبردستی، سنگ‌ها و تیغه‌های اکسیدنی و مولاژ جمجمه‌های انسان از عصر حجر تا به امروز قرار گرفته است. آثار دوران پارینه سنگی از سراسر کشور، از جمله آثار کشف شده در غار شکارچیان، غار مرتاریک وزمه (اسلام آباد غرب)، بقایای استخوان‌های جانوران منقرض شده در خراسان و لرستان و... از دیگر آثاری است که در موزه پارینه سنگی کرمانشاه به نمایش گذاشته شده است. همچنین در این موزه، مولاژ مردی نئاندرتال در حال حمل لاشه یک شکار و دو نمونه دیگر که نشانگر دیگر فعالیت‌های این شکارگران عصر سنگ بوده، به نمایش در آمده است. این مولاژ که در ابعاد واقعی ساخته شده، توسط گروهی از هنرمندان پیکره‌ساز و تحت نظر دکتر فریدون بیگلری (باستان‌شناس و متخصص پارینه سنگی) تهیه شده و در ساخت آن،‌ ویژگی‌های جسمانی انسان‌های نئاندرتال زاگرس به چشم می‌خورد. همچنین، بازسازی انجام شده بر اساس نتایج مطالعه اسکلت انسان‌های نئاندرتال کشف شده در غار شاندیز کوهپایه‌های غربی زاگرس شکل گرفته است. لازم به ذکر است که ساخت این مولاژها بسیار فنی و حساس بوده و تنها تعداد معدودی از موزه‌های مشهور دنیا، نمونه‌های قابل قبولی از این انسان‌های منقرض شده را به نمایش گذاشته‌اند. اتاق اول در نخستین اتاق، مستندی در باب ابزارآلات سنگی و روند چگونگی شکل‌دهی آن‌ها توسط انسان‌های نخستین وجود دارد و همچنین، نخستین مولاژ ساخته شده از انسان نئاندرتال در ایران و خاورمیانه در این قسمت موزه قرار داده شده است. نقشه موقعیت غارها، پناهگاه‌ها، دیگر زیستگاه‌های دوره پارینه سنگی ایران و تصاویر مکان‌های باستانی نه تنها برای اطلاع‌رسانی به مردم تهیه شده‌اند،‌ بلکه قابل استفاده برای متخصصین این زمینه نیز هستند. عکس‌هایی از موزه اتاق دوم این اتاق به استخوان‌های انسان‌ها و حیوانات در منطقه باستان‌شناسی زاگرس، چندین جمجمه انسان در مناطق معروف باستان‌شناسی از اروپا و خاور نزدیک، و همچنین مجموعه فسیل‌های غار وزمه که اهمیت ویژه‌ای دارد، اختصاص داده شده است. عکس‌هایی از موزه اتاق سوم در این اتاق، ابزارآلات سنگی مربوط به دوره دیرینه سنگی ار مناطق باستان‌شناسی مثل کشفرود، گنچ پر و شیواتو، جای داده شده است. اتاق چهارم در اتاق چهارم نیز، ابزارهای سنگی و استخوان‌‌های حیوانات مربوط به اواخر عصر سنگ و نوسنگی نگهداری می‌شود. عکس‌هایی از موزه آثار قدیمی‌ترین اثری که در این موزه نگهداری می‌شود؛ مربوط به ابزار سنگی است که با قدمت نزدیک به یک میلیون سال، در کشف رود خراسان کشف شده است. همچنین در موزه، مولاژهایی از جمجمه انسان نئاندرتال، انسان هوشمند و تصاویر بازسازی شده از شکارچیان عصر سنگ نمایش داده شده است.  عکس‌ها از گوگل مپ، سایت استانداری کرمانشاه و ایسنا  نویسنده: نیکی قره گوزلویان