آتشفشان تفتان

در همین ابتدا باید بدانید که تفتان تنها آتشفشان فعال در ایران به شمار می رود. کوه مذکور در منطقه ی جنوب شرقی ایران واقع در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و با ارتفاع ۴۰۴۲ متر از سطح دریا در میان بلندترین کوه های کشور ایران جای می گیرد. این کوه قله های زیادی دارد. «چهل تن» نام قله ی آتشفشانی تفتان است که ارتفاعی ۴۰۳۶ متری دارد. تقریبا در همه حال از این قله که در ۱۰۰ کیلومتری زاهدان واقع گردیده غبارهای آتشفشانی ناشی از گوگرد خارج می شود. در زبان بلوچی «تَپت» به معنای گرما است. نام تفتان ریشه در کلمه ی تپتان دارد که خود جمع کلمه ی تپت است. طبق باور محلی ها، چهل نفر از راگردیدین مذهبی در قله ی اصلی گم گردیده اند بنابراین آن را چهل تن می نامند. در مجموع طول رشته کوه تفتان بالغ بر ۱۲ کیلومتر است. چهل تن یا زیارت، مادر کوه، صبح کوه (واقع در شمال شرقی) و نر کوه از جمله قله های تفتان محسوب می شوند. در ارتفاعات تفتان می توان ۳ دریاچه مشهور به «دریا سر» را مشاهده نمود که دو دریاچه در بخش شمالی تفتان قرار دارند و آب آن ها کم عمق و شیرین است و دریاچه ی دیگر تقریبا بزرگ و آب شور است. همچنین رودخانه های مختلفی از جمله «لادیز» و «گزد» از این کوه سرچشمه می گیرد. از گیاهان قابل رویش در این منطقه می توان به درختانی همچون بنه، بادام کوهی، گز، سیه چوب، درمنه، ارژن و پوشش گیاهی مانند آویشن، پیاز کوهی، خارگلک، گرمونه، کاسنی، ریواس و پونه اشاره کرد. روباه، شغال و گرگ نیز بخشی از پوشش جانوری منطقه را تشکیل می دهند. به طور معمول بارش و ذخیره ی برف در تفتان نسبت به کوه هایی مانند دنا و دماوند کمتر است که این مورد به ویژگی های جغرافیایی منطقه باز می گردد. ماده ای که از قله ی آتشفشانی تفتان خارج می شود در صورتی که با آب ترکیب شود، تاماد ماده ی سمی خطرناکی به نام اسید سولفوریک می کند که به تیز آب سلطانی هم شهرت دارد.