روستای دره بید از جاهای دیدنی استان اصفهان در فریدن است. نام روستا برگرفته از درخت‌های وحشی بید است که روستا را دربرگرفته است. محل پیشین روستا در هشت کیلومتری شمال منطقه فعلی روستا بوده که ساکنین آن در یک قلعه‌ای زندگی می کردند که به واسطه برج و بارو از آن محافظت می‌شده و برای اینکه از شر دشمنان در امان باشد. این قلعه را بر روی یک تپه بناکرده بودند و به خاطر اینکه در بالای این روستا یک دره سرسبز و پر از چشمه‌های گوارا و معدنی بوده، مقداری از این آب چشمه‌ها را به واسطه لوله‌های سفالی که به آنها گنگ می‌گفتند، لوله‌کشی کرده و از کیلومترها بالاتر به داخل روستا آورده و از سیستم آب لوله‌کشی بهره‌مند بودند که کاملا هم بهداشتی و سالم بود. آثار این لوله‌های سفالی تا چندین سال پیش هم موجود بود.
تاریخچه روستا
$('.map-container')
.click(function(){
$(this).find('iframe').addClass('clicked')})
.mouseleave(function(){
$(this).find('iframe').removeClass('clicked')});
ساکنین این روستا بعد از اینکه اسلام وارد سرزمین ایران می‌شود، به دین اسلام درآمدند و حتی تا زمان ولایت عهدی امام رضا نیز در همانجا ساکن بودند که تعدادی از سکه‌های ضرب شده در آن زمان نیز چند سال پیش در محل قدیمی آنجا یافت شده و قبرهای قدیمی آنها نیز هنوز همانجا وجود دارد که نشان از مسلمان بودن آنها است.
روستا بر اثر شرایط اقلیمی یا حمله دشمنان آن روستا از بین رفته و مردمان آن نیز از آنجا کوچ کرده و به محل فعلی روستا آمده‌اند و با آمدنشان نیز قناتی حفر کردند که سرچشمه آن در کنار محل قدیم روستا بوده و آنها توانسته بودند آب آن را در فاصله هشت کیلومتر پایین‌تر و در همان جای جدیدی که سکنا گزیدند، برون بیاورند که هم برای آب شرب از آن استفاده می‌کردند هم برای کشاورزی.
در زمان شاه عباس اول تعدادی از خوانین خراسان که اصلیتی عرب داشتند، به این روستا تبعید شدند و به واسطه اینکه از تمکن مالی بالایی برخوردار بودند، اقدام به ساخت عمارتی بزرگ با هفت طبقه کردند. این ساختمان بسیار مجلل و به سبک معماری دوران صفویه با مصالحی از آجر و ساروج ساخته شد و در اطراف آن دیوارهای بلند با برج و بارو جهت محافظت از دست دشمنان ساخته و تمام ساکنین روستا به داخل این قلعه برده شدند که کاملا محافظت‌شده بوده و ساکنین آن می توانستند ماه‌ها بدون اینکه از قلعه خارج شوند، بدون هیچ مشکلی به زندگی ادامه دهند.
به واسطه همین مهاجرت، این روستا از رونق خوبی برخوردار شد و کشاورزی آن نیز پیشرفت قابل ملاحظه‌ای کرد و بیشتر روستاهای اطراف آن نیز تحت حاکمیت این روستا درآمد، به‌طوری که حکومت محلی آن قصد تصرف توابعی از اصفهان را کرد و در زمان حکومت ظل سلطان قاجار به اصفهان حمله و داعی حکومت کردند، اما به دلیل اینکه قشون حکومت اصفهان مجهز به توپ و ارابه بودند آنها را از نزدیکی نجف‌آباد امروزی وادار به عقب‌نشینی کردند و تا نزدیکی روستا عقب راندند و با توپ به روستا حمله کردند.
ساختمان بزرگی که در وسط قلعه بوده را تخریب کردند که از آثار بجا مانده از تخریب گلوله‌های سربی این توپ‌ها تا چند سال پیش نیز نزد تعدادی از خانواده‌ها موجود بود.
با این شکست قدرت آنها رو به کاهش رفت، تا اینکه در زمان پهلوی به دلیل اینکه رضاخان حکومت‌های محلی را از بین برد، قدرت آنها نیز کاهش پیدا کرد. اغلب این افراد از این روستا به مناطقی از جمله خوزستان و شیراز مهاجرت کردند و تعداد کمی از آن خاندان در روستا باقی ماندند و امروزه نیز یکی از نوادگان آن خوانین هنوز در ساختمان باقیمانده از آن زمان زندگی می‌کنند.
دشت لاله‌های واژگون
در اوایل اردیبهشت این منطقه غرق در گل‌های لاله واژگون است. این گل‌ها از گونه‌های بسیار آسیب‌پذیر طبیعت هستند و کندن حتی یک شاخه از آنها به محیط زیست آسیب می‌رساند. در ضمن این گل‌ها مدت کوتاهی بعد از چیده شدن از بین می‌روند. زمان بازدید از این بهشت کوچک از اواخر فروردین تا اوایل تابستان است. البته در اوایل بهار سرسبزی بیشتری دارد و لاله‌های واژگون هم در آن زمان می‌رویند.
در منطقه زیبای لاله واژگون دره‌بید که از قدیم شهرت زیادی داشته است، گیاهانی مانند کما، کنگر، تره، کرفس، موسیر و شوید نیز می‌روید.
چشمه سفید، چشمه روغنی و چشمه آقاخان از جمله چشمه هایی است که در این دشت، روان است.
عکس‌های گالری از خبرگزاری تسنیم (عکاس: علی خدایی)
نویسنده: زهرا صالح نژاد