خانه شاه نشین خراشا

بنای معروف به «شاه نشین»، یکی از آثار برجسته معماری اواخر دوره قاجاره، که در روستای خُراشا، در جلگه سنخواست از توابع شهرستان جاجرم قرار گرفته. این بنا در تاریخ ۲۸ اسفند سال ۸۵ با شماره ثبت ۱۸۷۴۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسید. براساس کتیبه های موجود در بنای شاه نشین، ساخت این بنا در ۱۳۱۰هجری قمری به پایان رسیده. خانه شاه نشین خراشا بنایی ۲ اشکوبه ست که پلان مستطیلی طبقه فوقانی آن از چهار فضا تشکیل گردیده و از نظر تزئینات گچ بری، آرایه های معماری و کتیبه های مانندث در منطقه بی نظیره و بیشتر تزئینات و کتیبه های آن، شامل گچ بری و مرصع کاری های اطراف آن و شومینه با آیات قرآنی ادعیه و نام پنج تن آل عباست که در دوره قاجاریه ساخته گردیده است.این خانه از ۶ نسل پیش به خاندان بنی هاشم به ارث رسیده و سازنده آن «سید حاج میرزا بابا» است که از او به «میر عبدا...» و سپس به «حاج میرزا»، «میرزا علی»، «سید محمد علی» و سپس به سید محمد علی بنی هاشم به ارث رسیده؛ اما هم اکنون اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آن را به ثبت ملی رسانده.