یکی از آبشارهای دیدنی استان تهران، آبشار یخی هملون است که در ۳۵ کیلومتری شهر تهران و در دره‌ی هملون قرار دارد.
در فصل زمستان این آبشار یخ می‌زند و مکانی مناسب برای گردش زمستانه و ورزش یخ‌نوردی می‌شود. کجارو شما را به یخ‌نوردی در هملون دعوت می‌کند. با ما همراه باشید.
چرا به این آبشار، هملون می‌گویند؟
منبع عکس: خبرگزاری تسنیم (حسن زهره‌وند)
به‌دلیل وجود لانه‌های پرندگان، سوراخ‌ها و غارهای متعددی که در دره هملون قرار دارد، نام آن از دو کلمه‌ی «هم» و «لانه» گرفته شده و در گذشته به آن «همه جا لانه» یا «همه لانه» می‌گفتند. با گذر زمان این مکان به هملون معروف شد. لون در زبان محلی به‌معنای غار است و هملون به‌معنای جایی است که غارهای بسیاری دارد.
در رودبار قصران، به غارهای طبیعی «اسپول» می‌گویند و «لو» به غارهایی اطلاق می‌شود که بشر در ایجاد آن دست داشته است. «لی» به گویش میگونی‌ها و «لو» به گویش فشمی‌ها به‌معنای غار است. غارها و آبشار هملون از جاهای دیدنی شمشک هستند.
آبشار یخی هملون
عکاس: هادی نیکخواه
آبشار یخی هملون که در نزدیکی پایتخت و در منطقه‌ای سرسبز و خوش آب‌وهوا، به دور از آلودگی‌ها و سروصداهای تهران قرار دارد؛ یکی از بهترین مکان‌های ییلاقی برای روزهای گرم سال و مقصدی مناسب برای تفریح‌های زمستانی همچون یخ‌نوردی است. این آبشار با ارتفاع ۳۰ متر و وسعتی حدود ۱۵ متر مربع، جزو آبشارهای منحصربه‌فرد کشور به شمار می‌آید. آبشار هملون در سایه قرار دارد و با توجه به سردسیر بودن شمیرانات، در فصل سرما یخ می‌زند و از اواخر پاییز تا فروردین برای علاقه‌مندان به رشته ورزشی مهیج یخ‌نوردی مناسب و ایده‌آل است. هر ساله نیز مسابقات بین‌المللی آسیایی یخ‌نوردی در این محل برگزار می‌شود.
پیشنهاد می‌دهیم علاوه بر دیدن این آبشار یخی و تماشایی و یخ‌نوردی در آن، در فصل‌های بهار و تابستان نیز به دره‌ی هملون بروید. پیاده‌روی، تماشای باغ‌های آلبالو، کوهنوردی در ارتفاع‌های منطقه و دیدن مناظر سرسبز، خاطره‌های خوبی برایتان رقم خواهد زد.
البته دیواره‌ی آبنیک و ایگل در رودبار قصران هم از مناطق گردشگری، به‌ویژه در فصل زمستان، است؛ هرچند موقعیت هملون و در دست بودن آن باعث شده است که آبشار یخی هملون بیشتر موردتوجه قرار بگیرد؛ به‌خصوص که علاقه‌مندان می‌توانند با طی مسافتی کوتاه خود را از تهران به رودبار قصران برسانند.
مدرسه یخ‌نوردی میگون
منبع عکس: borna.news
یخ‌نوردی یکی از شاخه‌های کوهنوردی است که شامل صعود به یخ‌های کوهستانی، آبشارهای یخی و یخچال‌های طبیعی می‌شود. یخ‌نوردان در دمای ۱۳ تا ۲۸ درجه زیر صفر از دیواره‌های یخی صعود می‌کنند. در ایران، مدرسه‌ی بین‌المللی یخ‌نوردی میگون تنها مدرسه‌ی تخصصی آموزش ورزش هیجان‌انگیز یخ‌نوردی در ایران به حساب می‌آید. این مکان، جزو هفت پیست جهان و تنها پیست خاورمیانه در این رشته ورزشی است.
مدرسه یخ‌نوردی میگون که بیش از یک دهه از فعالیت آن می‌گذرد، در منطقه‌ی رودبار قصران، کیلومتر پنج میگون، شمشک و در ابتدای دره‌ی هملون واقع شده است. در این مجموعه‌ی ورزشی، افراد از سن هشت سال به بالا می‌توانند فعالیت‌های چون یخ‌نوردی و صعود از دیواره‌های یخی را تحت‌نظر مربیان مجرب یاد بگیرند. نصب بیش از ۲۰۰۰ هزار متر لوله جهت انتقال آب از بالای دره‌ی هملون به‌منظور تأمین آب آبشار یخی، زیرسازی مکان یخ‌نوردی، کشیدن فنس، ساخت قرنطینه، سکوی تماشاچی و... از فعالیت‌های این مدرسه‌ی ورزشی بوده است.
سایر دیدنی‌های دره هملون
غارهای کوچک و بزرگ هملون
عکاس: مصطفی بختیاری
از دیدنی‌های دیگر دره‌ی هملون می‌توان به دو غار هملون کوچک و بزرگ اشاره کرد. هملون کوچک کمی بالاتر از رودخانه و در زیر طاق سنگی بزرگی قرار دارد. این غار حدودا ۶۰ متری معمولا مرطوب و لغزنده است. ابتدای غار بسیار باریک است؛ ولی در ادامه به فضایی می‌رسید که می‌توان در آن به‌راحتی راه رفت.
برای رسیدن به هملون بزرگ باید چند دقیقه‌ای از یک دامنه پرشیب بالا بروید. هملون بزرگ حدود ۱۰۰ متر طول دارد. هر دو غار درِ آهنی بزرگی دارند که این درها، راهنمای خوبی برای پیدا کردن غار هستند. غارهای مذکور از جاده‌ی شمشک فاصله‌ی کمی دارند و مسیر رسیدن به آن‌ها کمی مشکل است؛ اما وجود مناظر طبیعی زیبا، رودخانه، دره‌ها و چشم‌انداز زیبای دره، آدمی را به سوی خود می‌کشد.
قلعه و غار سه طبقه استوار
یکی از جاذبه‌های دره هملون، قلعه استوار است که در مقابل غار هملون بزرگ قرار دارد و قدمت آن به دوران اسلامی برمی‌گردد؛ هرچند که بخش‌هایی از آن ریخته است. غار استوار نیز در نزدیکی این قلعه قرار دارد و از سه طبقه و دالان‌های متصل به هم تشکیل شده است. روی دیوارهای این غار، روزنه‌های پنجره‌ای شکلی دیده می‌شود که به‌صورت دستکند ایجاد شده‌اند.
از دیگر قلعه‌های تاریخی این منطقه می‌توان به تخت کی قباد اشاره کرد. اسپول بزرگ و اسپول کوچک نیز جزو غارهای این منطقه هستند. توصیه می‌کنیم برای غارنوردی حتما تجهیزات مناسب همراه داشته باشید و از راهنماها کمک بگیرید.
رودخانه‌ی هملون
عکاس: صبا فتحی
رودخانه هملون از ارتفاعات و کوه‌های مشرف به دره‌ی هملون سرچشمه می‌گیرد و در طول مسیر با پیوستن به چشمه‌های متعدد به آن در نهایت همه رودهای منطقه به پشت سد لتیان می‌رسند. این رودخانه در تابستان کم آب است و در سال‌های اخیر برای تأمین آب میگون، چند چشمه از منابع رودخانه هملون را به میگون منتقل کرده‌اند که این به خشک شدن کامل رودخانه در شهریور ماه منجر می‌شود. البته نیمی از دره هملون را که رد کنید، کف رودخانه کمی آب خواهید دید و هرچه بهسمت بالا بروید، رفته‌رفته رودخانه پرآب‌تر می‌شود.
چه زمانی به دیدن آبشار هملون برویم؟
منبع عکس: اینستاگرام (morteza_bach@)
برای یخ‌نوردی در آبشار یخی هملون، بهترین زمان از اواخر پاییز تا فروردین، به‌ویژه فصل زمستان است. این منطقه به‌دلیل داشتن آب‌وهوای خنک ییلاقی، در فصل‌های بهار و تابستان فرصت مناسبی برای تفریح پایتخت‌نشینان فراهم می‌کند تا از تماشای چشم‌انداز بی‌نظیر، پیاده‌روی و کوهنوردی در هملون لذت ببرند.
چه وسایل و تجهیزاتی با خود ببریم؟
منبع عکس: borna.news
با توجه به شرایط سردسیری منطقه حتما هنگام سفر به هملون زنجیر چرخ، لباس خیلی گرم، نوشیدنی گرم، عینک مناسب برف، بادگیر، بارانی، کلاه، دستکش و کفش مناسب یا پوتین به همراه داشته باشید.
برای یخ‌نوردی نیز تجهیزاتی همچون کرامپون، تبریخ، هارنس، کلاه یخ‌نوردی، ابزار فنی صعود، ابزار حمایت، خودحمایت و دو حلقه طناب ببرید. البته اگر این وسایل را ندارید، باشگاه میگون آن‌ها را در اختیارتان قرار می‌دهد.
چطور به آبشار هملون برویم؟
منبع عکس: borna.news
آبشار هملون در دره‌ای سرسبز و زیبا به همین نام در شمال شرق پایتخت قرار دارد. هملون در نزدیکی شهر میگون از توابع بخش رودبار قصران شهرستان شمیرانات و در حد‌فاصل دو روستای میگون و شمشک واقع شده و فاصله آن تا تهران حدود ۳۵ کیلومتر است. در ادامه راه‌های دسترسی به این آبشار را خواهیم گفت:
مسیر اول: از تجریش به انتهای بزرگ‌راه ارتش و سپس بهسمت لواسان و فشم بروید. بعد مسیر میگون را دنبال کنید و پس از آن جاده میگون به شمشک، شما را بهسمت هملون می‌برد.
مسیر دوم: از تهرانپارس بهسمت میگون بروید.
مسیر سوم: از جاده تلو راهی میگون شوید.
اگر می‌خواهید از وسیله‌ی نقلیه‌ی عمومی استفاده کنید، می‌توانید با اتوبوس‌های خط شمشک به هملون بروید. این اتوبوس‌ها حدود ساعت هفت صبح از فلکه چهارم تهرانپارس حرکت می‌کنند و حدود ساعت ۱۵:۳۰ از شمشک بهسمت تهران برمی‌گردند. تاکسی‌های شمشک نیز می‌تواند روش دیگری برای رسیدن به این منطقه باشد.
آبشار...
آبشار یخ می‌زند، با فریاد سنگ فروش، زیر رگ راه می‌رود، ستم چکش به سنگ، نفس تازه می‌کند استخان، تا گیسوان آبی آبشار دوباره شانه شوند، با نوازش آفتاب، تا مسیر باز شود، به رودخانه زندگی، نفس تازه کند، زمان زیر سنگ...
«فیروز ایزانلو»
عکس کاور: کاترین کمالی
نویسنده: اکرم زمانی نوری