عمارت شهرداری سنندج

شهر سنندج در غرب کشور جا خوش کرده است. این شهر دیدنی مرکز استان زیبای کردستان است. استانی با اقلیم کوهستانی، طبیعت و مناظر دلپذیر و مردمانی غیور که با فرهنگ کهن و غنی خود بخش اعظمی از جورچین بزرگ ایران زمین را تکمیل کرده‌اند. این شهر در دوران مشروطه با تحولات بسیاری روبه رو می شود و ساختمان‌ها و ادارات گوناگونی در آن ساخته می شود. یکی از این ساختمان‌ها عمارت شهرداری است که پس از گذشت حدود یک قرن همچنان پابرجا در میان شهر ایستاده تا خاطرات بسیاری را برایمان روایت کند. پیش به سوی عمارت شهرداری برای دیدن این بنای تاریخی باید خود را به به خیابان امام خمینی برسانیم. در ضلع جنوبی این خیابان و مقابل مسجد جامع، بنای بزرگ و زیبای عمارت شهرداری با سردر زیبا و باشکوهش از حضورمان استقبال می‌کند. پای حکایت این بنا که بنشینیم داستان‌های زیادی از چگونگی ساخته شدنش برایمان روایت می‌کند. $('.map-container') .click(function(){ $(this).find('iframe').addClass('clicked')}) .mouseleave(function(){ $(this).find('iframe').removeClass('clicked')}); پای خاطرات این عمارت کهنسال به عصر مشروطه بازمی گردیم. پس از اعلام مشروطیت تحولات گسترده‌ای در سطح کشور ایجاد شد. ارگان‌ها و سازمان‌های زیادی خصوصاً در پایتخت و شهرهای بزرگ کشور احداث شدند. همراه این تحولات مردم کردستان نیز خواستار ساخت و تشکیل ادارات در این استان شدند. به دنبال مطالبات مردمی در سال ۱۳۲۷ هجری قمری مصادف با سال ۱۲۸۶ هجری شمسی ادارات بسیاری چون ژاندارمری (امنیه)، دارایی (مالیه)، شهربانی (نظمیه)، کشاورزی (فلاحت)،راه و ترابری (شوارع)، فرهنگ و هنر (صنایع مستظرفه)، دادگستری (عدلیه) و بهداری (صحیه) در این استان بنا شدند و قرعه آخر نیز به نام بلدیه (شهرداری) افتاد. این عمارت در سال ۱۳۰۰ هجری شمسی همزمان با حکمرانی مظفرخان سردار انتصاب، حاکم وقت کردستان در شهر سنندج تأسیس شد. در آن زمان برای ساختن این عمارت حدود ۱۰۰ تومان معادل ۱۰۰۰ قران هزینه شد. همزمان با نخستین انتخابات، اعضای کمیسیون شهرداری مشخص شدند و مرحوم محمد باقر خان حبیبی که به سالار مفخم در میان مردم کردستان شناخته می‌شد، به عنوان شهردار وقت شروع به فعالیت کرد. وی که در گذشته مسئولیت شهربانی کردستان را به عهده داشت در سال ۱۳۰۲ هجری شمسی به عنوان شهردار آغاز به فعالیت کرد و تا سال ۱۳۰۸ هجری شمسی از عهده این وظیفه به شایستگی برآمد. پاکیزگی شهر، تأمین نور و روشنایی خیابان‌ها و معابر، تعیین بهای ارزاق مورد استفاده مردم و در مجموع مدیریت امور شهرداری به عهده این ارگان نهاده شد. پس از سالار مفخم در طول سالهای گذشته افراد زیادی عهده دار این مسئولیت بودند و در حال حاضر نیز حشمت الله صیدی به عنوان شهردار فعلی شهر سنندج در این سمت مشغول فعالیت است. عمارت شهرداری در یک نگاه در نگاه نخست سردر زیبای این عمارت برای دقایقی نگاهمان را مجذوب خود می‌کند. ورودی عمارت با طاق قوسی و نمایی سنگی، شکوه بنا را دو چندان کرده است. این بنا که به عنوان نخستین عمارت شهرداری سنندج در اواخر دوره قاجار مورد بهره برداری قرار گرفت بنایی است دو طبقه به همراه یک زیرزمین وسیع که بخشی از آن با سنگ تزئین شده و نمای داخلی آن با سنگ و آجر آراسته شده است. این عمارت که امروزه از جاهای دیدنی سنندج به شمار می‌رود و به عنوان ساختمان مرکزی شهرداری سنندج از آن استفاده می‌شود، از اتاق‌ها و بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که در هر قسمت به بخشی از امور شهرداری پرداخته می‌شود. بخش های مختلف عمارت معاونت مالی، معاونت خدمات شهری، معاونت فنی و عمرانی، معاونت شهرسازی و معماری و معاونت اقتصاد و سرمایه گذاری بخش‌هایی از این عمارت تاریخی را به تصرف خود درآورده‌اند. این مجموعه از حیاط وسیع و زیبایی برخوردار است که درختان و گل‌های رنگارنگ جلوه بی نظیری به آن بخشیده‌اند. وجود حوضی در میان حیاط لطافت فضا را دو چندان کرده است. دو عمارت جدید نیز در انتهای حیاط به چشم می‌خورد که بخش‌های اداری دیگر شهرداری را تشکیل می‌دهد. در واقع حیاط بین عمارت قدیمی و ساختمان‌های جدید قرار گرفته است. این عمارت بارها بازسازی شده و تا حد امکان سعی شده در ترکیب اصلی آن خللی وارد نشود. معمار معروف و خوش نام سنندجی، به نام ابراهیم مختارپوریان که عمارت‌های بسیاری چون عمارت آصف و خانه شیخ محمد باقر غیاثی را در کارنامه کاری خود دارد مسئولیت ساخت این بنا را به عهده داشته است. این بنا از استحکام بالایی برخوردار بوده و از ویژگی‌های جالب توجه آن بهره گیری از پیچ و مهره در آن برای اتصال تیرآهنهای سقف است. این مجموعه به عنوان موزه بازدید ندارد؛ اما ورود به آن برای عموم آزاد است. نویسنده: مائده معیری