ییلاق «خوشواش» در استان مازندران، از جمله ییلاقات کمترشناخته‌شده و بکر ایران و از جاهای دیدنی آمل است که در روزهای گرم تابستان می‌تواند مقصد خوبی برای بسیاری از گردشگران باشد؛ به‌خصوص که ابرها به‌طور چشم‌نوازی این منطقه را در بر می‌گیرند و روستا کاملا در ابر و مه فرومی‌رود؛ اتفاقی که مردم شهر شاید هیچ‌وقت تجربه نکرده باشند و برایشان بیشتر شبیه به یک رویا باشد.
در ییلاق خوشواش شاهد جنگل‌های انبوه، دره‌های عميق، مناظری از دريا و شهر خواهید بود. علاوه بر این با فرارسیدن شب و در صورت صاف‌بودن هوا، می‌توانيد از تماشای چشم‌انداز شهرهای آمل، محمود آباد، سرخرود، فريدون كنار، بابل، قائم‌شهر و ساری لذت ببرید که با چشم غیرمسلح دیده می‌شوند و آسمان پرستاره، کهکشان راه شیری و سوسوی نور شهرها را تماشا كنيد. اگر دوست دارید، اطلاعات بیشتری از این منطقه‌ی ییلاقی در مازندران به دست آورید، با کجارو همراه شوید.
آنچه که برای سفر به ییلاق خوشواش باید بدانیم:
خوشواش کجاست؟
معرفی ییلاق خوشواش
پوشش گیاهی و جانوری خوشواش
بهترین زمان سفر به خوشواش مازندران
در سفر به خوشواش کجا اقامت کنیم؟
چطور به خوشواش برویم؟
خوشواش کجاست؟
منبع عکس: سفیر هراز
خوشواش، روستایی کوهستانی در ارتفاعات رشته کوه البرز است که در ارتفاع ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ متری از سطح دریا و ۲۲ کیلومتری شهر آمل قرار دارد. این روستا در دهستان بالاخیابان لیتکو از توابع بخش مرکزی شهرستان آمل در استان مازندران ایران قرار گرفته است.
معرفی ییلاق خوشواش
منبع عکس: اینستاگرام @chandarmahale_khoshvash
ییلاق «خوشواش»، «خشواش» یا «خشکواش» در اولین ردیف از کوه‌های بلند جلگه سبز مازندران قرار دارد و کاملا به دریا و شهرهای اطراف خود مشرف است و از همین رو می‌توان آن را بهشت پنهان مازندران نامید.
گاهی وقت‌ها، دريایی از ابر زير پايتان قرار می‌گیرد؛ هرچند که دره‌ها و کوه‌هایی مملو از درختان سبز جنگل نیز زيبايی خاصی به اين منطقه بخشیده‌اند. در سمت جنوب هم منظره نوک کوه و صخره‌های سنگی، چشم‌انداز متفاوت و جذابی به خوشواش داده‌اند. از نوک کوه می‌توان قله‌ی دماوند را مشاهده کرد که بعد از چند کوه ديگر، سربرافراشته است.
منبع عکس: سایت سفیر هراز
«خشواش» (kheshevash) از دو کلمه «خش» به‌معنای «خوش» و «واش» به‌معنای «علف» تشکیل شده است که به‌طور کلی خوش علف یا همان علفزار خوب و مرغوب معنا می‌دهد. این روستا سه محله دارد: «بائس محله» در غرب خوشواش که بافتی قدیمی دارد. «آمل محله» که در مرکز روستا است و اکثر جمیعت آن اهل آمل هستند. «چندر محله» هم در شرق خوشواش قرار دارد و بیشتر اهالی آن به کشاورزی و دامداری مشغول هستند.
عکاس: سعید کمانگریان، منبع عکس: سایت شبکه العالم، اینستاگرام @chandarmahale_khoshvash
از ویژگی‌های متمایز خوشواش که هنوز کاملا از بین نرفته، می‌توان به بافت قدیمی خانه‌ها و کوچه‌ها اشاره کرد. خانه‌های قديمی آن، از کاه و گل و سنگ و پهن اسب و گاو ساخته شده‌اند و برای سقف خانه نيز از الوارهای بلند چوب و تخته استفاده شده است که اغلب روی آن را با گل می‌پوشاندند. قطر دیوارها به یک متر نیز می‌رسد که هم سازه را محکم می‌کند و هم در برابر نفوذ سرما عایق مناسبی است.
حیاط خانه‌ها در گذشته دیوار نداشت و زمانی که همسایه‌ها از حیاط هم رد می‌شدند، با یکدیگر احوالپرسی می‌کردند و جویای حال هم بودند؛ فرهنگی که هنوز هم مرسوم است. این منطقه امکانات رفاهی نظیر آب آشامیدنی و گاز ندارد و اکثرا مردم به شیوه‌ای کاملا اصیل در آن روزگار سپری می‌کنند.
منبع عکس: سایت شبکه العالم
روستای خوشواش، یکی از روستاهای کم‌آب ایران محسوب می‌شود؛ با این حال چشمه‌های متعددی در آن وجود دارد، از قبيل هفت چشمه، مهدی چشمه، مروارید چشمه، معصومه کوثر، انگلج و... که آب بسیار خنک و گوارایی دارند.
پوشش گیاهی و جانوری خوشواش
عکاس: سعید کمانگریان
با افزایش ارتفاع، جنگل‌های انبوه و زیبا، جای خود را به منطقه‌ای صخره‌ای و دشت‌های سرسبز می‌دهند. پوشش گياهی خوشواش به‌دلیل سردسير بودن و قرارگرفتن در ارتفاع، کاملا منحصربه‌فرد و خاص است. در واقع، پوشش گیاهی آن، بوته‌ای است و به‌ندرت درخت بلند در آن رشد می‌کند. از گیاهان این منطقه می‌توان به گون، کنگل، گزنه، زرشک، گالش انگیر، آلبالواک، گل پامچال، گل بنفشه، قارچ و... اشاره کرد.
جانوران و حشرات زیادی نظیر کبک، تیرنگ، جغد، تیکا، کلاغ و عقاب، مارمولک، عقرب، عنکبوت و پروانه در این منطقه زندگی می‌کنند. از جانوران وحشی منطقه‌ی خوشواش هم می‌توان خرس، گرگ، پلنگ و گراز را نام برد.
بهترین زمان سفر به خوشواش مازندران
منبع عکس: سایت سفیر هراز
خوشواش، آب‌وهوای سرد و خشکی دارد؛ به‌طوری که فقط در چهار یا پنج ماه از سال برف ندارد. در طول زمستان که برف زیادی می‌بارد و هوا به‌شدت سرد می‌شود، مردم محلی از ییلاق کوچ می‌کنند.
علاوه بر این، آب‌وهوای آن بسیار متغیر است و در نتیجه در یک لحظه هوا آفتابی و در لحظه‌ای دیگر، ابری، بارانی یا مه‌آلود می‌شود. در هر صورت اگر قصد سفر به این خطه از ایران را دارید، یکی از بهترین نقاطی است که می‌توانید تابستان خنک را تجربه کنید؛ به‌خصوص که در تابستان‌ها، بخاری هیزمی قدیمی در خانه‌ها روشن است که صفای خاصی دارد.
علاوه بر دوچرخه‌سواری که تجربه متفاوتی را برایتان رقم خواهد زد، اگر اهل كوهنوردی هستيد، در ارتفاعات آن به تماشای قله دماوند بنشینید. پياده‌روی در گوشه‌وکنار روستا و عکاسی از سوژه‌های ناب طبيعی و روستايی و همین طور تماشای غروب آفتاب از ميان ابرها هم شاید جزو تجربه‌هایی باشد که در کمتر جایی از ایران نصیب‌تان شود.
در سفر به خوشواش کجا اقامت کنیم؟
منبع عکس: اینستاگرام @aghapour45
در روستای خوشواش، هیچ هتل یا مهمانسرایی فعالیت نمی‌کند و در نتیجه اگر اهل کمپینگ هستید و در این زمینه تجربه دارید، محل مناسبی برای کمپینگ در اطراف روستا پیدا کنید؛ در غیر این صورت، می‌توانید در خانه‌ی افراد محلی اقامت کنید که با آغوش باز از مهمانان خود استقبال می‌کنند و برخی از آن‌ها حتی خانه‌های خود را در اختیار مسافران می‌گذارند.
چطور به خوشواش برویم؟
عکاس: محمد کمالی
برای اینکه به منطقه خوشواش بروید و چند ساعتی را به دور از هیاهوی شهر، در دل یک روستای رویایی با چشم‌اندازی حیرت‌انگیز سپری کنید؛ سه راه پیش رو دارید:
مسیر اول: در جاده‌ی هراز بعد از شرکت آمولو به‌سمت فرعی هلی چال بروید که پس از کپین، به روستای خوشواش می‌رسید.
مسیر دوم: از جاده‌ی هراز راهی هردورود و سپس جاده‌ی خاکی بلده شوید، پس از ۱۱ کیلومتر به تیرستاق و پس از طی ۱۸ کیلومتر به جاده خوشواش خواهید رسید. این مسیر بهترین مسیر برای دسترسی به این ییلاق به حساب می‌آید؛ زیرا هم سرسبز و باصفا است و هم جاده خاکی کمتری دارد.
مسیر سوم: اگر خودروی شاسی بلند دارید، این مسیر را انتخاب کرده و از چمستان حرکت کنید و بعد از گذشتن از واز و گزنا سرا وارد خوشواش شوید.
به‌طور کلی جاده‌های روستای خوشواش، وضعیت خوبی ندارند و همچنان خاکی هستند و به همین دلیل هنگام بارندگی، بسیار لغزنده می‌شوند. هرچند که اين جاده مانع از سفر گردشگران به این روستای ییلاقی نشده است و در طول مسير می‌توانند از پوشش گياهی متفاوت و زیبای اطراف نهایت لذت را ببرند.
طبيعت بكر خوشواش، جاذبه‌های ديدنی بسیاری را به ما هديه می‌دهد؛ ما هم با مراقبت از محيط زيست آن، قدردان این محبت باشیم.
نویسنده: صدیقه شجاعی