عمارت کلاه فرنگی فیروزی آباده

آباده نهمین شهر پر جمعیت استان فارس است. به استناد متون باستان شناسان سکونت در محدوده کنونی آباده به هزاره اول پیش از میلاد باز می‌گردد. این شهر قدیمی در طی زمان تحت تاثیر دوران‌های تاریخی، تجربه‌ها و سرگذشت‌های متفاوتی را به خود دیده است. یکی از آثار مشهود و برگرفته از گذر تاریخ در این شهر بناهای باستانی و تاریخی آن هستند که بخشی از زمان‌های گذشته را به نمایش می‌گذارند. این شهر نیز در دوران قاجار به سبک معماری کلاه فرنگی یا کوشک روی آورده است و عمارت کلاه فرنگی فیروزی نیز یادگاری از آن زمان است. ساخت بناهای کوشک یا کلاه‌ فرنگی که دستاوردی از سفرهای شاهزاده‌های ایرانی به اروپا است در دوران قاجار به اوج خود رسید و با تلفیق معماری سنتی ایرانی و اروپایی عمارت‌های باعظمتی در شهرهای مختلف ایران بنا شدند. کلاه فرنگی در حقیقت نوعی پاویون است که در فضای باز و مشجر قرار دارد و تمام اطراف یا برخی اطراف آن باز است. این نوع معماری سلطنتی در ایران، امپراتوری عثمانی و شبه‌ قاره هند دیده می‌شود. عمارت کلاه فرنگی فیروزی که از جاهای دیدنی آباده به شمار می‌شود، در استان فارس قرار دارد و از آثار دوران قاجاریه است که دارای نقشه تقریبا دایره‌ای بوده و درمیان باغچه‌ای کوچک واقع شده است. این عمارت یک طبقه با وسعتی در حدود ۲۰ متر مربع ، دارای چهار در ورودی و پنجره‌های بلند بوده است. این بنای یک طبقه به سبک کلاه فرنگی شیراز زندیه، هشت گوش ساخته شده است که از سطح زمین حدود یک متر بلندتر است. خود بنا از خشت و گل است و داخل بنا با آجرهای مربع شکل فرش شده است. سقف بنا توسط نجاری بنام علی کاکا منصور ساخته شده است که او نیز از برادران امامی که منبت کاران قابلی بودند دعوت می‌کند تا سقف را آینه کاری یا منبت کنند. این اثر تاریخی که در سال ۱۳۷۹ به شماره ۳۴۰۸ به ثبت آثار ملی ایران رسیده است و در حال حاضر در تملک شهرداری است و برخلاف سایر عمارت‌های کلاه فرنگی که امروزه کاربری موزه و فرهنگی دارند از این بنا استفاده‌ای نمی‌شود. عمارت کلاه فرنگی فیروزی در حاشیه میدان ولیعصر (عج) شهر آباده واقع است. عکس ها از رسول اقلیدی  نویسنده:  بهاره غنچه