rdw در آزمایش خون چیست؟ +محدوده نرمال RDW و انواع آن
تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۳/۹
گلبول‌های قرمز خون حامل اکسیژن در سرتاسر بدن هستند. در نتیجه اهمیت سلامت گلبول قرمز بسیار بالاست. آزمایش‌های مختلفی برای بررسی گلبول‌های قرمز انجام می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به RDW اشاره کرد. آزمایش RDW در واقع یک روش آماری است که وضعیت گلبول‌های قرمز را مورد بررسی قرار میدهد و به شما می‌گوید که آیا تمام گلبول‌های قرمز شما یکسان هستند یا نه. در ادامه بیشتر به rdw در آزمایش خون و میزان نرمال آن می‌پردازیم و همچنین انواع آن را به شما معرفی می‌کنیم.
RDW در آزمایش خون چیست؟
عبارت RDW خلاصه‌ای از “Red blood cell Distribution Width” است که اگر بخواهیم آن را به فارسی ترجمه کنیم، برابر با توزیع اندازه عرض گلبول قرمز در خون می‌شود. در واقع تست RDW با اندازه‌گیری ابعاد سول‌های خونی، مسئله یکسان بودن ابعاد و اندازه آن‌ها را روشن می‌سازد. بالا بودن مقدار RDW می‌تواند یک نشانه برای مشکلی پزشکی باشد و باید توسط فوق تخصص خون مورد بررسی قرار گیرد.
اگر شما در آزمایش خون خود چنین مشکلی را پیدا کردید، میتوانید از طریق این صفحه بهترین فوق تخصص خون در تهران را پیدا کنید و با نشان دادن نتیجه آزمایش، درخواست بررسی بیشتر شرایط خود را داشته باشید.
در ادامه به بررسی اهمیت RDW آزمایش خون پرداخته و درباره انواع آن صحبت می‌کنیم.
آزمایش RDW برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
اندازه‌گیری میزان rdw خون شما معمولاً بخشی از آزمایش CBC یا “Complete Blood Count” است. در این آزمایش گلبول‌های قرمز شما از نظر اندازه بررسی میشوند تا تفاوت میان آن‌ها شناسایی گردد. تفاوت در اندازه گلبول‌های قرمز می‌تواند یک مشکل پزشکی باشد. از تست RDW بیشتر برای شناسایی بیماری آنمی استفاده می‌شود. بیماری آنمی باعث اختلال در اکسیژن‌رسانی به ارگان‌های بدن می‌شود.
البته از تست RDW برای موارد دیگری هم استفاده می‌شود و ترکیب آن با دیگر تست‌ها می‌تواند به بررسی و شناسایی بیماری‌هایی مثل تالاسمی (کم‌خونی ماژور) هم کمک کند.
محدوده نرمال RDW آزمایش خون چقدر است؟
مقدار RDW نشان میدهد که گلبول‌های قرمز شما تا چه اندازه با یکدیگر تفاوت دارند. جالب است بدانید که مقدار مطلوب برای rdw برابر با صفر نیست! در واقع اگر تمام گلبول‌های قرمز شما دقیقاً مشابه یکدیگر باشند، باز هم احتمال مشکل‌دار بودن خون شما می‌رود!
بازه مطلوب RDW برای بزرگسالان به دو روش بیان می‌شود:
RDW-CV : بین ۱۱.۶ تا ۱۴.۶ درصد
RDW-SD : بین ۳۹ تا ۴۶ fL
بیشتر یا کمتر بودن مقدار RDW از این بازه، نشانه‌هایی دارد که در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
انواع RDW چه تفاوتی با همدیگر دارند؟
مقدار rdw می‌تواند به دو شکل گزارش شود. اگر برایتان سوال شده که RDW-CV در آزمایش خون چیست و چه تفاوتی با RDW-SD دارد، باید به شما بگوییم که تفاوت این دو، تنها در روش محاسبه آن است. در واقع عبارت CV مخفف ضریب واریانس و SD مخفف انحراف استاندارد است.
به‌صورت‌کلی هر دو روش انحراف استاندارد و ضریب واریانس می‌توانند به صورت مشابه تفسیر شوند و تنها در نوع بیان آن‌ها تفاوت‌هایی وجود دارد. از آن‌جایی که بیان ضریب واریانس با درصد است و تفسیر آن ساده‌تر است، معمولاً در آزمایش خون نیز RDW-CV ذکر می‌شود.
نتیجه حاصل از آزمایش RDW چگونه تفسیر می‌شود؟
باید بدانید که حتی اگر مقدار RDW پایین باشد، به تنهایی نمی‌تواند نشانه سلامتی کامل شما باشد. به عبارتی rdw می‌تواند احتمال مشکل پزشکی شما را تایید کند اما قادر به رد کردن آن نیست. نتایج RDW در کنار نتایج دیگر آزمایش‌هایی که از خون شما انجام می‌شود کاربردی است و می‌تواند به نتیجه‌گیری پزشک درباره موارد زیر کمک کند:
کمبود آهن
انواع مختلف کم‌خونی
تالاسمی
کم‌خونی داسی‌شکل
پایین بودن مقدار RDW آزمایش خون اگر بیش از اندازه باشد، مطلوب نیست. برای مثال اگر مقدار rdw کمتر از ۱۰.۲ درصد باشد، می‌تواند نشانه‌ای از آنمی ماکروسیتیک و میکروسیتیک باشد. آنمی ماکروسیتیک در حالتی ایجاد می‌شود که تولید گلبول‌های قرمز به اندازه کافی نیست اما گلبول‌های تولیدشده بزرگ‌تر از اندازه استاندارد خود هستند. در مقابل بیماری آنمی میکروسیتیک به حالتی اطلاق می‌شود که گلبول‌های قرمز کوچک‌تر از اندازه استاندارد خود باشند. در این دو حالت مقدار RDW پایین است؛ چرا که گلبول‌های قرمز با اینکه در حالتی غیرعادی به سر می‌برند اما یا همه بزرگ هستند یا همه کوچک و تفاوت میان آن‌ها اندک است.
بالا بودن نتیجه RDW می‌تواند پزشک شما را به مشکلاتی مشکوک کند اما معمولاً بالا بودن rdw را در کنار آزمایش دیگری به نام MCV می‌سنجند. این آزمایش میزان متوسط فضای اشغال‌شده توسط هر گلبول قرمز را اندازه‌گیری می‌کند. در سناریوهای مختلف نرمال، کم یا زیاد بودن MCV، بررسی احتمالاتی که باعث بالا رفتن RDW شده‌اند هم متفاوت می‌شود. بیایید این قسمت را به صورت مفصل بررسی کنیم.
بالا بودن RDW در آزمایش خون یعنی چه؟
بالا بودن میزان rdw بسته به اینکه میزان MCV چه میزانی باشد، احتمالات متفاوتی دارد.
RDW بالا اما MCV نرمال
در این حالت مشکل شما خیلی بحرانی نیست. این مورد می‌تواند نشانه‌ای از آغاز کمبود ویتامین B12، فولیک اسید و همچنین فقر آهن در بدن شما باشد. شما میتوانید از طریق سایت بهترینو، با مراجعه به دکتر تغذیه در تهران و گرفتن یک برنامه غذایی دقیق، این کمبود مواد مغذی را در بدن خود رفع نمایید.
RDW بالا، MCV پایین
در حالتی که مقدار RDW بیشتر از نرمال اما مقدار MCV کمتر از بازه نرمال خود باشد، احتمالات زیر برای بیماری شما محتمل است:
فقر آهن: در این حالت به دلیل کمبود مقدار آهن بدن هموگلوبین خون مقدار کافی آهن برای ایجاد ندارد و در نتیجه ممکن است انتقال اکسیژن با اختلال مواجه شود. همچنین تولید ناکافی هموگلوبین منجر به تولید ناکافی گلبول قرمز و در نتیجه کم‌خونی شود.
تالاسمی اینترمدیا: نوعی دیگر از اختلالات خونی است که در آن کمبود یک یا چند عنصر مؤثر در تولید هموگلوبین رخ میدهد. در چنین شرایطی تکه‌تکه شدن گلبول‌های قرمز به اجزای کوچک‌تر می‌تواند منجر به کم شدن MCV شده و همزمان باعث افزایش rdw شود؛ چرا که با تکه‌تکه شدن گلبول‌های قرمز، تفاوت میان اندازه گلبول‌های سالم و شکسته زیاد شده و مقدار RDW افزایش می‌یابد با اینکه میانگین فضای اشغال‌شده توسط هر گلبول (MCV) کاهش یافته است.
RDW بالا، MCV بالا
اگر هر دو شاخص RDW و MCV در آزمایش خون بالا باشند، یکی از احتمالات زیر ممکن است رخ داده باشد. البته در این حالت برای تشخیص دقیقتر نیاز به بررسی بیشتر وجود دارد و پزشک آزمایش‌های دیگری برای تشخیص دقیق بیماری تجویز می‌کند.
بیماری کبدی: کبد بزرگ‌ترین عضو بدن است و به نوعی وظیفه فیلتر خون را برعهده دارد. به دلیل ارتباط تنگاتنگ بین کبد و سیستم خون‌رسانی، بالا رفتن RDW می‌تواند نشانه‌ای از بیماری کبدی باشد.
کم‌خونی همولیتیک: همولیتیک آنمی یا کم‌خونی همولیتیک احتمال دیگری است که در این شرایط باید در نظر بگیرید. این کم‌خونی در اثر تخریب زودهنگام گلبول‌های قرمز ایجاد می‌شود. در نتیجه‌ی این تخریب، مغز استخوان با تولید نوعی خاص از گلبول‌های قرمز که اندازه بزرگ‌تر و چگالی کمتری دارند، تعداد این گلبول‌های خونی را افزایش میدهد که باعث می‌شود تا این اختلاف اندازه بین گلبول‌های بزرگ‌تر و گلبول‌های نرمال در rdw آزمایش خون خود را نشان دهد.
چه زمانی به آزمایش RDW نیاز داریم؟
آزمایش RDW به عنوان زیرمجموعه آزمایش CBC انجام می‌شود و در دو حالت می‌تواند برای شما تجویز شود: در حالت اول شما قصد دارید تا یک چکاپ عمومی داشته باشید. پزشک هم برای بررسی شرایط خون شما، آزمایش CBC را تجویز می‌کند و از این طریق شما میتوانید تست RDW را هم انجام دهید. در حالت دوم شما نشانه‌هایی دارید که پزشک صلاح می‌بیند برای بررسی بیشتر، از شما آزمایش‌های خون مرتبط مثل CBC و rdw را دریافت کند تا با بررسی آن‌ها بتواند تشخیص بهتری بدهد.
درصورتی‌که نشانه‌هایی از بیماری‌های کبدی، کم‌خونی، قلب و حتی کلیوی داشته باشید، بررسی آزمایش خون توصیه می‌شود. اگر می‌خواهید بدانید برای چه نشانه‌هایی نیاز به آزمایش RDW دارید، ادامه مطلب را بخوانید.
نشانه‌ها و علائم کم‌خونی
اگر دچار سردرد هستید یا به صورت ناگهانی اشتهای خود را از دست می‌دهید، این احتمال وجود دارد که دچار کم‌خونی باشید. احساس ضعف یا خستگی غیرعادی در طول روز، بی‌حسی یا گزگز در دست‌ها و پاها، اختلال تمرکز و موارد مشابه همگی از علائم کم‌خونی به شمار می‌روند. درصورتی‌که این علائم را داشته باشید، پزشک برایتان آزمایش خون می‌نویسد تا بتواند علت آن علائم را شناسایی کند.
اگر کم‌خونی در شما شدیدتر از تصورتان باشد، باید علائمی مانند زخم‌های دهانی، تنگی نفس، شکنندگی ناخن‌ها، رنگ‌پریدگی پوست و احساس سرگیجه هم داشته باشید. علامتی مثل تمایل به خوردن خاک و یخ نیز می‌تواند نشانی از کم‌خونی باشد. همچنین مشاهده رنگ آبی در قسمت سفید کره چشم، نشانه دیگری است که باید آن را جدی بگیرید.
جمع‌بندی
آزمایش خون یکی از بخش‌های جدانشدنی چکاپ دوره‌ای است. rdw در آزمایش خون شاخص تفاوت در اندازه گلبول‌های قرمز است و با بررسی آن در کنار دیگر شاخص‌ها می‌توان به نتایجی درباره سلامتی سیستم خون‌رسانی و ارگان‌هایی مثل کبد رسید. اگر شما هم تمایل دارید تا برای چکاپ دوره‌ای یا بررسی برخی از علائمی که دارید، به یک آزمایشگاه معتبر مراجعه کنید، میتوانید از طریق سایت بهترینو، به بهترین آزمایشگاه تهران دسترسی داشته باشید.
سایر مقالات مرتبط: