t4 در آزمایش خون چیست+ محدوده نرمال و انواع آن

گاهی افراد هنگام بروز مشکلات تیروئید نیازمند آزمایش T4 می‌شوند؛ اولین سوال این افراد این است، وجود T4‌ در آزمایش خون چیست؟ یکی از مهم‌ترین هورمون‌های مترشحه از تیروئید، هورمون T4 یا تیروکسین است که برای بررسی اختلالات آن، میزان آن را در خون بررسی می‌کنند. زمانی که میزان این هورمون در خون بیشتر یا کمتر از محدوده نرمال باشد، فرد دچار پرکاری یا کم کاری تیروئید می‌شود. برای درمان این مشکلات، حتما به پزشک باید مراجعه کرد و از همه مهم‌تر، سبک زندگی اصولی داشت. در این مقاله به توضیح کامل اختلالات هورمون تی ۴ و روش‌های درمانی آن می‌پردازیم پس، تا انتها همراه ما باشید. 

گاهی افراد از علائمی مانند ضعف عضلانی، تغییر وزن ناگهانی و تپش قلب شکایت می‌کنند؛ این علائم ممکن است نشان‌دهنده اختلالات مربوط به پرکاری یا کم کاری غده تیروئید باشد. آزمایش T4 یکی از بهترین روش‌ها برای پی بردن به اختلالات غده تیروئید است. شما با استفاده از تست تی ۴ می‌توانید میزان آن را در خون اندازه‌گیری کنید. انجام این تست به منظور بررسی و چکاپ کل بدن می‌باشد و فرد را از سلامت غده تیروئید مطلع می‌کند. هورمون تی ۴ که به تیروکسین‌ معروف است، دارای نقش بسیار مهم و حیاتی در عملکردهای بدن می‌باشد. پزشک جهت بررسی وضعیت غده تیروئید، در کنار آزمایش‌های مربوط به T3و TSH، آزمایش تی ۴ هم تجویز می‌کند.

 هورمون T4 دارای انواع مختلفی است؛ قسمتی از آن به شکل پروتئین‌های متصل، در خون وجود دارد و بخش دیگر، به صورت آزاد در خون در حال گردش هستند.  T4 آزاد یا فری T4 نام‌های دیگر این هورمون است که به شکل آزاد در خون در حال گردش هستند. از طرفی، به کل هورمون‌های چسبیده و آزاد خون، T4 تام یا کل گفته می‌شود. هورمون تی ۴ که به شکل آزاد است، برای بافت‌ها و بدن قابل استفاده می‌باشد اما، بیشترین میزان تی ۴در خون، به شکل متصل به پروتئین و غیرقابل استفاده می‌باشد. 

پس با توجه به وجود دو نوع متفاوت T4، دو  آزمایش  تی ۴ وجود دارد؛ آزمایش T4 آزاد و آزمایش T4 کل. زمانی که از تی کل آزمایش گرفته می‌شود، میزان تی متصل و آزاد اندازه‌گیری می‌شود ولی، در آزمایش تی آزاد فقط تی‌های غیرمتصل اندازه‌گیری می‌شود. با توجه به کاربرد و میزان دسترسی بیشتر بدن  به T ازاد، معمولا آزمایش تی ۴ آزاد را ترجیح می‌دهند. 

برای انجام آزمایش  T4، می‌توانید به مراکز درمانی، مطب پزشک یا آزمایشگاه مراجعه کنید. انجام این آزمایش به طور معمول طبق دستور پزشک است ولی، می‌توان آن را در آزمایشگاه‌های غیر دولتی نیز انجام داد. میزان T4 موجود در خون به صورت نانوگرم در دسی لیتر یا pmol/L تعیین می‌شود‌. میزان نرمال و طبیعی این هورمون گاها در ازمایشگاه‌های متفاوت کمی متغیر است. محدوده طبیعی و نرمال هورمون T4 به شرح زیر می‌باشد:

• ۰.۷ تا ۲ نانوگرم بر دسی لیتر میزان طبیعی هورمون T4 آزاد 

• ۵ تا ۱۲ میکروگرم بر دسی لیتر محدوده طبیعی T4 کل 

پایین بودن T4‌ در آزمایش خون + علت، نشانه‌ها و نحوه درمان

با کاهش میزان تولید هورمون‌های تیروئید، غده تیروئید دچار کم کاری می‌شود. زمانی که میزان تی ۴ در آزمایش خون پایین باشد، علائم و نشانه‌های متفاوتی بروز خواهد کرد. برخی از این علائم شامل موارد زیر می‌شود: 

• ضعیف شدگی سیستم تنفسی 

• آسیب دیدگی دستگاه عصبی 

• هنگام کاهش میزان هورمون‌های تیروئید از جمله تی۴، روند تخمک‌گذاری در آن‌ها با اختلال‌هایی روبه‌رو می‌شود و در نهایت، باعث کاهش تخمک‌گذاری خواهد شد. 

• بروز بیماری‌های گواتر

• وجود مشکل‌های قلبی و عروقی

• بروز بیماری که در آن بیمار به طور پیوسته احساس سرما و خواب آلودگی می‌کند. اگر این مشکل حل نشود بیمار به هاشیموتو دچار می‌شود. 

• هنگامی که غده تیروئید از فعالیتش کاسته می‌شود، بخاطر کاهش میزان متابولیسم بدن، اختلالات گوارشی به وجود می‌آید. 

• بروز بیماری‌های پوستی هنگام کاهش فعالیت تیروئید از دیگر علائم آن است. در واقع با کاهش فعالیت‌های متابولیک، خشکی و سردی پوست بروز می‌کند. 

• این افراد دچار افزایش وزن می‌شوند

• ورم صورت 

• نفخ و یبوست 

• سیاهی زیر چشم 

• سقط‌های مکرر 

• فراموش‌کاری 

اگر دارای علائم بالا هستید، حتما در اولین فرصت به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت را شناسایی و درمان مخصوص به آن را تعیین کند. رژیم غذایی که هنگام کم کاری تیروئید باید مصرف کرد شامل مواردی همچون، مغزهای فندق و بادام برزیلی خام که دارای میزان زیادی سلنیوم هستند. لوبیا، سویا و غلات سبوس دار مثل برنج و ماکارونی. از درمان‌های مهم این عارضه می‌توان به مصرف داروهای Synthroid و Levo-T به صورت روزانه اشاره کرد. این داروها دارای هورمون مصنوعی تیروئید لووتیروکسین است که حتما طبق نسخه پزشک باید مصرف شود. میزان دوز مصرفی این دارو توسط پزشک مشخص می‌شود و باید بسیار به آن دقت شود تا بتواند باعث تنظیم ترشح تیروئید و جبران کمبود هورمون‌های بدن شود. 

بالا بودن T4‌ در آزمایش خون + علت، نشانه‌ها و نحوه درمان

بالا بودن هورمون تی ۴ در آزمایش خون می‌تواند نشان‌دهنده‌ پرکاری غده تیروئید باشد؛ این عارضه دارای علائم و نشانه‌های متنوعی است. پرکاری تیروئید در اثر عواملی مثل اختلالات دستگاه ایمنی، التهاب غده تیروئید یا افزایش مصرف ید، عوامل ژنتیکی به وجود می‌آید. این مشکل می‌تواند باعث بروز اختلالات قلبی و عروقی یا مشکلات مربوط به استخوان‌سازی شود. در ادامه برخی از مهم‌ترین علائم را توضیح می‌دهیم:

• داشتن تپش قلب شدید و نارسایی قلبی 

• انواع سکته مغزی و قلبی 

• کاسته شدن ناگهانی و شدید وزن

• ضعف‌های عضلانی و لرزش اعضای بدن به خصوص دست‌ها 

• حساسیت به گرما

• اسهال و تعریق زیاد

• اختلال در خواب مثل بی خوابی 

• عصبانیت و اضطراب و آشفتگی 

• تحریک پذیری زیاد

• اختلال در قاعدگی مثل کاهش شدت ریزش خون و افزایش طول دوره یا گاها توقف آن 

• مشکل‌های بینایی و سوزش چشم

اگر دارای یک تیروئید پرکار هستید، در اولین مرحله باید سبک زندگی درستی داشته باشید زیرا بسیار کمک‌کننده خواهد بود. به عنوان مثال، باید دارای یک رژیم غذایی اصولی باشد که باعث تشدید بیماری نشود؛ از طرفی، با انجام فعالیت در کاهش فعالیت تیروئید تأثیر بگذارید. از دیگر روش‌های درمانی می‌توان به استفاده از ید رادیواکتیو اشاره کرد که جزو درمان‌های رادیوتراپی محسوب می‌شود. این راهکار بسیار موثر است و با مصرف خوراکی این ید باعث جذب آن از طریق تیروئید می‌شود؛ در نتیجه، اندازه این غده کوچکتر می‌شود. نتیجه این روش درمانی، گاها تا چند ماه طول می‌کشد به همین خاطر همراه با آن از داروهایی مثل پروپیل تیوراسیل یا کاربی مازول تجویز می‌کنند. 

پزشک ممکن است برای درمان این مشکل برای‌ شما داروهای مثل مسدود کننده‌های بتا تجویز کند؛ حتی در برخی موارد احتمال جراحی تیروئید که تیروئیدکتومی نام دارد انجام بگیرد. این افراد برای ادامه زندگی باید از داروهایی جبران کننده فعالیت تیروئید استفاده کنند. البته، بهترین درمان برای اختلالات تیروئید، پیشگیری از بروز آن است.

سخن پایانی

گاهی افراد از علائمی مانند خستگی و ضعف عضلات، تپش قلب شدید، کاهش یا افزایش شدید وزن شکایت می‌کنند که ممکن است نشان‌دهنده پرکاری یا کم‌ کاری تیروئید باشد. در این زمان، بهترین تست آزمایش T4 است که به دو شکل تی ۴ آزاد و کل در خون وجود دارد. محدود نرمال این دو هورمون بین ۰.۷ تا ۲ و ۵ تا ۱۲ است. کاهش یا افزایش هورمون تی ۴ در خون با علائم و نشانه‌های متفاوتی همراه می‌باشد. برای هر کدام از این مشکلات، درمان مخصوصی وجود دارد که با نظارت فوق تخصص خون صورت می‌گیرد و می‌توانید با آن‌ها مراجعه کنید.

سایر مقالات مرتبط: