علائم چربی خون بالا در مردان + عوارض و روش‌های درمان
تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۳/۲۷
اگر سطح کلسترول خون بالا باشد، به اصطلاح به آن چربی خون می‌گویند. در این حالت فرد در معرض خطرات بسیاری قرار دارد و باید به درمان چربی خون بپردازد. متاسفانه علائم چربی خون بالا در مردان و زنان خیلی مشهود نیست. به عبارتی ممکن است که فرد بدون داشتن هر گونه علائمی، چربی خون بالایی داشته باشد. در این مطلب همه چیز را درباره چربی خون بالا، عوارض، محدوده نرمال چربی خون و روش‌های درمانی و پیشگیری از چربی خون را می‌آموزید.
چربی خون چیست؟
چربی برای عملکرد درست مغز، ذخیره ویتامین‌ها و خیلی کارکردهای دیگر ضروری است. با این حال افزایش سطح کلسترول خون با نام چربی خون بالا شناخته می‌شود. زمانی که سطح کلسترول در خون بالا برود، احتمال رسوب آن در رگ‌ها وجود دارد. این امر میتواند بسیار خطرناک باشد. البته سطح نرمال چربی خون در زنان و مردان متفاوت است. همچنین چربی خون انواع مختلفی دارد.
انواع چربی خون را بشناسید
به صورت کلی چربی خون در دو دسته کلسترول و تری‌گلیسیرید قرار می‌گیرد. کلسترول به دو شکل در خون حمل می‌شود. لیپوپروتئین‌ها وظیفه حمل کلسترول در خون را دارند و به دو دسته خوب و بد تقسیم می‌شوند:
کلسترول بد که با نام اختصاری LDL شناخته می‌شود، مخفف لیپوپروتئین کم‌چگال است. زیاد شدن LDL در خون میتواند آسیب‌های فراوانی به سلامتی شما وارد کند. چرا که حضور بیش از اندازه این نوع از لیپوپروتئین به تجمع و رسوب کلسترول در خون کمک می‌کند.
نوع دیگر لیپوپروتئین، HDL نامیده می‌شود که به لیپوپروتئین پرچگال گفته می‌شود. این نوع از لیپوپروتئین به جمع‌آوری کلسترول‌های اضافی و دفع آن کمک می‌کنند و مانع از رسوب کلسترول در رگ‌ها می‌شوند. در نتیجه بیشتر بودن HDL نسبت به LDL ضروری است.
نوع دیگر چربی خون، تری‌گلیسیرید نامیده می‌شود که هرچند از نظر ساختاری مشابه کلسترول نیست، اما باعث بیماری‌های قلبی بسیاری است. در آزمایش‌های خون علاوه بر اندازه‌گیری سطح کلسترول، میزان تری‌گلیسیرید خون نیز اندازه‌گیری می‌شود.
محدوده نرمال چربی خون در مردان و زنان
براساس استانداردهای پزشکی، چربی خون در مردان و زنان یک سطح نرمال دارد که اگر بالاتر از آن باشد، خطرناک است. البته تفسیر دقیق آزمایش خون به عهده پزشک است و بهتر است با مراجعه به متخصص داخلی، نتیجه آزمایش را پیگیری کنید.
بااین‌حال سطح نرمال چربی خون برای مردان و زنان بر اساس جدولی است که در ادامه می‌بینید.
چرا مردان بیشتر در معرض چربی خون بالا هستند؟
علائم چربی خون بالا در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود. این مسئله به دلایل مختلفی میتواند رخ دهد. دقت کنید که چربی خون بالا در هر دو جنسیت بسیار خطرناک است و باید پیگیری شود. اما از آنجایی که علائم آن چندان روشن نیست و میزان ابتلا در آقایان بیشتر است، توصیه می‌شود که آقایان آن را جدی‌تر بگیرند. در ادامه دلایلی که باعث می‌شود مردان در ابتلا به چربی خون بالا مستعدتر باشند را بررسی می‌کنیم.
تاثیر عوامل هورمونی در چربی خون
آقایان سطح تستوسترون بالاتری نسبت به خانم‌ها دارند. تستوسترون به عنوان هورمون جنسی مردانه میتواند باعث افزایش سطح کلسترول در خون شود. همچنین برخی عوامل ژنتیکی مانند تغییر ژنتیکی هیپرکلسترولمی در مردان بیشتر دیده می‌شود. در نتیجه از نظر ژنتیکی و هورمونی مردان بیشتر در معرض چربی خون بالا هستند.
سبک زندگی کم‌تحرک
امروزه اغلب مشاغلی که آقایان در آن فعالیت دارند، کم‌تحرک و گاه بدون تحرک است. مشغول بودن ساعات طولانی به فعالیت شغلی یکی دیگر از عواملی است که آقایان را برای چربی خون بالا مستعد می‌کند. همچنین به دلیل تغییر سبک زندگی در دنیای مدرن، دیگر فعالیت‌های دنیای سنتی مشمول زندگی مردان نمی‌شود و همین عامل میتواند در ابتلا به چربی خون بالا موثر باشد.
استرس مزمن و فشار روانی
سختی‌های زندگی و فعالیت اقتصادی در آقایان تاثیر به‌سزایی در افزایش سطح کلسترول بد در خون می‌شود. وجود نگرانی‌های شغلی از یک طرف و دشواری‌های تأمین خانواده از طرف دیگر باعث شده تا مردان بیشتر از زنان در معرض چربی خون بالا باشند.
پرخوری
یکی دیگر از عواملی که آقایان را برای داشتن علائم چربی خون بالا مستعدتر می‌کند، پرخوری است! ترجیح غذاهای فست‌فودی به غذای سالم و رواج غذاهای سرخ‌کردنی و آماده از دلایلی است که باعث می‌شود افراد به پرخوری رو بیاورند. چراکه این غذاها سیری کاذب ایجاد می‌کنند و باعث افزایش تعداد وعده‌های غذایی یا ایجاد عادت‌های ریزه‌خواری در افراد می‌شوند.
علائم چربی خون بالا در مردان
متاسفانه در بیشتر مواقع چربی خون بالا هیچ علامت بالینی مشخصی ندارد و یک فرد با احوال عادی نیز میتواند چربی خون بالا داشته باشد. این موضوع باعث می‌شود تا اهمیت چکاپ‌های دوره‌ای دو چندان شود. به صورت عمومی لازم است که افراد حداقل سالی یک مرتبه برای آزمایش خون اقدام کنند.
در صورت بروز علائم زیر میتوانید به چربی خون به عنوان یکی از عوامل مؤثر فکر کنید. البته در نظر بگیرید که این علائم، عمومی هستند و به صورت قطعی مربوط به چربی خون نمی‌شوند. اما بررسی و پیگیری هر کدام از این علائم برای پیشگیری از خطرات بعدی ضروری است.
· خستگی غیرعادی
· درد در ناحیه قفسه سینه
· مشکلات نعوظ و اختلال در میل جنسی
· زردی در اطراف چشم یا مفصل‌ها
هر کدام از این علائم به نوعی می‌توانند زنگ خطری برای پیگیری چربی خون بالا در مردان باشند، پس آن‌ها را جدی بگیرید.
عوارض و خطرات چربی خون بالا
وقتی چربی خون بیش از حد افزایش یابد، خطراتی شما را تهدید می‌کند. با توجه به اهمیت کارکرد اعضایی که توسط چربی خون تهدید می‌شوند، پیگیری فوری این مسئله برای جلوگیری از اتفاقات ناگوار ضرورت دارد.
بیماری‌های قلبی و عروقی
افزایش سطح چربی در خون باعث می‌شود تا رسوب چربی (کلسترول و تری‌گلیسیرید) در رگ‌ها ایجاد شود. این امر با باریک کردن رگ‌ها باعث جریان ناپایدار خون شده و بیماری‌های عروقی مانند گرفتگی رگ‌ها و بیماری‌های قلبی مختلفی را ایجاد می‌کند. رسوب زیاد کلسترول و جریان خون نامناسب حتی میتواند منجر به سکته قلبی شود، چرا که یکی از محل‌های تجمع چربی، در اطراف قلب است و زمانی که رگ‌های تغذیه‌کننده قلب دچار گرفتگی شوند، نمی‌توانند به درستی قلب را تغذیه کنند که این امر باعث سکته قلبی می‌شود.
آسیب به کلیه‌ها
یکی دیگر از اندام‌هایی که با چربی بالای خون آسیب‌پذیر می‌شود، کلیه است. این آسیب به چند روش گوناگون به کلیه وارد می‌شود.
عروق کلیه: آسیب چربی خون متوجه بافت رگ‌های کلیه است که میتواند توسط چربی خون مسدود یا محدود شده و خون‌رسانی به کلیه را مختل کند.
اختلال در تصفیه خون: گلومرول‌هاست که وظیفه تصفیه خون را دارند و چربی بالا در خون میتواند باعث اختلال در عملکرد این قسمت شود.
افزایش فشارخون: چربی خون به صورت غیرمستقیم میتواند منجر به افزایش فشار خون شود و فشار خون به صورت مستقیم بر کلیه اثر منفی دارد و باعث بروز بیماری‌های کلیوی می‌شود.
آسیب به کبد
اندام آسیب‌پذیر بعدی در برابر چربی خون بالا، کبد است. حتماً نام کبد چرب را شنیده‌اید. کبد چرب به حالتی گفته می‌شود که تجمع چربی در سلول‌های کبدی بیش از حد مجاز می‌شود. این تجمع میتواند بدون التهاب یا با التهاب باشد. در صورت ایجاد التهاب در کبد، احتمال بیماری‌های کبدی مثل سیروز کبدی و سرطان کبد افزایش می‌یابد.
مشکلات جنسی
یکی دیگر از مشکلاتی که چربی خون بالا ایجاد می‌کند، مشکلات جنسی است. این اتفاق میتواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم باشد:
تأثیر مستقیم بر جریان خون: یکی از علائم چربی خون بالا در مردان ایجاد مشکلات جنسی متعدد است. گرفتگی رگ‌های اندام تناسلی میتواند باعث شود تا اختلال نعوظ افزایش یابد و مشکلات جنسی تشدید شود.
اثرگذاری بر هورمون‌ها: چربی خون بالا منجر به کاهش هورمون جنسی مردانه (تستوسترون) در خون می‌شود. کاهش ترشح تستوسترون تا حد زیادی با کاهش توان جنسی آقایان مرتبط است.
تأثیر غیرمستقیم با بیماری‌های قلبی: برخی از بیماری‌های قلبی نیز می‌توانند باعث کاهش میل جنسی و توان جنسی در آقایان شوند. در نتیجه چربی خون با ایجاد بیماری قلبی میتواند به صورت غیرمستقیم هم باعث مشکلات جنسی آقایان شود.
روش‌های پیشگیری از چربی خون بالا
مبتلا نشدن به چربی خون بالا خیلی راحت‌تر از درمان است. برای همین بهتر است روش‌های پیشگیری را جدی بگیرید. رعایت چند مورد از اصول تغذیه به راحتی میتواند به شما در کنترل چربی خون کمک کند.
تغییر سبک زندگی
مجموعه‌ای از فعالیت‌ها هستند که به عنوان زیرمجموعه‌ای از تغییر سبک زندگی می‌توانند به کنترل چربی خون کمک کنند. فرقی ندارد که علائم چربی خون بالا در مردان را داشته باشید یا خیر؛ رعایت این موارد به نگهداری چربی خون در سطح سلامت کمک می‌کند.
رژیم غذایی سالم
تمام بیماری‌های اکتسابی مانند چربی خون در تغذیه ما ریشه دارند. داشتن یک برنامه غذایی سالم، کم کردن مصرف سرخ‌کردنی‌ها و غذاهای فست‌فودی در کنار مصرف محصولاتی با ارزش غذایی بالا به شما در سالم ماندن کمک زیادی می‌کند. شما میتوانید برای رعایت این مورد با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.
ورزش منظم
ورزش کردن به صورت منظم و بر اساس یک برنامه اصولی میتواند به کنترل سطح چربی خون شما کمک کند. ورزش کردن را جدی بگیرید و آن را در برنامه هفتگی خود بگنجانید.
کنترل وزن
افزایش وزن میتواند اولین علامت هشدار برای افزایش سطح چربی در خون باشد. وزن خود را به صورت مداوم پایش کنید و هر گونه افزایش وزن چشمگیر را جدی بگیرید.
ترک سیگار و الکل
مصرف دخانیات و الکل در افزایش سطح کلسترول خون و کاهش کیفیت خون اثرگذار است. سیگار با تخریب دیواره عروق و ایجاد التهاب در رگ‌ها باعث افزایش رسوب چربی در عروق می‌شود. مصرف الکل هم با افزایش سطح تری‌گلیسیرید در خون میتواند آسیب جدی به کبد و قلب شما وارد کند. با ترک این دو عامل میتوانید از چربی خون بالا پیشگیری کنید.
خواب کافی
شاید دور از ذهن به نظر برسد اما خواب کافی و باکیفیت میتواند از افزایش چربی خون جلوگیری کند. اثرگذاری خواب به صورت غیر مستقیم و با کاهش استرس، تنظیم هورمون‌ها، کنترل سطح قند در خون و حفظ وزن سالم به شما در جلوگیری از ابتلا به چربی خون بالا کمک کند.
پایش منظم چربی خون با آزمایش
رعایت چکاپ‌های دوره‌ای و پایش منظم چربی خون به شما کمک می‌کند تا در صورت مشاهده هرگونه افزایش چربی خون، بتوانید با اقدامات صحیح سطح چربی را به میزان نرمال آن برگردانید و نیازمند درمان دارویی نباشید.
درمان چربی خون چگونه است؟
روش‌های غیردارویی شامل همین مواردی است که در بالا به عنوان روش‌های پیشگیری از ابتلا به چربی خون ذکر کردیم. درصورتی‌که چربی خون شما خیلی بالاتر از سطح نرمال باشد، با صلاحدید پزشک متخصص باید درمان دارویی را شروع کنید. پزشک میتواند داروهای کاهنده کلسترول خون را برای شما تجویز نماید. بسته به شرایط شما و علت افزایش چربی خون، باید از پزشکان داخلی، متخصص غدد و متخصص قلب و عروق کمک بگیرید.
شاید خواندن این مطالب برای شما مفید باشد.