خشکی دهان نشانه چیست و چگونه میتوان آن را درمان کرد؟
تاریخ انتشار:
احتمالا برایتان پیش آمده باشد که بعد از خواب، احساس خشکی در دهان کرده باشید. اما، این خشکی دهان نشانه چیست؟ آیا بین علت خشکی دهان و بیماری سایر اندامها ارتباطی وجود دارد؟ اگزوستوما یا خشک شدن دهان و گلو، یکی از هزاران مشکل رایج بین مردم است که بر اثر عواملی مانند، کم آبی بدن، کاهش ترشح بزاق و مشکلات تنفسی به وجود میآید. امروزه با بکارگیری روشهایی مانند بخور آبی، جویدن آدامس، عدم مصرف الکل و دخانیات و ….این مشکل قابل حل شده است. در ادامه به توضیح دقیقتر علت این عارضه و روشهای درمانی آن خواهیم پرداخت؛ پس تا انتها همراه ما باشید.
خشکی دهان نشانه چیست؟
همه افراد برای تمیز و مرطوب شدن دهان، همچنین هضم غذا، به بزاق احتیاج دارند؛ بزاق در پیشگیری از عفونت دهان، با کنترل کردن قارچها و میکروبها نقش دارد. در صورتی که به میزان کافی بزاق تولید نشود، احساس ناراحتی و خشکی در دهان خواهید داشت. اما آیا فقط کاهش بزاق باعث خشکی دهان میشود؟ علت خشکی دهان چیست ؟ علل و موارد متنوعی در بروز این عارضه نقش دارند. گاهی برخی افراد بیان میکنند که به حدی احساس خشکی در دهان میکنیم که انگار زبان در دهانمان به آسانی نمیچرخد. این حس احتمال دارد در هر ساعتی از روز اتفاق بیفتد؛ بعضی اوقات وقتی شما مقدار آب کمی در طول روز نوشیدهاید یا دچار استرس و اضطراب شدهاید، خشکی دهان را احساس خواهید کرد. این نوع از خشکی، معمولا با آرامش و مصرف مقدار کافی آب، برطرف میشود. در صورتی که این حس به طور مداوم در شما ایجاد میشود، طبیعی نیست و احتمالا به یک عارضه جدی مرتبط است. در دهان سه غده بزاقی وجود دارد که مسئول ترشح بزاق هستند، زمانی که اختلال در عملکرد آنها رخ دهد، فرد دچار عارضه اگزوستوما یا همان خشکی دهان خواهد شد. در این زمان احتمالا شاهد شیار دار شدن زبان، خشکی در گلو، تشنگی مداوم، چسبندگی دهان، ترک خوردگی لبها و حتی بوی بد دهان خواهد شد. عوامل متعددی میتواند باعث خشکی دهان شما شود، از مصرف دارو تا افزایش سن و بیماریهای مختلف همانند دیابت، سینوزیت و…در ادامه به توضیح دقیقتر این علتها خواهیم پرداخت.
علت خشکی دهان و گلو در خواب
یکی از وضعیتهای بسیار رایج بین مردم، خشکی گلو و دهان است که در آن، فرد احساس کم بودن بزاق و مایعات درون دهان و گلو میکند. این عارضه میتواند به صورت موقتی یا دائمی اتفاق بیفتد و تاثیرات بدی روی سلامت بدن بگذارد. گاهی بسیاری از افراد از خشکی دهان و گلو هنگام خواب گلهمند هستند و میگویند، این خشکی دهان نشانه چیست ؟ علتهای متنوعی در بروز خشکی ناحیه گلو و دهان موثر است؛ باتوجه به اینکه خشکی گلو جزو بیماریهای شایع در بسیاری از افراد محسوب میشود، میتواند نشاندهنده مشکلات سیستم تنفسی باشد. احتمالا شما با ورود به فصل جدید این حس را داشته باشید، یا به دلیل عارضههای جدی و مزمن به آن دچار شوید.
اصلیترین علت خشکی دهان و گلو در زمان خواب، نفس کشیدن با دهان است. گاهی افراد طبق عادت یا به دلایلی مانند گرفتگی مجاری بینی، اختلالات تنفسی و غیره، مجبور به نفس کشیدن از راه دهان میشوند. از طرفی عارضههایی مانند آپنه انسدادی و خروپف، از جمله دلایلی هستند که باعث مختل شدن خواب و انجام تنفس دهانی میشوند. به طور کلی، آن دسته از مردم که شاخص توده بدنی بالایی دارند یا مبتلا با آپنه خواب شدید هستند، بیشتر از سایرین هنگام خواب به خشکی گلو و دهان دچار میشوند. در صورت شدید بودن این عارضه، میتوان به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. اکنون برخی از مهمترین دلایل بروز خشکی گلو و دهان هنگام شب را بررسی میکنیم.
زمانی که در طول روز به میزان کافی آب ننوشید، بدن دچار بیآبی خواهد شد در نتیجه، احساس خشکی در دهان و گلو خواهید کرد.
اگر به بیماریهای عفونی نظیر سرماخوردگی و التهاب حلق دچار شوید، احتمالا هنگام خواب به دلیل وجود عفونت زیاد، احساس خشکی در گلو کنید.
گاهی وجود آلرژنهای تحریک کننده سیستم تنفسی مانند، وجود گرده گلها، حیوانات و غیره، باعث ایجاد خشکی در ناحیه دهان و گلو خواهد شد.
مصرف بعضی از داروها مانند ضد افسردگیها یا آنتیهیستامین و سایر موارد، میتواند در تحریک خشکی دهان و گلو موثر باشد.
گاهی خشکی گلو به دلیل بیماریهای مزمن مانند کمخونی، ریفلاکس معده به مری یا آسم بروز میکند.
علت تشنگی زیاد و خشکی دهان
تقریبا ۲۲ درصد مردم جهان، از خشکی دهان رنج میبرند؛ این عارضه گاهی با تشنگی زیاد نیز همراه میشود که البته بی ربط با همدیگر نیز نیستند. در واقع یکی از اصلیترین دلایل بروز خشکی در دهان، کم آبی بدن است که معمولا فرد احساس تشنگی نیز خواهد داشت. علل بسیار زیادی میتواند در ظاهر شدن این مشکل نقش داشته باشند. بدن انسان در مواقع کم آبی، دچار خشکی در ناحیه مخاط و پوست میشود؛ این خشکی در ناحیه دهان نیز دیده میشود. در این زمان با برطرف شدن تشنگی و کم آبی بدن، خشکی نیز برطرف خواهد شد. اما گاهی دلیل تشنگی زیاد و خشکی در دهان، متفاوت میباشد؛ یعنی علتی دیگری باعث بروز این عارضه شده است.
در طب سنتی عقیده بر این است که خشکی دهان، یک نشانه مهم برای تشخیص اختلالات سایر اندامها مانند کبد، مغز، معده، ریه و غیره میباشد. از جهت دیگر، علت خشکی دهان عواملی مانند غلبه صفرا، حرارت مزاج، خشکی و یبوست مزاج باشد. درنتیجه، خشکی دهان و صفرا با یکدیگر ارتباط زیادی دارند؛ برای پیگیری بیشتر، میتوان به متخصص داخلی مراجعه کرد. از دیگر موارد مهم که در طب سنتی هم به آن اشاره شده است، به پشت خوابیدن و تنفس با دهان میباشد. در ادامه برخی از دلایل مهم و اصلی تشنگی زیاد و خشکی دهان را به اختصار توضیح میدهیم.
دیابت عامل تشنگی زیاد
تشنگی زیاد یا به اصطلاح پلی دیپسی، میتواند از علائم مهم دیابت باشد؛ در این وضعیت، انسولین به میزان کافی تولید نمیشود یا اینکه، سلولها قادر به استفاده از آن نیستند. در نتیجه میزان گلوکز درون بدن افزایش مییابد؛ تجمع گلوکز باعث افزایش جذب آب میشود. پس بدن برای جبران آب جذب شده باید میزان آب بیشتری دریافت کند. این وضعیت با خشکی دهان و تشنگی زیاد بروز خواهد کرد.
هیپرکلسمی علت تشنگی
هیپرکلسمی به معنای افزایش بیش از حد کلسیم خون است؛ علتهای زیادی در بروز آن نقش دارند که بعضی از آنها شامل پرکاری غده پاراتیروئید، سرطان یا حتی بیماریهایی نظیر سل میشود. یکی از علائم مهم هیپرکلسمی، تشنگی زیاد است.
کم خونی دلیلی برای افزایش تشنگی
یکی از عارضههایی که اکثر خانومها دچار آن میشوند، کم خونی است؛ در این وضعیت، میزان گلبولهای قرمز خون کم میباشد. عللهای زیادی میتواند باعث بروز کم خونی شود؛ زمانی که شدت کم خونی زیاد باشد، فرد احساس تشنگی فراوانی خواهد کرد.
مصرف داروها
اغلب افراد با مصرف برخی داروها مانند ضداحتقانها، ربوکستین، ریلکسکنندههای عضله، ضد دردها، داروهای فشارخون و… دچار خشکی دهان میشوند. در واقع این حالت جزو عوارض جانبی محسوب میشود.
افزایش سن
افزایش سن میتواند علت خشکی دهان باشد؛ با کهولت سن، بیماریهای مزمن فراوانی به سراغ افراد میآیند که میتوانند در جذب یا تجزیه داروها، اختلال ایجاد کنند. این امر میتواند با بروز نشانههایی مانند خشکی دهان نمایان شود. البته علت خشکی دهان در افراد سالخورده گاهی، بر اثر مصرف داروهای خاص میباشد.
درمان سرطان
معمولا افرادی که به انواع سرطان دچار میشوند و تحت درمان با داروهای شیمیدرمانی قرار میگیرند، در میزان و ترکیب بزاقشان تغییراتی ایجاد میشود. در آخر به دلیل کاهش میزان بزاق، فرد احساس خشکی در دهان میکند.
مواد مخدر و الکل
افرادی که موادی مانند متامفتامین را مصرف میکنند، دچار خرابی دندانها و خشکی شدید دهان میشوند. پس میتوان با کاهش مصرف الکل یا مواد مخدر، این حس را برطرف کرد.
آسیبهای عصبی
برخی افراد که به عصبهای ناحیه سر و گردنشان، بر اثر جراحی یا صدمه آسیب وارد شده است، احتمالا خشکی دهان و تشنگی زیاد را تجربه کنند.
کم آبی بدن
مواردی مانند تعریق، اسهال، سوختگی، استفراغ، تب یا از دست دادن خون میتواند باعث کم شدن آب بدن شود؛ در این حالت فرد احساس خشکی در گلو و دهان میکند. از طرفی برای برطرف شدن این حس و میزان آب از دست رفته، فرد احساس تشنگی زیادی خواهد داشت.
مشکلات خود ایمنی
اختلالات خود ایمنی که بر اثر از بین رفتن سلولهای خودی بدن میشود نیز، میتواند در بروز این عارضه نقش داشته باشد. به عنوان مثال، یکی از نشانههای بیماری شوگرن، تاثیرگذاری روی غدههای بزاقی میباشد.
علت خشک شدن دهان در شب، هنگام خواب و صبح
خشکی دهان جزو موارد شایعی میباشد که کمتر کسی آن را تجربه نکرده است. معمولا افراد در ساعتهای مختلفی از شبانه روز، این حس را تجربه میکنند؛ گاهی افراد بیان میکنند که بعد از خواب یا هنگام شب، دهانشان خشک میشود. این خشکی دهان نشانه چیست ؟ علت اصلی در افرادی هنگامی خواب به این مشکل دچار میشوند، اختلالات تنفسی است. زمانی که شما به هر علتی نتوانید از راه بینی به خوبی نفس بکشید، مجبور به تنفس از راه دهان خواهید شد. با نفس کشیدن از طریق این مسیر، خشکی در گلو و دهان را احساس میکنید. اگر جزو آن دسته از افراد هستید که هنگام صبح این مشکل را دارید، میتواند به دلایلی مثل پیری، مصرف دارو، آپنه و… مرتبط باشد. البته طب سنتی در رابطه با این افراد بیان دارد، علت خشکی دهان هنگام صبح مربوط به مزاج است. حال نوبت به دسته سوم، یعنی افرادی که شب این حس را دارند میرسد. در ادامه برخی از مهمترین علتهای خشکی دهن در شب را بیان میکنیم.
مصرف کم آب و دهیدراته شدن بدن، باعث بروز این اتفاق میشود. معمولا اولین قسمتی که این اتفاق رخ میدهد، زبان است.
تنفس از راه دهان جزو علتهای اصلی جهت خشکی دهن خواهد بود؛ در واقع وقتی که زبان در معرض هوا قرار میگیرد، رطوبت مخاط کاهش مییابد.
افرادی که معدهی اسیدی دارند و به ریفلاکس معده دچار میشوند، معمولا از خشکی دهان رنج میبرند.
زمانی که فردی خروپف کند میتواند نشاندهنده مسیر اشتباه تنفسی باشد، این موضوع باعث شناخت علت خشکی دهان باشد.
چاقی جزو مواردی است که خطر آپنه تنفسی را زیاد میکند؛ این افراد از راه دهان نفس میکشند پس، خشکی دهان را تجربه میکنند.
روشهای درمان خشکی دهان
پس از اینکه با علت خشکی دهان آشنا شدید، نوبت به انتخاب روشهای درمانی مناسب برای کاهش یا برطرف سازی آن میرسد. به این منظور میتوان با کارهایی نظیر رعایت بهداشت دهان و دندان، مصرف مایعات مانند آبمیوه، پرهیز از خوردن غذاهای چرب و فستفودی، عدم استعمال دخانیات و الکل، خشکی دهان را برطرف کرد. حال به بررسی چند روش درمانی اصولی در این موضوع میپردازیم.
مراقبت از دهان و دندان
سعی کنید همیشه قبل و بعد از خواب، از دهانشویه و مسواک استفاده کنید زیرا، باعث کاهش باکتریها و پیشگیری از ابتلا به عفونتهای دهانی میشود که در بروز خشکی دهان نقش دارند. در صورت بروز هرگونه مشکل دهان و دندان در این رابطه، میتوانید به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید.
نوشیدن آب کافی
قبل از خوابیدن حتما از آب کافی استفاده کنید یا مواد غذایی حاوی آب را بخورید، این کار باعث حفظ رطوبت دهان و گلو هنگام خواب یا در طول روز میشود.
استفاده از بخور
ممکن است پزشک برای برطرف کردن خشکی گلو در خواب، پیشنهاد استفاده از بخورهای آبی یا مرطوب کننده را بدهد. معمولا این کار موثر واقع میشود و تاثیر دارد.
عدم مصرف برخی از داروها
معمولا افرادی که مبتلا به بیماریهایی مثل سینوزیت هستند، به دلیل مصرف داروهای ضد احتقان یا ضد آلرژی مانند هیستامین، به عوارضی مثل خشکی دهان و گلو دچار میشوند. در صورت کاهش یا عدم مصرف این داروها، میتوان مشکل را برطرف کرد.
دوری از مواد تحریک کننده
با دوری از مواد تحریک کننده خشکی دهان مانند الکل، مواد نیکوتینی، دخانیات و غیره، میتوان باعث کاهش یا برطرف کردن این مشکل شد.
سخن پایانی
خشک شدن دهان و گلو یکی از حسهای ناخوشایند است که اکثر مردم حتی برای یکبار هم آن را تجربه کردهاند. سوالی که معمولا افراد میپرسند، دربارهی علت خشکی دهان است. علت این عارضه مربوط به مشکلاتی مانند کم آبی بدن، بیماریهایی نظیر دیابت، بیماریهای تنفسی و غیره میباشد. برای برطرف شدن خشکی دهان، میتوان از روشهای درمانی متنوعی مانند، بخور، جویدن آدامس، عدم مصرف برخی داروها و بسیاری دیگر از این موارد کمک گرفت. در صورتی که این مشکل به صورت مداوم همراه شما است، حتما به متخصص غدد مراجعه کنید.
شاید خواندن این مطالب برای شما مفید باشد.
